به گزارش خبرنگار سياست خارجي باشگاه خبرنگاران مذاکرات تحدید سلاح‌‌های استراتژیک با نام مخفف سالت(Salt) (Strategic Arms Limitation Talks) گفتگوهایی در حوزه کنترل تسلیحات و نه در زمینه خلع سلاح بين دو ابرقدرت غرب و شرق بود.

مذاکرات بعدی، طیف کاملی از سیستم‌های تسلیحات استراتژیک، مشتمل بر منع جامع آزمایش هسته‌ای، غیرهسته‌ای کردن مناطق خاص جغرافیایی، محدودسازی اقسام معینی از سیستم‌های پرتاب هسته‌ای از حیث تعداد، موشک‌های بازگشت‌کننده حامل چندین کلاهک با هدف‌های مستقل (MIRVS)، محدودسازی ایجاد سایت‌های موشکی ضدبالستیک (ABM) و اجتناب از گسترش دامنه جنگ محدود به سطح یک حریق دهشتناک هسته‌ای را در برمی‌گرفت.

نخستین سلسله از مذاکرات سالت یک که در سال‌های 1969 تا 1972 برگزار شد، درباره محدود کردن تعداد سیستم‌های تدافعی موشک ضدبالستیک (قاره‌پیما) به دو سامانه در هر یک از دو کشور، توافق به عمل آمد.

سالت یک همچنین، در قالب دومین توافق‌نامه، تعداد سیستم‌های پرتاب موشک با کلاهک‌های جنگی هسته‌ای را محدود ساخت، اما در  خصوص تعداد کلاهک‌های جنگی هر موشک، توافق به عمل نیامد.

اما پس از مذاکرات سالت یک، مذاکرات سالت دو راه‌اندازی شد که سرفصل‌های آن در نشستی میان نیکسون و برژنف در سال 1973 در واشنگتن معین شد.

سرفصل‌های مذکور، طرفین را به حصول توافق در خصوص تعیین یک سقف دائمی برای نیروهای تهاجمی استراتژیک، کنترل عوامل کیفی در زرادخانه‌های تسلیحات تهاجمی آنان، پایه‌گذاری یک فرآیند کاهش متقابل در نیروهای استراتژیک، فرا می‌خواند.

در سال 1979، معاهده سالت دو، مشتمل بر مقررات ناظر بر کنترل تسلیحات بود كه در وین به امضا جیمی کارتر رئیس جمهوری آمریکا و لئونید برژنف رئیس جمهوري شوروی سابق رسید و   کارتر براي تصویب آن را تقدیم مجلس سنای آمریکا كرد.

اما در پی تجاوز شوروی به افغانستان، کارتر لایحه سالت دو را از سنا پس گرفت و از تصويب ساقط شد و در دوران رونالد ریگان هم این لایحه به سنا ارائه نشد.

رونالد ریگان مذاکرات آینده را به گفتگوهای کاهش سلاح‌های استراتژیک (استارت) تغییر نام داد.

اگرچه معاهده سالت دو هرگز به طور رسمی به تصویب نرسید اما دو دولت ایالات متحده و شوروی به نحو غیررسمی بر التزام به مقررات معاهده مذکور توافق كردند و باید گفت توافق‌نامه‌های سالت یک و معاهده سالت دو، محصول دورانی از تنش‌زدایی میان دو ابرقدرت شرق و غرب بودند.

اما با تجاوز شوروی به افغانستان در سال 1979 و درگیر شدن آن کشور در مسائل آفریقا و آسیا و موضع قدرت فزاینده آن در کلیت مسابقه تسلیحاتی، تنش‌زدایی جای خود را به ابتکارات جدید ایالات متحده داد.

ابتکارات نمونه، متضمن برقراری مجدد کنترل‌های صادراتی در تجارت با شوروی، تحریم المپیک مسکو در سال 1980 و تاکید مجدد بر احیاء موضع نظامی برابر یا برتر ایالات متحده بود.

در نتیجه این تحولات، شانس تصویب معاهده سالت دو از سوی سنا، به نحو چشم‌گیری کاهش یافت.

اگر چه نه موافقت‌نامه‌های سالت یک و نه معاهده سالت دو را نمی‌توان اقدامات عمده‌ای در راستای کنترل تسلیحات به شمار آورد اما آن دو زمینه‌ای برای برخی رویه‌های بالقوه سودمند برای کنترل احتمالی واقعه‌ای را فراهم آوردند که تنها می‌توان به عنوان سیستم‌های دوگانه نابودی قطعی متقابل (MAD) (Mutual Assured Destruction) توصیفش كرد.

هدف اصلی آن، عبارتست از تمهید محدودیت‌های پایدار برای سیستم‌های عمده تسلیحاتی کشتار جمعی به منظور اجتناب از یک مسابقه افسارگسیخته تسلیحاتی، کماکان نامحقق باقیمانده است.

گفتنی است، اتهامات آمریکا به شوروی درباره تخلف از سالت یک و دو عبارتند از استقرار رادار عظیم در کراسنویارسک، به منزله استقرار یک رادار هشدار سریع در منطقه‌ای است که به موجب معاهده موشک ضدبالستیک، ممنوع دانسته شده است و اینکه موشک اس اس-25 شوروی، نوع جدیدی از موشک‌های قاره‌پیما است که معاهده سالت دو را نقض می‌کند.