بنای تاریخی گنبد خشتی در چهار سوی محله ای قدیمی به نام نوعان در ابتدای خیابان طبرسی مشهد واقع شده است .




به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد بنا به روایت نوغان با گسترش شهر مشهد به ویژه از قرن نهم هجری به بعد رونق پیشین خود را از دست داد و تدریج از وسعت و اهمیت آن کاسته شد و تنها محله ای از آن باقی ماند این آرامگاه منسوب به امامزاده سلطان محمد از نوادگان امام سجاد (ع) است که نسب ایشان با چند واسطه به آن حضرت می‌رسد.
در برخی از منافع وفات وی را 832 ه. ق نگاشته‌اند بنای فعلی بر مزار امامزاده در عهد صفویه به امر شاه عباس اول بنیان گردیده است ام برخی از محققان این بقعه را به سلطان محمد خدابنده نسبت می‌دهند. معماری بنا مشتمل بر فضای ورودی، راق چهار ضلعی و فضای شاه نشین است بنا دارای سرمایه‌ای است که از طریق بدالان پیرامون بنا درو زده و به محل مقبره سلطان محمد منتهی می‌گردد. این بنا دارای دو کتیبه قرآنی است که مزین آیاتی از سوره ملک و واقعه می‌باشند که یکی نمای چهار طاق و دیگری گنبد را از داخل دور می‌زند و گردش زیبایی از اسلمیی طلایی رنگ آنها را در بر گرفته است که دربخشهای تخریب شده باز سازی شده‌اند
نای تاریخی-مذهبی موسوم به گنبد خشتی در یکی از گذرگاهای قدیمی مشهد منشعب از میدان طبرسی به نام چهار سوق نوغان قرار دارد .
این بنا مدفن (سلطان غیاث الدین محمد)از سادات مشهور موسوی شهر مشهد است که نسب شریفش با هفده واسطه با امام موسی بن جعفر (ع)می رسد.بر روی سنگ مزارش این چنین کتیبه شده :(( مرتضی،اعظم سلطان النقباء،غیاث الدنیا و الدین،امیر سلطان محمد بن سلطان النقباء بدر المله والدین طاهر...)) و در ادامه تاریخ وفاتش ماه رمضان المبارک سال 832ه.ق آمده است.
جایگاه اجداد وی بسیار متعالی واشخاص ذی نفوذی بوده اند به نحوی که در سده پنجم تا نهم هجری اداره اصلی حرم حضرت رضا را به عهده داشتندبه همین علت نام آنها بر روی اغلب اشیای تاریخی آستان قدس رضوی مانند کاشی های سنجری،سنگاب خوارزمشاهی،در مسجد بالا سر کتیبه شده است.ایشان در قرون هفتم تا نهم هجری نقیب سادات شهر مشهد ودر سده نهم تا یازدهم هجری از جمله بزرگان این شهر بوده اند.گویا بنایی که بر مزار وی ساخته ساخته شده همزمان با وفاتش در زمان سلطنت شاهرخ تیموری بوده است.بنابراین قدیمی ترین بنای مشهد پس از حرم مطهر برجای مانده از سادات موسوی است.وجه تسمیه بنا به گنبد خشتی نیز به دلیل آجری یا خشتی بودن ان بوده است فضای ورودی بنا از ضلع جنوبی آن وارد رواقی چهار ضلعی می شودوسپس به محوطه اصلی،با چهار شاه نشین منتهی میگردد.
در زمان احداث بنا(سوره ملک) با خط خوش ثلث در زیر پوشش داخلی،کتیبه شده،لبه های چهار ایوان نیز باسوره واقعه به قلم شیوای ریحان آراسته گردیده است . بنابر شواهد،گنبد خشتی در زمان قاجار مرمت و فضای داخلی ان با نقاشی و کتیبه مزین شده است./س
 

برچسب ها: بنای ، گنبد ، خشتی ، مشهد
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.