همزمان اسبی همراه با دسته بیل‌های تهیه شده به پیشواز بیلدار‌ها می‌رود. پس از رسیدن بیلداران به شهر ، یکی از بیلداران با لباس نظامی گروه بیلداران را که تعدادشان به دویست می‌رسد تا میدان چنار نیم‌ور همراهی کرده و گروه نوازنده همراه وجد و هلهله مردم به استقبالشان می‌آید.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران،نیم ور یا نیمور یا نیمه ور از شهر‌های بخش مرکزی محلات است. فاصله این شهر با محلات 10 کیلومتر است و بر سر راه محلات به دلیجان قرار گرفته است. این منطقه در استان مرکزی به مرکزیت اراک قرار دارد. فاصله نیم ور تا تهران 250 کیلومتر است و در کمتر از دو ساعت و نیم می‌توانید خود را به آنجا برسانید.



مسیر دسترسی هم بسیار ساده است. می‌توانید از آزادراه‌های «تهران- قم» و «تهران -ساوه» به سمت سلفچگان رفته و از آنجا به سمت دلیجان و محلات تغییر مسیر بدهید. مسیر اصفهان به دلیجان هم به صورت آزاد راه است. کسانی هم که در ساوه، اراک، قم، کاشان و توابع آن زندگی می‌کنند کار چندان سختی برای رفتن به نیم ور ندارند.

هرچند که نیم ور در حال حاضر شهر چندان نام آشنایی نیست اما در گذشته یکی از شهر‌های مهم ایران بوده است. قدمت این شهر را به دوران اشکانی و ساسانی نسبت می‌دهند. در مورد وجه تسمیه شهر روایات مختلفی وجود دارد. آثار تاریخی به جا مانده در نیم ور و اشیای کشف شده در این منطقه حکایت از سابقه‌ای در حدود 2300 سال قبل از میلاد مسیح دارد.

 نیم ور را از مراکز مهم مذهبی فلات ایران دانسته‌اند که با مراکزی چون ایوان کسری، قصر شیرین و معبد کنگاور هم تراز بوده است. در قسمت‌های شمالی اين شهر می‌توانید بافت قدیمی را به چشم ببینید. نیم ور از مراکز تولید سنگ در ایران است و معادن سنگ تراورتن و سنگ‌های تزيینی زیادی دارد.

جشن بیل گردانی در نیم ور




آئین بیل گردانی از جمله آئین‌های کهن ایرانی است که همه ساله با آغاز فصل بهار و در اواخر فروردین ماه در نیم ور و برخی مناطق اطراف آن برگزار می‌شود. می‌گویند قدمت برگزاری این آئین به 2000 سال می‌رسد. این آئین به عنوان میراث معنوی ثبت شده است. در ایران قدیم بیل گردانی آیینی برای تشکر از آناهیتا الهه آب بوده. بنابراین می‌توان قدمت آن را به دوران زرتشت نسبت داد. از کهنسالان و مردم نیم ور که بپرسید به شما می‌گویند بیل گردانی ریشه در فرهنگ آب و آبیاری دارد.

همچنين این آئین نمادی از پهلوانی و نشان دادن زور اهالی به دشمنان است. در مورد برگزاری آئین بیل گردانی باید گفت که همه ساله با آغاز فصل بهار و شروع فعالیت جدی درباغ‌ها و زمین‌های کشاورزی، مردم محلی با دعوت بزرگان شهر در مسجد جامع جمع شده و در یک حرکت دسته جمعی نسبت به لایروبی انهار و جوی‌های آب اقدام می‌کنند.

 گرفتگی جوی‌ها و مسیر‌های ارتباطی آب به خاطر جمع شدن گل​ولای و رویيدن علف‌های هرز صورت می‌گیرد. کار لایروبی حدود دوهفته تا 20 روز طول می‌کشد. در آخرین روز ، مردم تا قبل از اذان ظهر کار را تمام کرده و به شهر بر می‌گردند و جشن و آئین بیل گردانی را برگزار می‌کنند. قبل از آن که لایروبان به نیم ور برسند فردی به محل آمده و پایان کار لایروبی را با خوشحالي به اطلاع مردم می‌رساند.

 همزمان اسبی همراه با دسته بیل‌های تهیه شده به پیشواز بیلدار‌ها می‌رود. پس از رسیدن بیلداران به شهر ، یکی از بیلداران با لباس نظامی گروه بیلداران را که تعدادشان به دویست می‌رسد تا میدان چنار نیم‌ور همراهی کرده و گروه نوازنده همراه وجد و هلهله مردم به استقبالشان می‌آید. در ادامه این آئین، بیلدار‌ها مقابل تماشاچیان رژه رفته و سپس نمایش بیل گردانی آغاز می‌شود.

در این آئین هفت بیل را انتخاب کرده و در دو دسته چهار و سه تایی با استفاده از طناب به هم می‌بندند. اکنون نوبت آن است که
بیل​گردانان هر دسته از بیل‌ها را در یک دست گرفته و در بالای سر در جهت مخالف دور سر بچرخانند. انجام این کار به مهارت، تلاش و نیروی زیادی احتیاج دارد. اگر در هنگام انجام کار، بیل از دست بیل گردان بیفتد بازی را باخته و باید از محوطه انجام آئین دور شود.

علاوه بر نیم​ور آئین بیل​گردانی در مناطقی چون آشناخورد از توابع خمین نیز برگزار می‌شود. در نیم​ور نهر بزرگی که آب را به زمین‌های کشاورزی می‌رساند از رودخانه اناربار یا همان قمرود منشعب می‌شود. طول این نهر 18 کیلومتر است. در محل انشعاب سدی وجود دارد که به جا مانده از دوران ساسانی است و به بند نیم​ور معروف است. محلی‌ها نخستین محل پخش آب را وارگو می‌نامند.



 جشن بیل گردانی زمانی برگزار می‌شود که آب به این محل برسد. در روزی که آئین بیل​گردانی انجام می‌شود تمام مردم در محل میدان برگزاری مراسم حاضر می‌شوند. کسانی که در مسابقه شرکت می‌کنند باید هر دسته از بیل‌ها را با یک دست برداشته و بعد به موازات شانه بالا آورده و دور سر بچرخانند بطوری که بیل‌ها با یکدیگر برخورد نداشته باشند برخورد بیل‌ها به یکدیگر به معنای بازنده شدن است.

وقتی نخستین بیل گردان داوطلب وارد میدان می‌شود جمعیت دسته​جمعی و با صدای بلند صلوات می‌فرستند. نحوه چرخاندن بیل‌ها به دور سر چنان است که بیل‌های دست راست به چپ می‌چرخند. از آغاز تا پایان بیل گردانی پای راست را جلو می‌گذارندو برای برنده شدن نمی‌بایست بیل‌ها به یکدیگر برخورد کنند و شمار دفعات دور زدن مطرح نیست.

فارغ از آئین بیل​گردانی، بد نیست نکته جالب دیگری را در مورد نیم ور بدانید. در این شهر افرادی وجود دارند که به «جیغون» معروفند. این افراد از دیرباز اخبار مهم شهر مانند فوت اهالی یا برگزاری مراسم‌ها را با صدای بلند از روی پشت بام به اطلاع مردم می‌رساندند.

بند نیم ور و چرخ الماس

شهر نیم ور با قدمتی چند هزار ساله از جاذبه‌های گردشگری فراوانی برخوردار است. یکی از این جاذبه‌ها بند نیم ور است. بند نام قدیمی کلمه «سد» است.

قدمت بند نیم ور به دوران ساسانی می‌رسد. این سد آن روز‌ها روی رودخانه قمرود ساخته شده است. به رسم آن زمان مصالح به کار رفته در سد سنگ و ساروج است. طول سد 100 متر و عرض آن نیز 9 متر است. یکی از نقاط جالب سد دهانه‌ای است به نام دهانه چاگور که در قسمتی از بند قرار گرفته است.

 آب در این دهانه بسرعت چرخیده و پائین می‌رود. مردم محلی عقیده دارند در پائین این دهانه چرخی قرار دارد که به چرخ الماس معروف است. وظیفه این چرخ آن است که هر جسمی که با آب پائین برود را متلاشی کند. اگر این عقیده درست باشد هیچ جسم خارجی نمی‌تواند جلوی جریان آب در کانال را سد کند.

آتشکده آتشکوه نیم ور



اگر به نیم ور رفتید بازدید از آتشکده آتشکوه را از دست ندهید. این اثر یکی از مهم‌ترین آثار به جا مانده از دوران باستان در ایران است. از این آتشکده به عنوان یکی از بزرگ‌ترین آتشکده‌های زرتشتیان دنیا نام می‌برند.برای دیدن آتشکده باید به 5 کیلومتری جاده نیم ور به دلیجان و نزدیکی روستای آتشکوه بروید. معدن سنگ آتشکوه نیز در این محل قرار دارد.

در نزدیکی آن چشمه‌ای و رودخانه کوچکی نیز در جریان است و فاصله آتشکده تا لب جاده در حدود 300 متر است. بنای آتشکده که مربوط به دوران ساسانیان است در کنار رودخانه‌ای به همین نام ساخته شده است. آتشکده سه بخش تالار اصلی، تالار غربی و راهرو را شامل می‌شود. واضح است که تالار اصلی محل آتشدان و نیایش بوده و دارای 4 ستون بزرگ ساخته شده از سنگ و ساروج به ارتفاع 6 متر است.

 گنبد طاق این بنای عظیم روی این 4 ستون استوار است. آتشکده سر در‌ها‌یی نیز داشته که آنطور که از قراین بر می‌آید هلالی شکل بوده اما به مرور زمان ریخته است. این احتمال وجود دارد که در اطراف آتشکده شهر‌ها و آبادی‌هایی قرار داشته که مردم محلی آن زمان برای نیایش و انجام مراسم مذهبی به آتشکده می‌رفته‌اند.

قلعه ضد حریق جمشیدی



از دیگر جاذبه‌های گردشگری نیم ور قلعه جمشیدی یا قلعه گبری است. جالب‌ترین نکته درباره این قلعه ضد حریق بودن در‌های آن است.
همان‌طور که از اسم قلعه پیداست بنای قلعه به دوران پادشاهی جمشید برمی‌گردد.

قلعه مجهز به خندق نیز بوده و راه‌های زیرزمینی داخل قلعه را به خارج از آن متصل می‌کرده است. از این قلعه به عنوان یکی از مراکز کرباس بافی منطقه در دوران خود نيز نام برده‌اند. در حال حاضر بخش اندکی از قلعه باقی مانده است اما خوشبختانه امر مرمت آن در دستور کار میراث فرهنگی قرار دارد. این قلعه بار‌ها مردم منطقه را به هنگام هجوم دشمنان در امان نگاه داشته است.

می‌گویند ناصرالدین شاه در جریان سفر خود به عراق عجم از این قلعه بازدید کرده و در آن توقفی داشته است. در پشت بام قلعه تأسیساتی برای ذخیره آب به هنگام اضطرار وجود داشته است.

یخچال نیم ور



یخچال نیم وريكي ديگر از جاذبه‌های گردشگری این شهر محسوب می‌شود. نمونه این یخچال در برخی دیگر از شهر‌های ایران مشاهده می‌شود.

برای دیدن یخچال باید به یک کیلومتری میدان سنگ بروید. از بیرون که به یخچال نگاه کنید آن را به شکل یک گنبد مخروطی شکل مشاهده می‌کنید. برخی از عوامل طبیعی به نمای بیرونی یخچال آسیب وارد کرده است. کارکرد یخچال درست کردن یخ با استفاده از آب انهار در فصل زمستان و استفاده از این یخ‌ها در فصل گرم بوده است.

 یخچال دیوار‌هایی به ضخامت یک متر دارد. ارتفاع آن هم تا 10 متر برآورد می‌شود. یخچال مخزنی دارد که البته امروزه با خاک پر شده است. افرادی به نام میراب در منطقه وجود داشتند که در فصل سرما آب انهار را به داخل یخچال هدایت می‌کردند. سرمای هوا در زمستان به اندازه‌ای بوده است که آب یخ زده و ذخیره‌ای برای تابستان به وجود می‌آمده است. البته بعد از درست شدن یخ آن را خرد کرده و با لایه‌ای از کاه آن را عایق بندی می‌کرده‌اند. در تابستان هم در یخچال را باز کرده و به مرور قطعات یخ را بین اهالی تقسیم می‌کردند.

میل میلونه؛ عجیب‌‌ترین بنای ساسانی



در بازدید از نیم‌ ور می‌توانید از یکی از عجیب‌‌ترین بنا‌های ساسانی به نام «میل میلونه» دیدن کنید. این مکان در 5 کیلومتری محلات و در میانه راه نیم ور به محلات قرار گرفته است. میل میلونه ستونی سنگی و بزرگ است که از سنگ و ساروج ساخته شده است. محلی‌ها از میل میلونه به عنوان چهار طاقی یاد می‌کنند. امروزه زمین‌های اطراف این بنا را به نام چهار طاقی می‌شناسند. قدیمی‌های نیم ور معتقدند آثار بسیار زیادی مانند حوض و حوضچه‌‌ها در زیر این زمین‌ها مدفون است.

 در مورد کارکرد اصلی این بنا روایات مختلفی موجود است؛ برخی آن را برج نگاهبانی قلعه جمشیدی دانسته و برخی آن را آتشکده‌ای مجزا از آتشکده آتشکوه می‌دانند. بلندی ستون میل میلونه نزدیک به 8 متر بوده است. مسجد جامع نیم ‌ور از دیگر مراکز دیدنی این شهر است. این مسجد به مسجد حاج عبدالمحمد نیموری یا مسجد جمعه نیز معروف است و از کتیبه‌های قرآنی روی دیوار‌ها و ستون‌ها بهره می‌برد. در کتیبه مسجد نیم دانگ از قریه حسن آب کشروب از نهر نخجیروان وقف مسجد شده است. گفته می‌شود قدمت بنای مسجد به دوران صفوی باز می‌گردد.

پدر سنگ ایران



مردم نیم ور از قنبر رحیمی به عنوان پدر سنگ ایران یاد می‌کنند. وی با وجود آن‌که در یکی از روستا‌های اصفهان به دنیا آمده اما کاشف معادن سنگ منطقه نیم ور بوده است. علاوه بر این وی اقدام به تأسیس مدرسه و درمانگاه در این منطقه کرده است. بیشتر مردم ایران میدان آزادی تهران و برج قرار گرفته در وسط آن را به خوبی می‌شناسند.

سنگ‌های به کار رفته در این بنا توسط وی تهیه شده است. علاوه بر این باید به حرم حضرت عباس(ع) و حرم امام حسین(ع) در کربلا اشاره کرد که سنگ‌های این دو مکان مقدس نیز توسط وی تهیه شده است. بد نیست بدانید که مجسمه پدر سنگ ایران در یکی از میادین شهر‌های ایتالیا به نمایش گذاشته شده است.

جاذبه‌های طبیعی



در سفر به نیم ور می‌توانید از جاذبه‌های طبیعی این شهر نیز استفاده کنید. با توجه به فاصله کم این شهر تا محلات می‌توانید پس از سفر به نیم ور به محلات رفته و از آب و هوای خنک آن به همراه چشمه‌های آب گرم معدنی و گلخانه‌های متعدد آن لذت ببرید.
ارتفاعات جنوب غربی و شرقی نیمور از تفرجگاه‌های مردم این شهر به حساب می‌آیدكه در این محل به همت شهرداری مجتمع تفرجگاهی مناسبی ساخته شده است.

غار گدار چشمه نیز در کوه ارده و در جنوب نیم ور قرار گرفته است. همچنین رودخانه لعل بار و حاشیه آن مکان مناسبی برای گذراندن یک روز تعطیل و استراحت است. بهترین زمان سفر هم فصل بهار است. کوه‌های بلند آسور و شیری چال نیز در نزدیکی‌های نیم ور قرار دارند.
در اواخر بهار محصولات کشاورزی منطقه بخصوص قیسی‌های معروف این شهر آماده خوردن می‌شوند. در سفر به نیم ور می‌توانید از فرش‌های دستی بافته شده توسط اهالی و همچنین کرباس بافی نیز برای عزیزانتان سوغات ببرید.

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار