خالکوبی حدود 5 هزار سال پیش برای نخستین بار کاملاً اتفاقی رخ داد. هنگامی که دست آلوده به خاکستر آتش بهطور تصادفی به جای زخم مالیده شد و پس از مدتی علامتی ماندگار به رنگ سیاه روی بدن ایجاد شد.
مصریها پایهگذار خالکوبی در دنیا هستند و خالکوبی 2 هزار سال قبل از میلاد مسیح به کشورهایی مانند یونان، ایران و جنوب شرق آسیا گسترش یافته است.
برخی مذاهب و اقوام کشورهای مختلف خالکوبی را به عنوان یک آیین در قوم یا مذهب خود به رسمیت میشناسند و در بین هندوها و بوداییان جایگاه خاصی دارد ولی در دین اسلام خالکوبی نه تنها جایگاهی ندارد بلکه نهی هم شده است.
وشم و کبودزنی واژگان معادل خالکوبی در زبان فارسی عنوان شده است.
در ایران قدیم طبق یک سنت در برخی از قبایل بهویژه عشایر و اقوام عرب زنانی که ازدواج میکردند برای زیبا شدن صورت خود یا حتی به عنوان یک نشانه با استفاده از شیر مادر و خاکستر زیر چراغ و آب تره، خالهایی را روی صورت خود حک میکردند.
به مروز خالکوبی در ایران با نقش رستم و سهراب، دیو داستان شاهنامه و عباراتی سمبلیک بیشتر بر روی بدن و بازوی جاهلان و آنهایی که ادعای لوتیگری داشتند بسیار به چشم میخورد که شاید تنها با یک سوزن و جوهر خودکار بر روی بدنشان نقش گرفته بود.
اما خالکوبی در بین قداره کشها و اراذل و اوباش و زندانیان نیز جایگاه خاص خودش را دارد. جملاتی مانند«رفیق بیکلک مادر» ،«عشق یعنی سوختن»، نقش خنجر، قلب شکسته و ...
مهدی 30 سال بیشتر ندارد. به گفته خودش اولین بار نقش خالکوبی را در زندان تجربه کرده و همبندهایش تنها با یک سوزن و جوهر خودکار به همراه قدری کش قیطان نقشی که اکنون روی بازویش حک شده را برایش کبودزنی کردهاند و اکنون در یکی از آرایشگاههای منطقه قیطریه خالکوبی را به روش مدرن بااستفاده از سوزنهای یکبار مصرف و جوهر مخصوص انجام میدهد.
به گفته او مشتریانش را بیشتر افراد جوان 18 تا 35 سال تشکیل میدهند.
مهدی میگوید: بسته به اندازه و طرح خالکوبی قیمتها تغییر میکند. قیمتها از 50هزار تومان شروع میشود و خالکوبی کامل پشت بدن 15 میلیون تومان آب میخورد.
وی میافزاید: ابتدا جای خالکوبی را باالکل ضدعفونی میکنیم و گاهی در طرحهای بزرگ از آمپول بیحسی هم استفاده میکنیم چون سوزن خالکوبی تا عمق لایه سوم پوست فرو میرود.
اما ماجرا به همین جا ختم نمیشود. مقصد بعدی ما یک آرایشگاه معروف بانوان در شرق تهران است.
برای جلوگیری از تداخل مشتریها روزهای پنجشنبه را در این آرایشگاه فقط برای انجام تاتو اختصاص دادهاند. 3 تاتوکار در 3 اتاق جداگانه.
آلبوم را جلویت میگذارند و با توجه به قسمتی از بدن که مایلی خالکوبی انجام شود طرح را پیشنهاد میکنند.
مدل ماهی، گل، تمساح، مارمولک و حتی خطوط ناهمگون و موازی شابلونهایش موجود است و اگر طرح خاصتری بخواهی باید بدهی برایت طراحی کنند.
فرحی، مدیر آرایشگاه در مورد نحوه خالکوبی و برای اینکه خیال بانوان جوان را از مضرات خالکوبی راحت کند میگوید: سوزنها یکبار مصرف است. جوهر خالکوبی را هم خودم از آلمان از یک شرکت معتبر وارد میکنم.
وی میافزاید: سوزنها طوری ساخته شده که فقط برای یک نفر جوابگو است و به مرور کند میشود. در ضمن سوزنها قیمتی ندارد که بخواهیم خود را برای عواقبش به دردسر بیندازیم.
آن قدر سر دختر خانمهای جوان داغ است که یادشان رفته نقش های خالکوبی همیشه ماندنی است و به این راحتیها از بین نمیرود.
سولماز 18 سال بیشتر ندارد و منتظر است تا بدنش را به سوزن کارها بسپارد.انگیزه او از خالکوبی «زیباتر شدن و متفاوت بودن» است و معتقد است با این کار قدری با بقیه متفاوت میشود.
لیلی هم به اصرار دخترخالهاش اینجا آمده و میخواهد طرح بزرگی از پروانه را پشت بدنش خالکوبی کند.
او میگوید: دوستانم به من میگویند باید به روز باشم و الان مد روز خالکوبی طرح پروانه است. خواننده مورد علاقهام هم این طرح را روی بدنش خالکوبی کرده است.
هادی معتمدی روانپزشک در مورد دلایل تمایل به خالکوبی روی بدن میگوید: از نظر روانپزشکی خالکوبی یک اختلال شخصیتی محسوب میشود و پدیدهای ضداجتماعی است که افراد برای آزار جسمی از آن استفاده می کنند.
معتقدی در عین حال بر این نکته تاکید میکند که برخی روانشناسان امروزه براین باورند که خالکوبی این روزها به مد تبدیل شده و الزاماً بیماری روانی نیست.
صرفنظر از ابعاد سوء اجتماعی و دلایل روانی برای کشش به سمت خالکوبیهای غیرمجاز و زیر زمینی که افراد برای نشان دادن خود و منحصر به فرد بودن به آن رو میآورند خالکوبی تا حد زیادی با سلامت افراد هم گره خورده است.
مسعود مردانی، متخصص بیماریهای عفونی در مورد خطرات انجام خالکوبی بر روی سلامت میگوید: در خالکوبی سوزن مستقیم به پوست و عمق بافت فرو میرود که به راحتی میتواند ویروس یا میکروب را وارد بدن کند.
وی تأکید میکند که در صورت آلوده بودن سوزنها و محیطی که خالکوبی درآن انجام میشود به راحتی امکان انتقال ویروس ایدز و هپاتیت وجود دارد.
محمد رضوانی، پزشک متخصص پوست و مو هم در مورد اثرات سوء خالکوبی میگوید: پوسته پوسته شدن، سفت شدن پوست، خارش و تورم از عوارض خالکوبی است و معمولاً به راحتی نمیتوان جای خالکوبی را در ضورتی که فرد پشیمان شود پاک کرد.
احتمال ایجاد زگیل یا تبخال نکته دیگری است که این متخصص پوستو مو به آن اشاره میکند.
اما در این بین برخی پس از مدت کوتاهی از انجام خالکوبی به دلیل تغییر شرایط زندگی مانند ازدواج، شرایط فرهنگی و حتی دلزدگی از انجام خالکوبی پشیمان می شوند ولی این نقشهای فریبنده به راحتی از بدن محو نمیشوند.
حامد باطنی، فوق تخصص جراحی پلاستیک در مورد راهکارهای از بین بردن جای خالکوبی میگوید: از آنجایی که ماده رنگبری برای این خالکوبی در کشور موجود نیست. متخصصان پوست یا جراحان پلاستیک با استفاده از لیزر بسته به نوع خالکوبی و عمق آن سعی میکنند تا جای خالکوبی را محو کنند.
وی تأکید میکند: گاهی لیزر هم جواب نمیدهد و حتی ممکن است نیاز به مداخلات پیشرفتهتر مانند جراحی پلاستیک و تغییر بافت پوست شود و پیوندهای پوستی هزینه زیادی را در پی دارد.
حالا یک سالی میشود که سیاوش تمام بدنش را خالکوبی کرده اما دلش را زده! میگویند فقط با لیزر کمرنگتر میشود. پیوند پوست و جراحی پلاستیک هم بالای 10 میلیون تومان هزینه دارد اما این جوان 19ساله پولش به این چیزها کفاف نمیدهد. حالا او مانده و عقابهای که پشتش در حال پروازند.