خوزستان/
ماهی‌ها خواب آرام ندارند
ماهی عضو جدایی‌ناپذیر سفره‌های مردمان جنوب چند وقتی است حضورش کمرنگ شده، صیادان غیرمجاز با شوک برقی به جان ماهی، غذای مغز افتاده‌اند.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران خوزستان؛چند سالی است که صید غیرمجاز ماهی از نظر روش و زمان صید باعث شده تا ذخایر ماهی در استان کاهش چشم‌گیری داشته باشد، به حدی که این وضعیت زنگ خطر را به صدا درآورده است. براساس اعلام شیلات خوزستان، سرانه تولید استان بیش از 10 کیلوگرم است و سالانه حدود 60هزار تن انواع آبزیان دریایی و پرورشی در خوزستان تولید می‌شود.
آخرین سرانه مصرف ماهی اعلام شده از سوی سازمان جهادکشاورزی خوزستان در سال 85 رقم پنج کیلوگرم را نشان می‌دهد این در حالی است که به گفته معاون وزیر جهاد کشاورزی در پایان برنامه پنجم توسعه سرانه مصرف این غذای مقوی باید به 15 کیلوگرم برسد.
* زنگ خطره شوریده مسئولان را شوراند
معاون صید و بنادر ماهیگیری اداره کل شیلات خوزستان نسبت به کاهش ذخایر ماهی شوریده و حلوا سفید هشدار داده، می‌گوید: این گونه‌ها در معرض خطر هستند، به همین دلیل در زمان تخم‌ریزی این ماهیان در آب‌های خوزستان، ممنوعیت صید اعلام می‌شود.
به گفته محمد حسن‌زاده، صید ماهی شوریده از نیمه اسفند به مدت یک ماه و ماهی حلوا سفید از نیمه اردیبهشت تا 45 روز ممنوع است.
معاون اداره شیلات خوزستان می‌افزاید: یکی از دلایل غنی بودن صیدگاه‌های استان، وجود آب شیرین در مصب رودخانه‌ها از جمله اروند بود، اما در سال‌های اخیر شوری آب بسیار زیاد شده و روی ذخایر ماهیان تأثیر منفی داشته است.
وی یکی دیگر از دلایل کاهش ذخایر شوریده و حلوا را کشورهای همسایه ایران می‌داند و تاکید می‌کند: این کشورها روی صیدگاه‌ها کنترلی ندارد و حفاظت از گونه‌ها در برنامه آنها نیست.
حسن‌زاده همچنین با اشاره به اینکه در زمان تخم‌ریزی آبزیان، بر اساس گونه‌های مختلف ممنوعیت صید اعمال می‌شود، می‌گوید: در طول سال صید میگو نیز تنها در دو بازه زمانی 45 روزه آزاد است، صید میگوی صدفی از نیمه مرداد ماه به مدت 45 روز در بحرکان و میگوی سفید در حاشیه خورموسی (صیدگاه بوسیف) از نیمه مهر ماه تا 45 روز انجام می‌شود.
وی در مورد آمار صید غیرمجاز در زمان ممنوعیت، می‌گوید: در سال گذشته 21 هزار و 144 کیلوگرم میگو کشف شده و در این مدت 36 هزار و 208 کیلوگرم ماهی نیز به صورت غیرمجاز صید شده است. همچنین 102 فروند قایق، 211 فروند لنج و 63 دستگاه خودروی حمل به دلیل صید در زمان ممنوعیت توقیف شد.
معاون اداره کل شیلات خوزستان درباره آمار کشفیات صید غیرمجاز امسال اظهار می‌دارد: در فروردین سال‌جاری یک هزار و 620 کیلوگرم میگو و 4 هزار و 820 کیلوگرم ماهی کشف شد، شش فروند لنج و پنج دستگاه خودرو توقیف و 15 نفر نیز به مراجع قضایی معرفی شدند.
* صید غیرمجاز
یک کارشناس محیط زیست می‌گوید: صیادان غیرمجاز علاوه بر اینکه در زمان ممنوع صید می‌کنند به روش‌های بسیار بی‌رحمانه‌ای ماهی را از آب خارج می‌کنند که این روش به اکوسیستم رودخانه خسارت‌های کلی وارد می‌کند.
حسین رحمانی می‌افزاید: دو روش برای صید غیرمجاز در رودخانه‌ها استفاده می‌شود که یکی از آنها استفاده از سم و دیگری استفاده از الکتریسیته است که هر دوی این روش‌ها به اکوسیستم رودخانه خسارت‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌کند.
این کارشناس محیط زیست با اشاره به نحوه انجام این نوع صید در رودخانه‌ها توضیح می‌دهد: صیاد در روش نخست از سمی استفاده می‌کند که ماهی را به روی آب می‌آورد، این روش به این دلیل ممنوع و غیرمجاز است که علاوه بر کشتار گسترده ماهیان، همه اکوسیستم رودخانه را برهم می‌زند و همه فیتوپلنگتون‌های موجود در رودخانه و آبزیانی که مصرف خوراکی ندارند نابود می‌کند.
به گفته رحمانی، استفاده از این روش باعث می‌شود تا سم باقی‌مانده در رودخانه با آب محلول شود و پس از گذشت زمانی یا از طریق ماهی صید شده و یا از طریق آب رودخانه به چرخه غذایی انسان وارد شود و باعث بروز مشکلاتی برای سلامتی انسان شود.
وی می‌افزاید: صید اینگونه غیرمجاز ماهی باعث می‌شود تا بچه ماهی‌هایی که تازه متولد شده‌اند نیز کشته شوند و در واقع تداوم این روش باعث انقراض نسل برخی از ماهی‌ها در رودخانه‌های استان می‌شود.
این کارشناس محیط زیست درباره استفاده از الکتریسیته برای صید ماهی و آبزیان می‌گوید: استفاده از شوکر و الکتریسیته در رودخانه نیز باعث می‌شود تا همه جنبنده‌های موجود در رودخانه کشته شوند، شاید در روش صید ماهی با سم، برخی از ماهی‌ها به دلیل قوی بودن ماهی و یا فرار کردن از محل صید غیرمجاز و یا تاثیر کم سم زنده بمانند ولی در روش صید با شوک برقی، همه ماهی‌ها در محدوده صید کشته می‌شوند و عملا تا شعاع در نظر گرفته برای الکتریسیته به کار رفته، هیچ جنبنده‌ای زنده نماند.
وی با اشاره به روش‌های دیگری که انقراض نسل ماهی‌ها را در پی دارد، می‌گوید: یکی دیگر از آسیب‌ها، وارد کردن خسارت به منابع ماهی در رودخانه‌ها و صید در زمان تخم‌ریزی ماهی است که باعث می‌شود ماهی ماده‌ای که در حال تخم‌ریزی است صید شود در نتیجه، نسل آنها در چند دوران تخم‌ریزی منقرض می‌شود و یا در شرایط هشدار قرار خواهد گرفت.
رحمانی خاطر نشان می‌کند: اگر در زمان تخم‌ریزی نیز از روش‌های صید غیرمجاز سم و یا الکتریسیته استفاده شود همه تلاش ماهی‌ها برای تخم‌ریزی از بین می‌رود و بچه ماهی‌ها نابود می‌شوند و یا در یک رودخانه در معرض انقراض قرار می‌گیرند.
* دستگیری 117 ماهیگیر متخلف
معاون محیط طبیعی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان درباره دستگیری و برخورد با متخلفان شکار و صید می‌گوید: از ابتدای سال 90 تاکنون 117 ماهیگیر متخلف که با استفاده از دستگاه شوک الکتریکی ماهیگیری می‌کردند دستگیر شده‌اند.
سید عادل مولا با ابراز تاسف از ورود دستگاه ماهیگیری از طریق شوک الکتریکی از کشور عراق به استان و آسیب‌هایی که به تالاب‌ها و رودخانه‌ها و جانداران موجود در این آب‌ها وارد شده است، می‌افزاید: استفاده از این دستگاه موجب مرگ همه گونه‌های موجود در آب می‌شود و به همین دلیل آسیب بسیاری به محیط زیست استان وارد می‌کند. شعاع عمل این دستگاه با توجه به ولتاژ دستگاه متغیر است و علاوه بر ماهی‌ها، دیگر جانداران موجود در آب‌ها، مانند مارهای آبی را نیز از بین می‌برد.
به گفته این مقام مسئول، ماهیگیری با استفاده از دستگاه شوکر الکتریکی در کل ممنوع و غیرمجاز است و تخلف محسوب می‌شود. استفاده از سم و دستگاه شوکر الکتریکی برای صید ماهی اگر چه تنوع گونه‌ها در استان را کاهش نداده، ولی جمعیت ماهی‌ها در آب‌های استان کاهش یافته است.
* سوء استفاده متخلفان از ضعف قانون
کارشناس محیط زیست معتقد است در شرایط کنونی قوانین موجود در حوزه تخلفات محیط زیست بازدارنده نیست و جرائم اعمال شده بسیار کم و ناچیز است.
رحمانی با اشاره به بند‌هایی از قانون تاکید می‌کند: به استناد ماده 11 قانون، شکار و صید، ضرر و زیان وارده برای هر قطعه ماهی تنها 160 تومان جریمه دارد در حالی که این جریمه نسبت به خسارت‌های ناشی از روش‌های غیرمجاز صید رقم بسیار ناچیزی است.
وی تاکید می‌کند: نبود گشت ساحلی در رودخانه‌های استان از جمله دلایلی است که باعث می‌شود تا صیادان غیرمجاز عرصه را برای تاخت و تاز و تکرار تخلفات خود فراهم ببینند و در هر 10 مورد اقدام به صید غیرمجاز تنها یک بار، آن هم شاید دستگیر شوند که در صورت دستگیری با جریمه‌ای بسیار ناچیز با آنها برخورد می‌شود.
تجدید نظر در قوانین حفاظت از محیط زیست، سخت‌گیری و اجرای دقیق قانون و اطلاع رسانی و آگاه‌سازی جامعه از مضرات مصرف ماهی‌هایی که ممکن است با شوک یا سم گرفتار تور صیادان شده‌اند، باید مورد نظر دستگاه‌های متولی قرار گیرد در غیر این صورت دور نیست شاهد روزی باشیم که ماهی شوریده چینی میهمان سفره خوزستانی‌ها شود./س
آخرین سرانه مصرف ماهی اعلام شده از سوی سازمان جهادکشاورزی خوزستان در سال 85 رقم پنج کیلوگرم را نشان می‌دهد این در حالی است که به گفته معاون وزیر جهاد کشاورزی در پایان برنامه پنجم توسعه سرانه مصرف این غذای مقوی باید به 15 کیلوگرم برسد.
* زنگ خطره شوریده مسئولان را شوراند
معاون صید و بنادر ماهیگیری اداره کل شیلات خوزستان نسبت به کاهش ذخایر ماهی شوریده و حلوا سفید هشدار داده، می‌گوید: این گونه‌ها در معرض خطر هستند، به همین دلیل در زمان تخم‌ریزی این ماهیان در آب‌های خوزستان، ممنوعیت صید اعلام می‌شود.
به گفته محمد حسن‌زاده، صید ماهی شوریده از نیمه اسفند به مدت یک ماه و ماهی حلوا سفید از نیمه اردیبهشت تا 45 روز ممنوع است.
معاون اداره شیلات خوزستان می‌افزاید: یکی از دلایل غنی بودن صیدگاه‌های استان، وجود آب شیرین در مصب رودخانه‌ها از جمله اروند بود، اما در سال‌های اخیر شوری آب بسیار زیاد شده و روی ذخایر ماهیان تأثیر منفی داشته است.
وی یکی دیگر از دلایل کاهش ذخایر شوریده و حلوا را کشورهای همسایه ایران می‌داند و تاکید می‌کند: این کشورها روی صیدگاه‌ها کنترلی ندارد و حفاظت از گونه‌ها در برنامه آنها نیست.
حسن‌زاده همچنین با اشاره به اینکه در زمان تخم‌ریزی آبزیان، بر اساس گونه‌های مختلف ممنوعیت صید اعمال می‌شود، می‌گوید: در طول سال صید میگو نیز تنها در دو بازه زمانی 45 روزه آزاد است، صید میگوی صدفی از نیمه مرداد ماه به مدت 45 روز در بحرکان و میگوی سفید در حاشیه خورموسی (صیدگاه بوسیف) از نیمه مهر ماه تا 45 روز انجام می‌شود.
وی در مورد آمار صید غیرمجاز در زمان ممنوعیت، می‌گوید: در سال گذشته 21 هزار و 144 کیلوگرم میگو کشف شده و در این مدت 36 هزار و 208 کیلوگرم ماهی نیز به صورت غیرمجاز صید شده است. همچنین 102 فروند قایق، 211 فروند لنج و 63 دستگاه خودروی حمل به دلیل صید در زمان ممنوعیت توقیف شد.
معاون اداره کل شیلات خوزستان درباره آمار کشفیات صید غیرمجاز امسال اظهار می‌دارد: در فروردین سال‌جاری یک هزار و 620 کیلوگرم میگو و 4 هزار و 820 کیلوگرم ماهی کشف شد، شش فروند لنج و پنج دستگاه خودرو توقیف و 15 نفر نیز به مراجع قضایی معرفی شدند.
* صید غیرمجاز
یک کارشناس محیط زیست می‌گوید: صیادان غیرمجاز علاوه بر اینکه در زمان ممنوع صید می‌کنند به روش‌های بسیار بی‌رحمانه‌ای ماهی را از آب خارج می‌کنند که این روش به اکوسیستم رودخانه خسارت‌های کلی وارد می‌کند.
حسین رحمانی می‌افزاید: دو روش برای صید غیرمجاز در رودخانه‌ها استفاده می‌شود که یکی از آنها استفاده از سم و دیگری استفاده از الکتریسیته است که هر دوی این روش‌ها به اکوسیستم رودخانه خسارت‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌کند.
این کارشناس محیط زیست با اشاره به نحوه انجام این نوع صید در رودخانه‌ها توضیح می‌دهد: صیاد در روش نخست از سمی استفاده می‌کند که ماهی را به روی آب می‌آورد، این روش به این دلیل ممنوع و غیرمجاز است که علاوه بر کشتار گسترده ماهیان، همه اکوسیستم رودخانه را برهم می‌زند و همه فیتوپلنگتون‌های موجود در رودخانه و آبزیانی که مصرف خوراکی ندارند نابود می‌کند.
به گفته رحمانی، استفاده از این روش باعث می‌شود تا سم باقی‌مانده در رودخانه با آب محلول شود و پس از گذشت زمانی یا از طریق ماهی صید شده و یا از طریق آب رودخانه به چرخه غذایی انسان وارد شود و باعث بروز مشکلاتی برای سلامتی انسان شود.
وی می‌افزاید: صید اینگونه غیرمجاز ماهی باعث می‌شود تا بچه ماهی‌هایی که تازه متولد شده‌اند نیز کشته شوند و در واقع تداوم این روش باعث انقراض نسل برخی از ماهی‌ها در رودخانه‌های استان می‌شود.
این کارشناس محیط زیست درباره استفاده از الکتریسیته برای صید ماهی و آبزیان می‌گوید: استفاده از شوکر و الکتریسیته در رودخانه نیز باعث می‌شود تا همه جنبنده‌های موجود در رودخانه کشته شوند، شاید در روش صید ماهی با سم، برخی از ماهی‌ها به دلیل قوی بودن ماهی و یا فرار کردن از محل صید غیرمجاز و یا تاثیر کم سم زنده بمانند ولی در روش صید با شوک برقی، همه ماهی‌ها در محدوده صید کشته می‌شوند و عملا تا شعاع در نظر گرفته برای الکتریسیته به کار رفته، هیچ جنبنده‌ای زنده نماند.
وی با اشاره به روش‌های دیگری که انقراض نسل ماهی‌ها را در پی دارد، می‌گوید: یکی دیگر از آسیب‌ها، وارد کردن خسارت به منابع ماهی در رودخانه‌ها و صید در زمان تخم‌ریزی ماهی است که باعث می‌شود ماهی ماده‌ای که در حال تخم‌ریزی است صید شود در نتیجه، نسل آنها در چند دوران تخم‌ریزی منقرض می‌شود و یا در شرایط هشدار قرار خواهد گرفت.
رحمانی خاطر نشان می‌کند: اگر در زمان تخم‌ریزی نیز از روش‌های صید غیرمجاز سم و یا الکتریسیته استفاده شود همه تلاش ماهی‌ها برای تخم‌ریزی از بین می‌رود و بچه ماهی‌ها نابود می‌شوند و یا در یک رودخانه در معرض انقراض قرار می‌گیرند.
* دستگیری 117 ماهیگیر متخلف
معاون محیط طبیعی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان درباره دستگیری و برخورد با متخلفان شکار و صید می‌گوید: از ابتدای سال 90 تاکنون 117 ماهیگیر متخلف که با استفاده از دستگاه شوک الکتریکی ماهیگیری می‌کردند دستگیر شده‌اند.
سید عادل مولا با ابراز تاسف از ورود دستگاه ماهیگیری از طریق شوک الکتریکی از کشور عراق به استان و آسیب‌هایی که به تالاب‌ها و رودخانه‌ها و جانداران موجود در این آب‌ها وارد شده است، می‌افزاید: استفاده از این دستگاه موجب مرگ همه گونه‌های موجود در آب می‌شود و به همین دلیل آسیب بسیاری به محیط زیست استان وارد می‌کند. شعاع عمل این دستگاه با توجه به ولتاژ دستگاه متغیر است و علاوه بر ماهی‌ها، دیگر جانداران موجود در آب‌ها، مانند مارهای آبی را نیز از بین می‌برد.
به گفته این مقام مسئول، ماهیگیری با استفاده از دستگاه شوکر الکتریکی در کل ممنوع و غیرمجاز است و تخلف محسوب می‌شود. استفاده از سم و دستگاه شوکر الکتریکی برای صید ماهی اگر چه تنوع گونه‌ها در استان را کاهش نداده، ولی جمعیت ماهی‌ها در آب‌های استان کاهش یافته است.
* سوء استفاده متخلفان از ضعف قانون
کارشناس محیط زیست معتقد است در شرایط کنونی قوانین موجود در حوزه تخلفات محیط زیست بازدارنده نیست و جرائم اعمال شده بسیار کم و ناچیز است.
رحمانی با اشاره به بند‌هایی از قانون تاکید می‌کند: به استناد ماده 11 قانون، شکار و صید، ضرر و زیان وارده برای هر قطعه ماهی تنها 160 تومان جریمه دارد در حالی که این جریمه نسبت به خسارت‌های ناشی از روش‌های غیرمجاز صید رقم بسیار ناچیزی است.
وی تاکید می‌کند: نبود گشت ساحلی در رودخانه‌های استان از جمله دلایلی است که باعث می‌شود تا صیادان غیرمجاز عرصه را برای تاخت و تاز و تکرار تخلفات خود فراهم ببینند و در هر 10 مورد اقدام به صید غیرمجاز تنها یک بار، آن هم شاید دستگیر شوند که در صورت دستگیری با جریمه‌ای بسیار ناچیز با آنها برخورد می‌شود.
تجدید نظر در قوانین حفاظت از محیط زیست، سخت‌گیری و اجرای دقیق قانون و اطلاع رسانی و آگاه‌سازی جامعه از مضرات مصرف ماهی‌هایی که ممکن است با شوک یا سم گرفتار تور صیادان شده‌اند، باید مورد نظر دستگاه‌های متولی قرار گیرد در غیر این صورت دور نیست شاهد روزی باشیم که ماهی شوریده چینی میهمان سفره خوزستانی‌ها شود./س
