به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران اراک لغت شناسان، فراهان را فشرده واژه فراهامون می دانند و معتقدند كه در روزگاران گذشته همه روستاها و شهرهای كوچك پیرامون دریاچه میقان ( مگان ) را فراهامون می نامیدند.

این سرزمین در سده نخستین هجری قمری از متعلقات همدان و مردمان بومی آن پیرو آئین زردتشت بودند و آتشكده آذرگشنسب تا سال 282هجری قمری در روستای فردقان می سوخته تا اینكه در زمان خلافت خلیفه دوم توسط مالك بن عامر اشعری مسلمان شدند.

محوطه تاریخی و شهر زیر زمینی ذلف آباد، تكیه تاریخی فرمهین ، امامزاده حسن الافطس روستای اسفین از مكان های تاریخی و مذهبی این منطقه است.

شهر زیر زمینی ذلف آباد، یكی از سكونتگاههای دوران ایلخانان و در پنج كیلومتری شمال شهر فرمهین واقع شده كه تا 200 سال قبل محل زندگی مردم بوده است. این شهر زیر زمینی در جوار امامزاده احمد ذلف آباد قرار دارد كه توسط حكومت قاجاریه به آب بسته شد و مردم فراهان مجبور به ترك این شهر شدند.

در كاوش های سال های گذشته زوایای متعددی از شهر زیرزمینی ذلف آباد فراهان شامل بافت مسكونی ، اشیاء و ظروف سفالینه، سكه و ابزار زندگی از دل خاك بیرون آورده شد كه در جمع بندی نتایج این كاوش اطلاعات زیادی از پیشینه این محوطه تاریخی به دست آمده است.

نتایج حاصل از مرحله نخست كاوش ها حاكی است كه محوطه تاریخی ذلف آباد بیش از 130هكتار وسعت داشته و به لحاظ موقعیت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی محدوده قابل توجهی را در فراهان شامل می شده است.

بر اساس آنچه در 'ناسخ التواریخ' و 'روضه الصفا' آمده، شهر زیرزمینی ذلف آباد ، در قرن ششم تا نهم هجری قمری شهری آباد و بزرگ بوده كه در شاهراه تجارت قم ، تهران و اصفهان واقع شده بود.

تكیه فرمهین، از بناهای دوران قاجار و محلی برای برگزاری مراسم تعزیه بوده، كه در فصول سرد سال مراسم تعزیه در داخل محوطه آن اجرا می شده، به این صورت كه مردان در طبقه پایین و زنان نیز در نیم طبقه دوم حضور داشتند.

شاهزاده حسین نظام آباد، حمام خنجین، امامزاده تبرته نیز از دیگر جاذبه های این منطقه حاصلخیز و مربوط به دوران ایلخانی، قاجار و قرن ششم و هفتم می باشد.

شهرستان فراهان به مركزیت شهر فرمهین در 40 كیلومتری اراك واقع شده و جدیدترین شهرستان استان مركزی محسوب می شود./س