تقویم روز؛
از شهادت شهیدی که در زادروزش پرکشید تا اختراع کبریت
شهادت شهید سیدمجتبی علمدار، اختراع کبریت، درگذشت «یوسف اعتصامی» پدر پروین اعتصامی، تجاوز سپاه عثمانی به خاک ایران و ... از مهمترین رخدادهای تاریخ امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز دوشنبه 11 دی 1391 خورشیدی برابر با 17 صفر 1434 هجری و 31 دسامبر 2012 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
شهادت شهید سیدمجتبی علمدار (1375 ش)
شهید سیدمجتبی علمدار، یازدهم دی‌ماه ۱۳4۵ ش در شهرستان ساری چشم به جهان هستی گشود. در 17 سالگی و در اواخر سال ۱۳۶۲ ش به کردستان عزیمت کرد. سید برای نخستین‌بار در عملیات کربلای یک شرکت کرد و مدتی پس از آن، وارد گردان مسلم بن عقیل در لشکر ۲۵ کربلا گردید. در کربلای ۸ مجروح شد. اما مدتی در عملیات کربلای ۱۰ در جبهه شمالی محور سلیمانیه - ماووت شرکت نمود. سیدمجتبی در سال ۱۳۶۶ ش مسئولیت فرماندهی گروهان سلمان از گردان مسلم ابن عقیل- از گردان‌های خط‌شکن لشکر ۲۵ کربلا - را برعهده گرفت و در عملیات والفجر ۱۰، نقش‌آفرینی مؤثری داشت.
سیدمجتبی در دی‌ماه ۱۳۶۴ ش، در عملیات والفجر ۸، به‌شدت شیمیایی شد. شهید علمدار بعد از اتمام جنگ تحمیلی، در واحد طرح و عملیات لشکر ۲۵ کربلا در ساری مشغول به خدمت شد. حاج سیدمجتبی علمدار که مداح اهل بیت (ع) هم بود، سرانجام در دی سال ۱۳۷۵ ش به‌دلیل جراحت شیمیایی، روانه بیمارستان شد و بعد از یک هفته بی‌هوشی کامل هنگام اذان مغرب روز یازدهم دی‌ماه سال ۱۳۷۵ هجری شمسی در سن سی سالگی به فیض عظیم شهادت نائل آمد. سیدمجتبی در زادروزش، تولدی دیگر را تجربه کرد و عاشورائی گشت.
تجاوز سپاه عثمانی به خاک ایران (1293 ش)
پس از شروع جنگ جهانی اول، دولت ایران برای بر کنار ماندن از آسیب‌های جنگ، اعلام بی‌طرفی کرد، اما این اقدام ایران از طرف متخاصمین رعایت نگردید و هر کدام به نحوی به خاک ایران یورش آوردند. سپاه عثمانی با کمک کُردها شروع به تجاوز به خاک ایران نمود و شهرهای بی‌دفاع تبریز و ارومیه را به تصرف خود درآورده، به سمت شمال کشور پیشروی کرد. پس از تجاوز عثمانی، دولت روسیه نیز قوای خود را وارد ایران نمود و بر سر تصرف آذربایجان، جنگ شدیدی بین نیروهای روسیه و عثمانی درگرفت. در این نبرد سهمگین، عده زیادی از مردم آذربایجان مقتول و مجروح شده، اموال آنان به غارت رفت و سرانجام قوای روس بر سپاه عثمانی پیروز گشت. در نهایت عثمانی‌ها عقب‌نشینی کردند و روس‌ها منطقه آذربایجان را به تصرف درآوردند.
رحلت عالم مجاهد و فقیه نستوه آیت اللَّه «عبدالرحمن حیدری ایلامی» (1365 ش)
شیخ عبدالرحمن حیدری ایلامی در سال 1304 ش در شهر ایلام دیده به جهان گشود. وی پس از پشت سر گذاشتن تحصیلات، به عتبات عالیات هجرت کرد. آیت‌اللَّه حیدری، سالیانی در کربلا، سامرا و سپس نجف اشرف مدارج علمی را پیمود و سرانجام با حضور در درس خارج فقه و اصول حضرات آیات سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خویی، حاج محمود شاهرودی و شیخ حسین حلّی به درجه اجتهاد دست یافت. ایشان در سال 1350 ش توسط دستگاه امنیتی عراق از آن کشور اخراج شد و پس از دو سال اقامت در قم، در سال 1354 به شهر ایلام وارد شد و روحانیت مبارز ایلام را متشکل ساخت.
خنثی کردن تبلیغات بهائیت در استان، تأسیس مدارس علمیه، تأسیس بیش از هشتاد حسینیه و مسجد در سطح استان و ارشاد مردم و تبلیغ دین، برخی از فعالیت‌های این عالم بزرگوار در این دوران بود. آیت‌اللَّه حیدری پس از پیروزی انقلاب اسلامی نمایندگی مردم ایلام در مجلس خبرگان را برعهده گرفت. ایشان پس از آغاز جنگ، بارها در جمع رزمندگان حضور یافت و باعث روحیه بخشی بیشتری به دلاورمردان اسلام می‌گردید. سرانجام ایشان در یازدهم دی ماه 1365 ش در 61 سالی دارفانی را وداع گفت و پس از تشییعی باشکوه، در حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
درگذشت «یوسف اعتصامی» پدر پروین اعتصامی (1316 ش)
یوسف اعتصامی آشتیانی ملقب به اعتصام الملک سال 1253 شمسی به دنیا آمد. او از نویسندگان و مترجمان برجسته ایران معاصر و سال‌ها رئیس کتابخانه مجلس شورای ملی بود. از آثار وی می‌توان مجله های بهار و گنجینه فنون را نام برد. اعتصامی 2 دوره مجله بهار را منتشر کرد که بیشتر مقالات آن، انشاء یا ترجمه خود اوست.
همچنین جلد نخست «تیره بختان» یا «بینوایان» اثر ویکتور هوگو را
نیز ترجمه و منتشر کرد که معروف است. اعتصام الملک پدر پروین اعتصامی
(1285 - 1320 شمسی) شاعره نامدار ایران نیز هست که در حقیقت باید پرورش این
شاعر برجسته را بهترین اثر او دانست. مرحوم یوسف اعتصامی در 11 دی 1316
دارفانی را وداع گفت و فرزند فرزانه‌اش را تنها گذاشت.
تولد «ابوالسعود» فقیه و مفسر مسلمان (896 ق)
محمد مصطفی عمادی مشهور به ابوالسعود، فقیه و مفسّر مسلمان در روستای مدرس واقع در نزدیکی استامبول در ترکیه متولد شد. ابوالسعود پس از پایان تحصیلات به تدریس مشغول گردید. همزمان با تدریس، منصب قضاوت در استامبول را نیز به عهده گرفت و تا پایان عمر در این مقام باقی ماند. او به مسایل اجتماعی و عرفی جامعه خود توجه داشت و تلاش می‌کرد قوانین اداری عثمانی را بر اساس شریعت اسلامی تنظیم و اصول دیوانی را اصلاح کند. ابوالسعود علاوه بر زبان ترکی به زبان‌های فارسی و عربی، تسلط کامل داشت و به این دو زبان، شعر نیز می‌سرود. ارشاد العقل السلیم، دعا نامه و قانون نامه از جمله آثار اوست.
تولد «سلطان القُرّاء تبریزی» قاری شهیر قرآن و دانشمند علم قرائت (1255 ق)
شیخ عبدالرحیم بن ابوالقاسم تبریزی معروف به سلطان القُرّا یا شاه قرآن خوانان در 1255 ق در تبریز به دنیا آمد. وی در علم تجوید در عصر خود استاد بود و شاگردان فاضلی در این زمینه تربیت نمود. از تالیفات وی رساله‌ای است در علم تجوید به نام «دُرُّ المنثور» و رسایل دیگر. سلطان القرّاء پس از فراگیری این علم نزد پدر، با شیخ شامیل داغستانی آشنا شد و هنگامی که شیخ شامیل ارتشی فراهم آورده بود تا علیه روس‌ها قیام کند، وی برای همراهی با این نهضت با شیخ شامیل به سوی داغستان عزیمت کرد. سپس به تبریز بازگشت و حوزه‌ی درسی جهت قرائت قرآن تشکیل داد و از آن زمان به برترین قاری قرآن کریم لقب یافت. سلطان القراء در سال 1336 ق در 81 سالگی درگذشت.
تولد «گوتفرید بورْگر» شاعر و ادیب برجسته آلمانی (1747 م)
گوتفرید آگوسْتْ بورْگِر، شاعر معروف آلمانی، در 31 دسامبر 1747 م در آلمان به دنیا آمد. بورگر از همان دوران جوانی با انواع مصائب و حوادث دست به گریبان بود و این ناکامی‌ها که تا آخر عمر دامنش را رها نکرد، تاثیری مستقیم در آثار او و در نتیجه در ادبیات آلمان قرن هجدهم بر جای گذاشت، به طوری که بورگر در ادبیات آلمان به عنوان شاعر محنت کشیده و تلخ‌کام معروف شده است. وی در سال‌های پایانی عمر خود در عرصه ادبیات آلمان مقامی رفیع به دست آورد، به طوری که پیش از آنکه یوهان گوته، شاعر شهیر آلمان قدم به صحنه ادب آلمان گذارَد، بورگر بزرگ‌ترین غزل‌سرای آلمان به شمار می‌رفت. از بورگر آثار منظوم متعددی برجای مانده که یک قطعه شعر او به نام لئونور، از زمان خود او تا به امروز از معروف‌ترین و عالی‌ترین آثار شاعرانه زبان آلمانی به شمار می‌رود. همچنین چند قطعه دیگر او به نام شکارچی وحشی و ترانه مرد دلیر و... نام بورگر را برای همیشه در زمره بزرگان ادب آلمان ثبت کرده است. گوتفرید بورگر سرانجام در 8 ژوئن 1794 م در چهل و هفت سالگی درگذشت.
اختراع کبریت (1827 م)
اولین کبریت شیمیایی در سال ۱۸۲۷ میلادی توسط «جان واکر» اختراع شد. این کبریت‌ها چوب‌های باریکی بودند که سرهای آن‌ها نخست گوگردی شده و سپش در کلرات پتاسیم و رصن و گوگرد اکسیژنه آغشته می‌شد و در آخر در محلول اسید سولفوریک فرو برده می‌شد. در سال ۱۸۳۰ میلادی شارل سوریای فرانسوی کبریت فسفری را اختراع کرد که با فسفر سفید ساخته می‌شد. بعدها این کبریت به کبریتی تبدیل شد که بر اثر مالش با کاغذ شیشه‌ای آتش می‌گرفت. خمیر این کبریت‌ها از کلرات پتاسیم، سولفور آنتیمون و آب صمغ بود.
به دلیل خطر استفاده از فسفر سفید کارل رانس و لوندسترم فسفر بی‌شکل، را که مخلوطی از فسفر سفید و قرمز بود را به کار بردند. با این حال آلمانی‌ها افتخار این اختراع را برای کامرر می‌دانند و اتریشی‌ها و مجارها نیز آن را به اتین رومر و پرشل نسبت می‌دهند. نخستین کارخانهٔ کبریت‌سازی جهان توسط کامرر آلمانی در سال ۱۸۳۲ میلادی ساخته شد. نخستین کارخانه کبریت در ایران کبریت توکلی است.
برخی دیگر از رویدادهای 31 دسامبر
1857: ملکه ویکتوریا شهر اوتاوا را برای پایتختی مهاجرنشین انگلیسی کانادا انتخاب کرد.
1902: دولت ونزوئلا رای دادگاه بین المللی لاهه را برای پرداخت غرامت به اتباع انگلستان و آلمان که در جریان کودتای سال 1899 آن کشور آسیب دیده و شرکتهای راه آهنشان ملی شده بود پذیرفت و ناوگان دو کشور سواحل ونزوئلا را ترک گفتند.
1915: نیروی دریایی آلمان کشتی مسافربر انگلیسی «پرشیا» را غرق کرد که 335 نفر کشته شدند. در آن زمان که نیمی از ایران منطقه نفوذ انگلستان بود، نامگذاری کشتی به نام پرشیا (ایران) آزاد بود ولی اینک رسانه های انگلیسی خلیج فارس را هم خلیج و یا خلیج عربی می‌نویسند! .
1930: رکود اقتصادی، شمار بیکاران ایالات متحده را به 4 میلیون و 800 هزار رسانید.
1971: دولت عراق که اختلافاتش بادولت وقت ایران گسترش یافته بود هزاران ایرانی و ایرانی زاده را از آن کشور بیرون راند.
1973: دولت وقت پرو شرکتهای امریکایی زغال سنگ را در آن کشور ملی کرد.
1981: در غنا یک افسر جزء کودتا کرد.
شهید سیدمجتبی علمدار، یازدهم دی‌ماه ۱۳4۵ ش در شهرستان ساری چشم به جهان هستی گشود. در 17 سالگی و در اواخر سال ۱۳۶۲ ش به کردستان عزیمت کرد. سید برای نخستین‌بار در عملیات کربلای یک شرکت کرد و مدتی پس از آن، وارد گردان مسلم بن عقیل در لشکر ۲۵ کربلا گردید. در کربلای ۸ مجروح شد. اما مدتی در عملیات کربلای ۱۰ در جبهه شمالی محور سلیمانیه - ماووت شرکت نمود. سیدمجتبی در سال ۱۳۶۶ ش مسئولیت فرماندهی گروهان سلمان از گردان مسلم ابن عقیل- از گردان‌های خط‌شکن لشکر ۲۵ کربلا - را برعهده گرفت و در عملیات والفجر ۱۰، نقش‌آفرینی مؤثری داشت.
تجاوز سپاه عثمانی به خاک ایران (1293 ش)
پس از شروع جنگ جهانی اول، دولت ایران برای بر کنار ماندن از آسیب‌های جنگ، اعلام بی‌طرفی کرد، اما این اقدام ایران از طرف متخاصمین رعایت نگردید و هر کدام به نحوی به خاک ایران یورش آوردند. سپاه عثمانی با کمک کُردها شروع به تجاوز به خاک ایران نمود و شهرهای بی‌دفاع تبریز و ارومیه را به تصرف خود درآورده، به سمت شمال کشور پیشروی کرد. پس از تجاوز عثمانی، دولت روسیه نیز قوای خود را وارد ایران نمود و بر سر تصرف آذربایجان، جنگ شدیدی بین نیروهای روسیه و عثمانی درگرفت. در این نبرد سهمگین، عده زیادی از مردم آذربایجان مقتول و مجروح شده، اموال آنان به غارت رفت و سرانجام قوای روس بر سپاه عثمانی پیروز گشت. در نهایت عثمانی‌ها عقب‌نشینی کردند و روس‌ها منطقه آذربایجان را به تصرف درآوردند.
رحلت عالم مجاهد و فقیه نستوه آیت اللَّه «عبدالرحمن حیدری ایلامی» (1365 ش)
شیخ عبدالرحمن حیدری ایلامی در سال 1304 ش در شهر ایلام دیده به جهان گشود. وی پس از پشت سر گذاشتن تحصیلات، به عتبات عالیات هجرت کرد. آیت‌اللَّه حیدری، سالیانی در کربلا، سامرا و سپس نجف اشرف مدارج علمی را پیمود و سرانجام با حضور در درس خارج فقه و اصول حضرات آیات سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خویی، حاج محمود شاهرودی و شیخ حسین حلّی به درجه اجتهاد دست یافت. ایشان در سال 1350 ش توسط دستگاه امنیتی عراق از آن کشور اخراج شد و پس از دو سال اقامت در قم، در سال 1354 به شهر ایلام وارد شد و روحانیت مبارز ایلام را متشکل ساخت.
خنثی کردن تبلیغات بهائیت در استان، تأسیس مدارس علمیه، تأسیس بیش از هشتاد حسینیه و مسجد در سطح استان و ارشاد مردم و تبلیغ دین، برخی از فعالیت‌های این عالم بزرگوار در این دوران بود. آیت‌اللَّه حیدری پس از پیروزی انقلاب اسلامی نمایندگی مردم ایلام در مجلس خبرگان را برعهده گرفت. ایشان پس از آغاز جنگ، بارها در جمع رزمندگان حضور یافت و باعث روحیه بخشی بیشتری به دلاورمردان اسلام می‌گردید. سرانجام ایشان در یازدهم دی ماه 1365 ش در 61 سالی دارفانی را وداع گفت و پس از تشییعی باشکوه، در حرم مطهر حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.
درگذشت «یوسف اعتصامی» پدر پروین اعتصامی (1316 ش)
یوسف اعتصامی آشتیانی ملقب به اعتصام الملک سال 1253 شمسی به دنیا آمد. او از نویسندگان و مترجمان برجسته ایران معاصر و سال‌ها رئیس کتابخانه مجلس شورای ملی بود. از آثار وی می‌توان مجله های بهار و گنجینه فنون را نام برد. اعتصامی 2 دوره مجله بهار را منتشر کرد که بیشتر مقالات آن، انشاء یا ترجمه خود اوست.
تولد «ابوالسعود» فقیه و مفسر مسلمان (896 ق)
محمد مصطفی عمادی مشهور به ابوالسعود، فقیه و مفسّر مسلمان در روستای مدرس واقع در نزدیکی استامبول در ترکیه متولد شد. ابوالسعود پس از پایان تحصیلات به تدریس مشغول گردید. همزمان با تدریس، منصب قضاوت در استامبول را نیز به عهده گرفت و تا پایان عمر در این مقام باقی ماند. او به مسایل اجتماعی و عرفی جامعه خود توجه داشت و تلاش می‌کرد قوانین اداری عثمانی را بر اساس شریعت اسلامی تنظیم و اصول دیوانی را اصلاح کند. ابوالسعود علاوه بر زبان ترکی به زبان‌های فارسی و عربی، تسلط کامل داشت و به این دو زبان، شعر نیز می‌سرود. ارشاد العقل السلیم، دعا نامه و قانون نامه از جمله آثار اوست.
تولد «سلطان القُرّاء تبریزی» قاری شهیر قرآن و دانشمند علم قرائت (1255 ق)
شیخ عبدالرحیم بن ابوالقاسم تبریزی معروف به سلطان القُرّا یا شاه قرآن خوانان در 1255 ق در تبریز به دنیا آمد. وی در علم تجوید در عصر خود استاد بود و شاگردان فاضلی در این زمینه تربیت نمود. از تالیفات وی رساله‌ای است در علم تجوید به نام «دُرُّ المنثور» و رسایل دیگر. سلطان القرّاء پس از فراگیری این علم نزد پدر، با شیخ شامیل داغستانی آشنا شد و هنگامی که شیخ شامیل ارتشی فراهم آورده بود تا علیه روس‌ها قیام کند، وی برای همراهی با این نهضت با شیخ شامیل به سوی داغستان عزیمت کرد. سپس به تبریز بازگشت و حوزه‌ی درسی جهت قرائت قرآن تشکیل داد و از آن زمان به برترین قاری قرآن کریم لقب یافت. سلطان القراء در سال 1336 ق در 81 سالگی درگذشت.
تولد «گوتفرید بورْگر» شاعر و ادیب برجسته آلمانی (1747 م)
گوتفرید آگوسْتْ بورْگِر، شاعر معروف آلمانی، در 31 دسامبر 1747 م در آلمان به دنیا آمد. بورگر از همان دوران جوانی با انواع مصائب و حوادث دست به گریبان بود و این ناکامی‌ها که تا آخر عمر دامنش را رها نکرد، تاثیری مستقیم در آثار او و در نتیجه در ادبیات آلمان قرن هجدهم بر جای گذاشت، به طوری که بورگر در ادبیات آلمان به عنوان شاعر محنت کشیده و تلخ‌کام معروف شده است. وی در سال‌های پایانی عمر خود در عرصه ادبیات آلمان مقامی رفیع به دست آورد، به طوری که پیش از آنکه یوهان گوته، شاعر شهیر آلمان قدم به صحنه ادب آلمان گذارَد، بورگر بزرگ‌ترین غزل‌سرای آلمان به شمار می‌رفت. از بورگر آثار منظوم متعددی برجای مانده که یک قطعه شعر او به نام لئونور، از زمان خود او تا به امروز از معروف‌ترین و عالی‌ترین آثار شاعرانه زبان آلمانی به شمار می‌رود. همچنین چند قطعه دیگر او به نام شکارچی وحشی و ترانه مرد دلیر و... نام بورگر را برای همیشه در زمره بزرگان ادب آلمان ثبت کرده است. گوتفرید بورگر سرانجام در 8 ژوئن 1794 م در چهل و هفت سالگی درگذشت.
اختراع کبریت (1827 م)
اولین کبریت شیمیایی در سال ۱۸۲۷ میلادی توسط «جان واکر» اختراع شد. این کبریت‌ها چوب‌های باریکی بودند که سرهای آن‌ها نخست گوگردی شده و سپش در کلرات پتاسیم و رصن و گوگرد اکسیژنه آغشته می‌شد و در آخر در محلول اسید سولفوریک فرو برده می‌شد. در سال ۱۸۳۰ میلادی شارل سوریای فرانسوی کبریت فسفری را اختراع کرد که با فسفر سفید ساخته می‌شد. بعدها این کبریت به کبریتی تبدیل شد که بر اثر مالش با کاغذ شیشه‌ای آتش می‌گرفت. خمیر این کبریت‌ها از کلرات پتاسیم، سولفور آنتیمون و آب صمغ بود.
برخی دیگر از رویدادهای 31 دسامبر
1857: ملکه ویکتوریا شهر اوتاوا را برای پایتختی مهاجرنشین انگلیسی کانادا انتخاب کرد.
1902: دولت ونزوئلا رای دادگاه بین المللی لاهه را برای پرداخت غرامت به اتباع انگلستان و آلمان که در جریان کودتای سال 1899 آن کشور آسیب دیده و شرکتهای راه آهنشان ملی شده بود پذیرفت و ناوگان دو کشور سواحل ونزوئلا را ترک گفتند.
1915: نیروی دریایی آلمان کشتی مسافربر انگلیسی «پرشیا» را غرق کرد که 335 نفر کشته شدند. در آن زمان که نیمی از ایران منطقه نفوذ انگلستان بود، نامگذاری کشتی به نام پرشیا (ایران) آزاد بود ولی اینک رسانه های انگلیسی خلیج فارس را هم خلیج و یا خلیج عربی می‌نویسند! .
1930: رکود اقتصادی، شمار بیکاران ایالات متحده را به 4 میلیون و 800 هزار رسانید.
1971: دولت عراق که اختلافاتش بادولت وقت ایران گسترش یافته بود هزاران ایرانی و ایرانی زاده را از آن کشور بیرون راند.
1973: دولت وقت پرو شرکتهای امریکایی زغال سنگ را در آن کشور ملی کرد.
1981: در غنا یک افسر جزء کودتا کرد.
