به
گزارش
خبرنگار دانش هاي روز باشگاه خبرنگاران: علی ابراهیمی سراجی رویتگر هلال ماه در
خصوص قمر می گوید:اجرام آسمانی که به دور اجرام بسیار بزرگ در حال چرخش
هستند را قمر می گویند و بنابراین تعریف، سیارات منظومه شمسی قمرهای طبیعی
خورشید محسوب می شوند و ماهواره هایی که برای تحقیق رصد و ارتباطات به مدار
زمین یا سیارات و قمرهای طبیعی پرتاب می شوند قمرهای مصنوعی نامیده می
شوند.
تحقیقات نشان داده در اطراف سیارات خاکی منظومه شمسی که سیارات زمین
گون نام دارند تنها سه قمر و در اطراف سیارات گازی یا مشتری گون بیش از 50
قمر در حال چرخش می باشند که برخی از آن ها علاوه بر قمر دارای حلقه هایی
نیز هستند.
وی تاکید کرد: سیاره عطارد و زهره هیچ قمری ندارد یعنی هیچ جرم کیهانی
در مداری مشخص در اطراف آن ها در حال چرخش نیست و سیاره زمین تنها یک قمر
دارد که این قمر در زمانی که زمین در حال چرخش به دور خورشید است به دور
زمین در حال چرخش می باشد.
فاصله نزدیک ماه به زمین مهم ترین دلیل تحقیقات زیادآن
حجم ماه فقط 0.02 حجم زمین و جرم آن یک هشتاد و یکم جرم زمین است اما
تاثیراتی که این کره سنگی بر زمین می گذارد بسیار حائز اهمیت و مهم محسوب
می شود مانند افت و خیز تناوبی آب اقیانوس ها یا جز و مد که نمونه ای عیان
از اثرهای ماه بر کره زمین است.
این رویت گر هلال ماه یادآور شد: یکی از دلایل مطالعات زیاد ماه از
نخستین روز های پیدایش نجوم فاصله کم ماه با زمین بوده است زیرا ماه در
حالت میانگین در فاصله ای حدود 60 برابر شعاع زمین قرار گرفته و اطلاعاتی
که تاکنون بدست آمده بیشتر به وسیله رصد ماه به چشم برهنه بوده تا رصد با
چشم مسلح و به همین دلیل بیشتر این اطلاعات را دانش همگانی نام گرفته است.
ابراهیمی سراجی عنوان کرد: یکی از ویژگی های منحصر به فرد ماه حالت های
مختلف ماه در زمان طی یک دوره کامل چرخش خود به دور زمین است که موج می شود
ما این کره پر مهتاب را در چند حالت ماه نو، هلال ، در آسمان
رصد کنیم.
ماه هر روز 51 دقیقه دیرتر طلوع می کند
ماه در مداری بیضی شکل که زمین در یکی از کانون های آن قرار گرفته به
دور زمین در حال چرخش می باشد و همواره نیز یک روی ماه به سوی زمین و قابل
مشاهده است و روی دیگر آن را هیچ وقت ندیده ایم. نزدیک ترین نقطه مداری ماه
به زمین حضیض زمینی نام دارد که فاصله ماه از زمین در زمان حضیض 360
هزار کیلومتر است اما نقطه اوج مداری نقطه مقابل حضیض است که ماه در
بیشترین فاصله خود با سیاره زمین قرار خواهد گرفت که فاصله آن با زمین در
این نقطه 400 هزار کیلومتر است.
وی تصریح کرد: صفحه مداری که ماه در آن قرار دارد بسیار نزدیک به صفحه
دایره ابروج یعنی مسیر ظاهری حرکت خورشید بر کره آسمان است و دو نقطه ای که
در آن مسیر ماه صفحه دایره البروج را قطع می کند، نقاط کره یا عقدتین
نامیده می شود که این نقطه در فضا ثابت نیست و در جهت حرکت عقربه های ساعت
در امتداد دایره البروج حرکت می کنند و برای پیمودن یک دور کامل را در
دایره البروج طی کند ولی ماه در نیمی از دوره زمانی 29 روزه در بالای دایره
ابروج و در نیم دیگر در قسمت پایینی آن قرار می گیرد این حرکت ظاهراً تند
تر ماه موجب می شود که این قمر هر روز به طور متوسط 51 دقیقه دیرتر از روز
قبل در آسمان زمین طلوع می کند.
فاصله زمانی میان دو حد تقریباً نصف 24 ساعت است
ابراهیمی در خصوص جز و مد دریا ها گفت: سطح اقیانوس ها در تمام فصل های
مختلف به صورت کم و بیش منظم بالا می آید و پایین نیز می رود به طور متوسط
فاصله زمانی بین دو مد پشت سر هم 12 ساعت و 25.5 دقیقه است و دقیقاً نصف
زمان طول می کشد تا ماه ظاهراً یک دور کامل زمین را پیماید که این اتفاق
تصادفی نیست و علت اصلی نیروی گرانش ماه و خورشید است.
ابراهیمی سراجی یادآور شد: ماه در دو دوره تناوبی نجومی و هلالی به دور
سیاره زمین می چرخد که دوره نجومی آن 27.32 روز و دوره هلالی آن 29.53 روز
طول می کشد و در زمان چرخش سرعتی حدود یک کیلومتر بر ثانیه را به خود
اختصاص می دهد که سرعت گریز از مرکز آن را 2.38 کیلومتر بر ثانیه تخمین زده
ایم./ع2
