اولين موزه در آستان قدس رضوي در سال 1324 هجري شمسي در ساختماني به مساحت 1024 متر مربع در صحن امام خميني بنا گرديد.

به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد این موزه‌های به مدت چهل سال تنها موزه آستان قدس رضوي بوده است و شامل موزه‌های قرآن، فرش و منسوجات، نجوم و ساعت، گنجینه سلاح، گنجینه تمبر، اسکناس و مسکوکات، گنجینه مدال، گنجینه تاریخ مشهد، گنجینه نقاشی، گنجینه صدف و حلزون، گنجینه ظروف، موزه ملی ملک و موزه مردم‌شناسی می‌باشد.

.1گنجینه قرآن:

گنجينه قرآن در 22 بهمن سال 1364 گشايش يافت. اهميت گنجينه قرآن به دليل وجود قرآنهاي نفيس، ارزشمند و بي‌نظير به خط ائمه اطهار (ع) است. آثار منسوب به امام علي (ع)، امام حسن مجتبي (ع)، امام حسين (ع)، امام زين العابدين (ع) و امام علي ابن موسي الرضا (ع) چشم عاشقان ولايت را در اين گنجينه منور مي‌سازد.برگهاي زرين قرآن مشهور بايسنغري نيز سبب گرديده اين گنجينه در زمره كم‌نظيرترين نفايس قرآني جهان اسلام در‌آيد. ديدار اين گلستان آسماني مي‌تواند زيباترين خاطره‌ها را در اذهان ماندگار نمايد.

.2گنجینه فرش و منسوجات:

گنجينه فرش نیز در تاريخ هجدهم تير سال 1377 شمسي همزمان با ميلاد مسعود پيامبر اكرم (ص) و امام جعفر صادق(ع) توسط توليت عظماي آستان قدس رضوي افتتاح گرديد. هدف از برپايي اين گنجينه، آشنا كردن اقشار مختلف مردم با هنرهاي اصيل مرتبط با فرش و انواع دست‌بافتهايي مي‌باشد كه در اين گنجينه در معرض تماشا گذاشته شده‌اند. از فرشهاي نفيس اين گنجينه مي‌توان به قالي عصر صفوي با قدمت پانصد ساله و قالي هفت شهر عشق اشاره نمود. پرده‌هاي زيبايي از دوران قاجاريه نيز در اين گنجينه در معرض ديد علاقه‌مندان قرار گرفته‌اند.

مرحوم حاج آقا حسین ملک، از دوران جواني به مطالعه و جمع آوري و نگهداري كتاب علاقه مند بود و اين عشق و علاقه كه تا آخر عمر ادامه داشت، سر آغاز مجموعه گرانقدر مشد كه امروز شهرت جهاني دارد.مرحوم ملك در سال 1316 ش. كتابخانه، موزه و املاك خود را وقف آستان قدس رضوي كرد. تا زماني كه وي در قيد حيات بود اختيار خريد كتاب و اشياي نفيس براي موزه و نيز اداره امور كتابخانه را خود عهده دار بود.بناي " كتابخانه و موزه ملي ملك " ديوار به ديوار موزه ملي ايران قرار دارد، در جايي كه روزي مشهور به ميدان مشق بود، و هم اكنون ساختمان هاي قديمي وزارت امور خارجه، ژاندارمري و موزه پست آن را احاطه كرده است.
چشم انداز كلي ساختمان كه بر اساس معماري اصيل ايراني - اسلامي شكل گرفته بيننده را به ياد بارگاه ملكوتي امام رضا (ع) مي اندازد. سردر اصلي اين بنا با كاشيكاري معرق و مقرنس هاي زيباي خود ما را به درون بنا دعوت مي كند.

.3گنجبنه تاریخ مشهد:

در گنجينه موزه تاریخ مشهد ،مجموعه‌اي از 182 شيء و آثار گوناگون كه با تاريخ مشهد به ويژه تاريخ پر‌فراز و نشيب اماكن متبركه ارتباط دارند در 25 ويترين به معرض نمايش قرارگرفته است. اشياي اين گنجينه را مي‌توان به دو گروه به شرح زير تقسيم نمود:
- اشياي كاربردي در حرم مطهر (وسايل شستشو، گلگير شمع، وسايل روشنايي، قفل‌ها، كليدها و ...)
-مجموعه اشياي مربوط به ساختمان و بناي حرم (درها، پنجره‌ها، محراب‌ها، ضريح قديمي و ...)

.4گنجینه نجوم و ساعت:

گنجينه نجوم و ساعت در تاريخ 8/4/1378 خورشيدي همزمان با ميلاد پيامبر اكرم (ص) و ولادت امام جعفر صادق در محل طبقه دوم ساختمان مركزي موزه آستان قدس رضوي در صحن كوثر با وسعت حدود 450 متر مربع افتتاح گرديد اين گنجينه داراي 10 ويترين مي باشد كه 7 ويترين آن به بخش نجوم و 3 ويترين آن به بخش ساعت اختصاص يافته است. اكثر اشيا اين گنجينه از وقفيات مرحوم دكتر سيد جلال الدين تهراني (1366 خورشيدي- 1278قمري) است وي داراي دكتري نجوم، عضو فرهنگسراي بين المللي تاريخ علوم، منجم رسد خانه سلطنتي بلژيك و عضو دائمي انجمن نجوم فرانسه بود و در فاصله سالهاي 1330 تا 1342 خورشيدي دو دوره نيابت توليت آستان قدس رضوي و استانداري خراسان را بر عهده داشت.سيد جلال تهراني، منزل، اكثر اثاثيه، وسايل نجوم، ابزار اختر شناسي و كتابخانه غني خود را باحدود 380جلد نسخه خطي وقف آستان قدس رضوي نموده است. تعداد اندكي از وقفيات ايشان از خزانه مركزي آستان قدس به اين بخش منتقل شده است. از مجموعه بي نظير وي انواع تلسكوپ(شكستي و انعكاسي ) كره (سماوي ،نجومي و جغرافيايي)، دوربين (چشمي ،اپرا)، تئودليت(سمت ياب)، سكستانت و اكتانت،كادران (وسيله اندازه گيري زاويههاي عمودي)،انواع مدل حركت زمين، وسايل نجوم دريايي ،چندين نمونه گونيا ،خط كش و پرگار(مورد استفاده در ساخت وسايل نجومي)،دستگاه مورس و زلزله نگاربه نمايش گذاشته شده است.


.
5گنجینه صدف و حلزون:

در گنجينه صدف و حلزون 508 قطعه از شگفت‌انگيزترين موجودات دريايي، توجه خيل عظيمي ‌از علاقه‌مندان را به خود جلب مي‌كند. اين گنجينه شامل بخشي از 1282 قطعه صدف و حلزون دريايي است كه توسط محمد سعيد فؤاد وهبه از كشور سوريه به آستان قدس رضوي اهدا گرديده است.
ماهي موميايي شده «شيطان دريا» كه شباهت فراواني به پيكر آدمي ‌دارد از جالب‌ترين موجودات به نمايش در آمده در اين مجموعه به شمار مي‌رود.

.6 گنجینه هدایای مقام معظم رهبری

طبقه همكف ساختمان گنجينه قرآن از سال 1373 شمسي به محل گنجينه هداياي مقام معظم رهبري اختصاص يافته است. اشياي اين گنجينه شامل آثار هنري چون تابلوهاي خط و تذهيب، نقاشي،‌ فرش، تراش روي شيشه،‌ معرق چوب، معرق صدف، سوزن‌دوزي، قلمزني روي مس، انواع ظروف، ماكت ها، مدال‌ها و ... مي‌باشد كه توسط شخصيتهاي داخلي و خارجي به مقام معظم رهبري هديه شده است. قابل ذكر است كه از حدود 720 قلم شيء مرحمتي معظم له، به علت كمبود جا تنها 150 قلم در معرض نمايش قرار گرفته است.

.7گنجینه سلاح

اين گنجينه در تاريخ 8/4/1378 همزمان با ميلاد مسعود پيامبراكرم (ص) و ولادت با سعادت امام جعفر صادق (ع) در طبقه دوم موزه مركزي واقع در ضلع شرقي صحن امام خميني (ره) افتتاح گرديد.

اين مجموعه شامل نمونه هاي از سلاح هاي سرد و گرم ميباشند كه برخي از آنها عبارتند از:
1- تفنگ سر پر با دسته خاتم و كتيبه زركوب «سركار مير رستم خان تالپر» و «يا علي»
2- تفنگ چهار لول با نشان زركوب ساخت آلمان به طول 118 سانتيمتر
3- انواع باروت دان هاي چوبي، چرمي، فلزي و عاج.
4- خنجرهاي مرصع
5- تبرزينهاي فولادي مزين به نقوش اسليمي و ختائي قلم زني شده و كتيبه «وقف امام رضا (ع)»
6- عصاهاي نيزه دار يكي با دسته سنگ يشم، زركوب و مزين به نقوش گياهي و كتيبه وقف «جناب علي بن موسي الرضا (ع) سنه 1258 ق.»
7- نيزه اي به طول ۴ متر بدنه چوبي لاكي روغني مزين به نقوش گياهي و هندسي كه داراي دو سرنيزه فلزي ميباشد.
8- كمانهاي چوبي لاكي روغني داراي كتيبه وقف و تاريخهاي 1018 و 1114 ه. ق.

9- كلاهخود، لباس رزم و ساعدبند فولادي و زركوب داراي كتيبه آيه الكرسي و «عمل استاد حسن سنه 1217 ه. ق.» و سپري از پوست كرگدن با يك هلال و دواير مينا كاري شده مربوط به دوره صفوي.
10- پيراهن رزم مكتوب به آيات و طلسمات مربوط به دوره صفوي.

.8گنجینه تمبر، اسکناس و مسکوکات

گنجينه تمبر و اسكناس در تاريخ 21 بهمن سال 1369 به عنوان دومین گنجینه تخصصی در مجموعه موزه های آستان قدس رضوی با حضور حضرت آيت الله واعظ طبسي، توليت عظماي آستان قدس رضوي، افتتاح گرديد. این گنجینه که با افزوده شدن مسکوکات در اوایل سال 1388، اکنون گنجینه تمبر، اسکناس و مسکوکات نامیده می شود، با در اختیار داشتن گنجینه ای قابل توجه از تمبرها و دیگر اقلام پستی، اسکناس ها و مسکوکات تاریخی و معاصر ایران و سایر کشورهای جهان یکی از گنجینه های شناخته شده در کشور می باشد که سالانه پذيراي صدها هزار نفر از زائران حرم مطهر رضوي و گردشگران و مجموعه داران تمبر، اسکناس و مسکوکات از ايران و ساير كشورها مي باشد.

آنچه اين گنجينه را در مقایسه با دیگر گنجینه ها و موزه های مشابه در جایگاه ویژه ای قرار می دهد، آنست که تقريباً تمامي تمبرها و ديگر اقلام پستي، اسكناس ها و مسکوکات به نمايش گذاشته شده و موجود در آن از مجموعه هداياي تقديم گشته به آستان مقدّس حضرت ثامن الحجج عليه آلاف التحيّه و الثناء تشكيل شده است.

در اين گنجينه، بيش از 422000 قطعه انواع تمبر و دیگر اقلام پستی، 14000 برگ اسكناس و 27000 عدد مسکوکات موجود می‌باشد كه تنها بخشی از آن، در سالن نمايش در معرض ديد عموم قرار داده شده و قسمت اعظم آن در مخزن گنجينه نگه‌داري می‌شود.

.9 گنجینه مدال

گنجينه مدال در تيرماه 1378 با نمايش منتخبي از انواع مدال، كاپ ويادبود اهداي از طرف قهرمانان و پهلوانان نامي و نخبگان علمي كشور به موزه آستـان قدس رضوي در طبقه همكف موزه مركزي افتتاح گرديد.

در حال حاضر تعداد 154 عدد مدال، كاپ و ساير يادبودها در اين گنجينه به نمايش عموم گذاشته شده است از جمله:

مجموعه (36 عدد) مدالهاي جهان پهلوان تختي

مدالهاي طلاي ورزشكاران جانباز دفاع مقدس از استان فارس كه در مسابقات پاراالمپيك شهر آتلانتا آمريكا در سال 1996 ميلادي كسب نموده اند.

مدالهاي تقديمي جبار فعلي قهرمان بوكس

مدالهاي امير توكليان قهرمان بين المللي كشتي

عليرضا نصرآزاداني قهرمان بین المللی تکواندو

مجيد خدايي قهرمان بين المللي كشتي

عبدالرضا كارگر قهرمان بين المللي كشتي

رضا رمضانزاده قهرمان بين المللي كشتي

مدالها و تقديرنامه هاي شادروان رضا صادقي كه در المپيادهاي رياضي و كامپيوتر در شهر تورنتو كانادا در سال 1995 ميلادي كسب نمود.

مدالها و تقديرنامه هاي مرحوم دكتر امرالله احمدي براي كشف تاثير داروي حصاآ بر روي بيماریهای زنان، بیماران ایدز، بيماران سرطانی و ...

.10گنجینه نقاشی
شکوه آثار نقاشی و هنری اهدائی و وقفی هنرمندان و واقفان با اخلاص به موزه آستان قدس رضوی و عنایت خاص تولیت عظمای آستان قدس رضوی نسبت به اشاعه فرهنگ و هنر اسلامی موجب شد تا گنجینه نقاشی آستان قدس رضوی در تاریخ هشتم تیرماه 1378 مصادف با میلاد مسعود پیامبر عظیم الشأن اسلام حضرت محمد(ص) و ولادت با سعادت امام جعفر صادق(ع) در طبقه اول ساختمان موزه مرکزی با 450 مترمربع زيربنا 30 اثر نقاشی در سبكهاي مختلف از هنرمندان برجسته ايرانی و اروپايی گشایش یابد. در این میان آثار استاد کمال الملک نقاش معروف دوره قاجار، ویلیام جیمز و بی دبلیو لیدر از آثار شاخص این مجموعه است.

.11گنجینه ظروف

موزه ظروف در طبقه دوم ساختمان موزه مركزي قرار دارد و داراي وسعتي حدود 457 متر مربع است. اين موزه داراي 182 عدد شي از دوره هاي مختلف تاريخي مي باشد كه در ۱۱ ويترين به نمايش درآمده است/س

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.