تپه ميل: آتشگاه، معبد مهري و ياكاخ
بقاياي تپه ميل كه از ان آتشكده بهرام و آتشكده ري نيز نام برده اند در 12 كيلومتري حرم سيدالكريم يافت مي‌شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعي باشگاه خبرنگاران؛ در 12 كيلومتري جنوب شرقي شهر ري بر بلنداي تپه اي در روستاي قلعه نو بقاياي چندي شبيه يك كاخ به چشم مي‌خورد اين بنا كه بر اساس دو پايه بزرگ احداث شده كه از دور شبيه ميل است.
معروف به تپه ميل يا آتشكده ري و همچنين آتشكده بهرام نام برده مي‌شود.
اين بنا كه متشكل از گل، خشت، لاشه، سنگ و گچ است متعلق به دوره ساسانيان است يعني نزديك به هزار و 800 سال پيش اين بنا بر فراز تپه اي به وسعت 800 در 900 متر و در ارتفاع 18 متري از سطح دشت هاي اطراف آن اگر چه بخش‌هاي از آن از بين رفته اما همچنان خودنمايي مي‌كند.
بناي اصلي آتشكده در راستاي شرقي غربي است و تالار ستون داري بوده كه يك قوس مياني و 2 قوس در طرفين دارد و به دو رديف ستون چهارگوشه سه تايي كه به 3 بخش تقسيم شده يك بخش مركزي عريض تر و دو بخش جانبي كم عرض تر و ورودي اصلي تالار آتشكده در جبهه شرقي از طريق يك ايوان چهار ستوني مدور كه پايه هاي سه ستون هاي آنها در گوشه هاي شمال شرقي و جنوب به شرق ايوان طراحي شده است،همچنين تزئينات گچبري بنا در نوع خود قابل توجه است.
طرحهاي هندسي، تركيب زيگزاگ هاي موازي با طرحهاي جناغي و در بعضي قسمتها شاهد لوزيهاي متحد المركز هستيم. طبق نظر مورخان بناي ظاهري تپه ميل و موقعيت جغرافيايي آن علاوه بر آتشكده 2 فرضيه كاخ يا معبد مهدي را هم به ذهن مي‌رساند.
بنابر اين نظر شاهزادگان ساساني كه مذهب مهري داشتند معبد آنان خارج از شهر بوده به مانند تپه ميل ري كه تقريبا خارج از شهر بر فرتز تپه اي بوده همچنين فرضيه كاخ بودن آن به ذهن مي‌رسد محلي براي پذيرايي و استراحت در زمان شكار چرا كه اين نوع مكان ها در دوران ساسانيان متداول بوده است اما فرضيه آتشكده بيشتر از همه نزديك است و طبق اسناد تاريخي آتشكده باستاني ري در فاصله ميان ري و سيروان بنا شده است همچنين معماري بنا به لحاظ دالاني بودن و چهار طراحي بودن آن بيشتر آتشكده شباهت دارد.
تپه ميل براي نخستين بار در سال 1913 ميلادي توسط ژاك دو مورگان فرانسوي مرمت شد و در سال 1933 توسط باستان شناسان آمريكايي به نام اريك اشميت مورد كاوش و حفاري قرار گرفت و بعدها نيز دكتر فيروزه شيباني حفاري آن را پيگيري كرد.
اين بنا هم مانند ديگر آثار ري اگر چه در طول تاريخ مورد بي مهري بشر قرار گرفته و بسياري از آن تخريب شده اما همچنان به عنوان نمادي از معماري ايراني در ري خودنمايي مي كند./جم
گزارش از فاطمه هنرور
معروف به تپه ميل يا آتشكده ري و همچنين آتشكده بهرام نام برده مي‌شود.
اين بنا كه متشكل از گل، خشت، لاشه، سنگ و گچ است متعلق به دوره ساسانيان است يعني نزديك به هزار و 800 سال پيش اين بنا بر فراز تپه اي به وسعت 800 در 900 متر و در ارتفاع 18 متري از سطح دشت هاي اطراف آن اگر چه بخش‌هاي از آن از بين رفته اما همچنان خودنمايي مي‌كند.
بناي اصلي آتشكده در راستاي شرقي غربي است و تالار ستون داري بوده كه يك قوس مياني و 2 قوس در طرفين دارد و به دو رديف ستون چهارگوشه سه تايي كه به 3 بخش تقسيم شده يك بخش مركزي عريض تر و دو بخش جانبي كم عرض تر و ورودي اصلي تالار آتشكده در جبهه شرقي از طريق يك ايوان چهار ستوني مدور كه پايه هاي سه ستون هاي آنها در گوشه هاي شمال شرقي و جنوب به شرق ايوان طراحي شده است،همچنين تزئينات گچبري بنا در نوع خود قابل توجه است.
طرحهاي هندسي، تركيب زيگزاگ هاي موازي با طرحهاي جناغي و در بعضي قسمتها شاهد لوزيهاي متحد المركز هستيم. طبق نظر مورخان بناي ظاهري تپه ميل و موقعيت جغرافيايي آن علاوه بر آتشكده 2 فرضيه كاخ يا معبد مهدي را هم به ذهن مي‌رساند.
بنابر اين نظر شاهزادگان ساساني كه مذهب مهري داشتند معبد آنان خارج از شهر بوده به مانند تپه ميل ري كه تقريبا خارج از شهر بر فرتز تپه اي بوده همچنين فرضيه كاخ بودن آن به ذهن مي‌رسد محلي براي پذيرايي و استراحت در زمان شكار چرا كه اين نوع مكان ها در دوران ساسانيان متداول بوده است اما فرضيه آتشكده بيشتر از همه نزديك است و طبق اسناد تاريخي آتشكده باستاني ري در فاصله ميان ري و سيروان بنا شده است همچنين معماري بنا به لحاظ دالاني بودن و چهار طراحي بودن آن بيشتر آتشكده شباهت دارد.
تپه ميل براي نخستين بار در سال 1913 ميلادي توسط ژاك دو مورگان فرانسوي مرمت شد و در سال 1933 توسط باستان شناسان آمريكايي به نام اريك اشميت مورد كاوش و حفاري قرار گرفت و بعدها نيز دكتر فيروزه شيباني حفاري آن را پيگيري كرد.
اين بنا هم مانند ديگر آثار ري اگر چه در طول تاريخ مورد بي مهري بشر قرار گرفته و بسياري از آن تخريب شده اما همچنان به عنوان نمادي از معماري ايراني در ري خودنمايي مي كند./جم
گزارش از فاطمه هنرور
