به گزارش خبرنگارباشگاه خبرنگاران ارومیه،رود موسمی آق چای (آغ چای ) از اراضی آن می گذرد و چندین چشمه دارد. محصولات عمدة آن گندم و جو (آبی و دیم ) و نباتات علوفه ای است . تیره هایی از ایل کوچندة جلالی در اطراف بازرگان ییلاق و قشلاق می کنند. گمرک در اراضی آن تأسیسات دارد (رجوع کنید به بخش دوم مقاله ).

در 1347 ش ، با پایان یافتن راه اصلی تاکستان ـ تبریز ـ بازرگان به طول 896 کیلومتر، و در 1352 ش /1973، پس از ساخته شدن نخستین پل بر روی بوسفور و پیوند قسمت آسیایی ترکیه از طریق بالکان با اروپا، بر اهمیّت این راه تجاری ، بویژه گمرک بازرگان ، افزوده شد. پس از انقلاب اسلامی ایران در 1357 ش ، بر اثر رونق گرفتن داد و ستد ایران با ترکیه و اروپا، بویژه در دورة جنگ تحمیلی (1359-1367 ش )، بر اثر دشواریهای دریانوردی در خلیج فارس و آسیب دیدن بندرهای مهم جنوبی ایران ، اهمیّت راه بازرگان افزایش یافت .

بازرگان در منطقه ای زلزله خیز واقع است . در زمین لرزة فاجعه باری که در 1256 در منطقة ماکو ـ آرارات رخ داد کمتر خانه ای در ماکو و بازرگان از آسیب در امان ماند (امبرسز و ملویل ، ص 184-185).

پیشینه . از تاریخ دهکدة بازرگان اطلاع چندانی در دست نیست . کوهستانها و نواحی پیرامون بازرگان از قدیم سکونتگاه طوایف دامدار کُرد بوده و جادة تبریز ـ بایزید ـ طرابزون از این ناحیه می گذشته است . در منابع تاریخی سالهای 1265 تا اواسط 1271، از هنگامی که مشیرالدوله مأمور تعیین خطوط سرحدی ایران و عثمانی شد، نام دهکدة بازرگان دیده می شود. در 1238، پس از اینکه عباس میرزا نایب السلطنه عساکر عثمانی را در آن سوی دهکدة بازرگان درهم شکست ، سرحدات ایران و عثمانی طبق معاهدة ارزروم تعیین شد. ولی عثمانیها دوباره به ایران تجاوز کردند و سرانجام قرار شد که هیئت ایرانی با نمایندگان روس و انگلیس مرزهای ایران را تعیین کنند. به نوشتة مشیرالدوله ، اردوی مأموران ثلاثه در خارج این قریه (بازرگان ماکو) هشت روز توقف کردند و بازرگان در این زمان در تصرف مباشران ماکو بوده است .متن اعتراض نامة مورخ 1268 به کلنل چریکوف و ویلیامز، مأموران دولتهای روسیه و انگلیس ، در بازرگان تهیه شده است .در پاسخ به این نامه مأموران دو دولت اذعان کرده اند که همگی دهات غصب شده به وسیلة دولت عثمانی ، بویژه دهکده های قطور از جمله بازرگان ، جزو ایران ، و محال خوشاب متعلق به عثمانی است . در پی تعیین خط مرزی ، که از نزدیک بازرگان می گذشت عثمانیها از ادعای خود نسبت به ناحیة قطور و حومة شهر خوی ، که مدتی پیش از تعیین خط مرزی ، پادگانی در اوّلی و مناره ای در دوّمی ساخته بودند، صرف نظر کردند .از دورة محمدشاه قاجار . مسافرانی که از طریق بایزید به ایران سفر می کردند از آبادی بازرگان می گذشتند . در 1255، به اظهار سفیر فوق العادة فرانسه ، که از بازرگان عبور کرده ، دوازده سرباز با پوشاک نظامی از بازرگان حراست می کردند و بازرگان بیش از چند خانه نداشت . در 1310 ش ، بر اثر شورشی که کردان جلالی در منطقة ماکو از جمله بازرگان و آواجیق و سیه چشمه (قره آینه ) به راه انداخته بودند، مدتی منطقة ناامن بود و دولت ایران ناگزیر به آن نواحی قشون اعزام کرد. در 1331، بازرگان دارای ده خانه بود و در حدود 28 کیلومتری (امروز 35 کیلومتری ) جنوب شرقی بایزید قرار داشت .در 1334/1915 در جریان جنگ جهانی اول ، راه آهنی به طول 419 کیلومتر و به عرض 1007 میلیمتر، از شاه تختی (در نخجوان آن سوی رود ارس ، مقابل پلدشت ) و از طریق ماکو و بازرگان تا خاک عثمانی (کنار رود فرات ) احداث شد که 105 کیلومتر آن در شهرستان ماکو بود و پس از پایان جنگ برچیده شد. ظاهراً طی سالهای 1335 ش تا 1345 ش و حتی پس از آن ، مدتی جادة خوی به بایزید از زیوه ـ قره آینه ـ عرب دیزی (عرب دیزه ) می گذشت و جادة بازرگان بسته بود زیرا دولت ترکیه ورود مال التجاره از جادة بازرگان را ممنوع کرده بود و کاروانها ناگزیر از جادة قدیم وارد خاک ترکیه می شدند.

در دوم بهمن 1311، مرز کنونی ایران و ترکیه قطعی شد. طبق مادة یک قرارداد، خط مرزی ، قرای ایرانی از جمله بازرگان را از قریه های ترکیه جدا کرد . ظاهراً در پی آن ، راه ماکو ـ بازرگان ـ طرابزون دوباره دایر شد./س