به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد، در قرن ۴ (هـ ق) ولایت توس بزرگترین شهر منطقه محسوب می شد. آن چه از تابران توس قدیم بر جا مانده عبارتند از : باروی شهر ، ارگ توس، گنبد هارونیه، بقایای مسجد جامع تابران باغ و بنای نوساز آرامگاه فردوسی.

بقایای مسجد جامع تابران:در جریان کاوش های باستان شناسی در ۱۵۰ متری جنوب غربی هارونیه قدیمی ترین مسجد موجود در خراسان و یکی از منحصر به فردترین مساجد اولیه ایران کشف گردید. بقایای این مسجد با طول ۹۴ و عرض ۵۳ متر به سبک شبستانی ستون دار اولیه (خراسانی ) ساخته شده و احتمالاً متعلق به اواسط سده پنجم هجری است . امروزه این مکان به صورت یک سایت باستان شناسی مورد بازدید گردش گران قرار می گیرد.

در جریان کاوش های باستان شناسی در ۱۵۰ متری جنوب غربی هارونیه قدیمی ترین مسجد موجود در خراسان و یکی از منحصر به فردترین مساجد اولیه ایران کشف گردید. بقایای این مسجد با طول ۹۴ و عرض ۵۳ متر به سبک شبستانی ستون دار اولیه (خراسانی ) ساخته شده و احتمالاً متعلق به اواسط سده پنجم هجری است . امروزه این مکان به صورت یک سایت باستان شناسی مورد بازدید گردش گران قرار می گیرد./س