به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک به همین ترتیب تمام حاشیه ها را از اشعار محتشم کاشانی می نویسند و در بیرق ها عباراتی نوشته شده است:
روز اول محرم در مسجد ها جمع می شوند و چند بار بلند می گویند :« یا حسین(ع) »؛ عَلَم مسجد را آورده و پارچه هایی بر آن می پوشانند؛ کسانیکه نذر دارند برای عَلَم پارچه می آورند و کسانی دیگر خرما، نُقل و بیسکویت پخش می کنند؛ یک نفر مداحی و نوحه خوانی کرده و بقیه سینه می زنند و می گویند: « ماه محرم شد دلها پُر از غم شد».
شب ها مردم در مساجد جمع می شوند؛ هر مسجد از دو قسمت زنانه و مردانه تشکیل شده است؛ در قسمت مردانه، ریش سفیدان و پیرمردان در یک طرف مسجد نشسته و آرام آرام سینه زنی و گریه می کنند و در طرف دیگر جوانان ایستاده مشغول سینه زنی و نوحه خوانی می شوند.
روزها نیز در میدان « محلّه میانداران » و گاهی نیز در« محلّه خیبر »، « مراسم تعزیه خوانی » انجام می شود که مردم نیز در مکان های مخصوصی که آب و جارو و فرش شده اند، می نشینند و مشغول تماشای مراسم تعزیه می شوند؛ از روز اول محرم، مراحل سفر امام از مدینه به کربلا را در تعزیه خوانی به مردم نمایش می دهند.
تا روز هشتم محرم، روزها تعزیه نمایش داده می شود و شبها نیز در مساجد عزاداری انجام می گیرد.
شب نهم و دهم محرم، دسته های عزاداری هر مسجد به مساجد محله های دیگر می روند و این کار در همه ی 16 مسجد روستا، انجام می شود؛ مسجدی که فردی از آن فوت شده باشد، در اولویت قرار دارد و در ابتدا همه یمساجد، به آن مسجد دسته می برند و در غیر این صورت « مسجد حضرت زهرا(س)» در « محله میانده » و« مسجد امام علی(ع)» در« سینه ی محله باغچه میران » و « مسجد امام حسین(ع)» در « محله مامَررّی» و « مسجد حضرت عباس (ع)» در « محله باغچه میران » در اولویت هستند.
در هنگام حرکت دسته، پیرمردان در جلوی دسته و پشت سر آنها جوانانِ سینه زن و زنجیرزن و سپس کودکان قرار می گیرند، همچنین تعدادی از زنان نیز در انتهای دسته حرکت می کنند؛ دسته ها دارای چندین چراغ زنبوری، فانوس، طبل، سنج و شیپور هستند، و در هنگام حرکت دسته، صدای طبل و شیپور تمام فضای کوچه ها را پر می کند؛ اگر دسته در حال حرکت به طرف مسجدی باشد، قبلاً خادم مسجد خود را می فرستند تا به مردم آن مسجد خبر داده شود که آنان آماده باشند و به جای دیگری دسته نبرند. آنها نیز آماده عزاداری می شوند و قدری مانده به مسجد مقصد، عزاداران آن مسجد به استقبال دسته می آیند و در بیرون مسجد تجمع می کنند و مسجد را برای دسته عزادار، خالی می کنند و تنها عده ای پیرمرد در مسجد باقی می مانند.
غروب روز هشتم ماه محرم مردم روستا به « مسجد حضرت عباس(ع)» در « محله باغچه میران» می روند و نذرهای خود را تقدیم مسجد می کنند.در روز تاسوعا و عاشورا، دسته های مساجد مختلف، شبانه روز در کوچه های روستا حرکت کرده و به مساجد یکدیگر دسته می برند و در این روزها مساجد میزبان، به دسته های عزادار میهمان، نهار و شام می دهند.
بعد از ظهر روز تاسوعا، دسته های عزادار و مردم بر سر مزار شهدا و اموات خود رفته و فاتحه می خوانند و خرما و نقل پخش می کنند.
شب عاشورا، مساجد بسیار شلوغ می شود و همه مردم روستا و حتی بیماران نیز در این شب، در مساجد جمع می شوند. در این شب برای مساجد روستا، خادم و روضه خوانان پول جمع می کنند و هر کس به اندازه توانایی و تمکن مالی خود کمک می کند. عزاداری در این شب، حال و هوای خاصی دارد و بعضی از دسته ها تا صبح به عزاداری مشغول می باشند و معتقدند در این شب سعادت نامه ی عشاق امضاء می شود.
در روز عاشورا، دسته های تمام مساجد روستا در محله های « میانداران » و « خیبر » جمع می شوند؛ اکثر دسته ها پشت سر هم به سمت « محله میانداران » حرکت می کنند، اول« دسته مسجد امام حسین(ع) » و بقیه به ترتیب پشت سر هم حرکت می کنند. دسته ها با طبل و ساز و شیپور و به همراه زنجیر زنی و سینه زنی عزاداران، حرکت کرده و عزادارانِ « مسجد محله میاندارن » نیز جلوی دسته ها، گوسفند قربانی می کنند. دسته های عزادران پس از ورود به « میدان محله میانداران »، در آنجا بر روی جاهای مخصوصی که از قبل آماده شده، می نشینند، زنان نیز از پشت بام خانه ها و پنجره های اتاق ها به تماشای عزادران مشغول می شوند. سپس تعزیه خوانان سواره و پیاده وارد میدان می شوند و پس از دعوت عزاداران به سکوت، مراسم تعزیه خوانی آغاز می شود.
شب روز عاشورا، که به آن « شب شام غریبان » می گویند، یکی از غمناک ترین شب های مام محرم می باشد. در این شب، در مساجد مختلف، چراغ های مسجد را خاموش کرده، سینه زنی و نوحه خوانی می کنند؛ در بعضی محله ها، دسته ها با شمع های روشن و بدون سنج و طبل و شیپور حرکت کرده و سینه زنی و نوحه خوانی می کنند.
عزاداری به صورت رسمی تا شب شام غریبان است و بعد از آن بیشتر در مساجد روضه خوانی انجام می گیرد.مردم معمولاً در دهه محرم به خادمان مساجد، نان و حلوا، نان و پنیر و نان خاگینه و کماج می دهند تا در بین سایر افراد تقسیم کنند./س