دولت‌هایی گفتمان دارند که اهداف مشخصی داشته باشند

بهاره آورین جامعه شناس و فعال سیاسی در نشست واکاوی گفتمان دولت چهاردهم گفت: اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که گفتمان دولت چهاردهم چه چیزی است و چه خواهد بود، باید اول مشخص کنیم گفتمان‌ها چه چیزی هستند و چگونه ساخته می‌شوند؟ اگر به این دو سال پاسخ دهیم می‌توانیم به گفتمان دولت چهاردهم بپردازیم.

وی ادامه داد: گفتمان‌ها را آن دال‌های مفهومی و مرکزی تعریف می‌کنم که ما دولت‌ها را با آن‌ها به یاد می آوریم. این که دولت آقای خاتمی با چه چیزی یادمان می‌آید، جدای از آن که به دولت اصلاحات می‌شناسیم، آن چیزی که یادمان می‌آید گفتمان است. برخی مفاهیم مثل توسعه سیاسی و جامعه مدنی به یاد می‌آوریم ممکن است دولت‌ها کارهایی کنند که به اندازه آن گفتمان‌ها دیده نمی‌شود.

این جامعه شناس گفت: جالب است که پایان دوره دولت اصلاحات جو عمومی بر این بود که آقای خاتمی به اقتصاد نپرداخت و دولت به آقای احمدی نژاد واگذار شد که دال مرکزی حرف‌هایش به مسائل اقتصادی پرداخته‌بود. دولت آقای احمدی‌نژاد یکسری عبارت‌ها سنجاق شده دارد. مثلا این جمله که گفته شد نفت را باید ببریم سر سفره مردم یا مسکن مهر که یک جور شاخص برای یادآوری شده‌بود. 

آورین خاطرنشان کرد: در دولت روحانی دال مرکزی آن برجام و سیاست خارجی بود یا آن جمله که گفته شد باید چرخ زندگی مردم و چرخ سانتریفوژ‌ها بچرخند. این عباراتی بود که به دولت آقای روحانی سنجاق شده بود. همه کاندیداهایی که در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت می‌کنند سعی می‌کنند یک گفتمانی خلق کنند. باید بررسی کنیم چی می‌شود که گفتمان ساخته می‌شود؟ گفتمان‌ها مفاهیم نیستند و این مفاهیم منسجم الزاما به گفتمان تبدیل نمی‌شود. باید این مجموع مفاهیم را به یک تحول واقعی گره بزنیم تا تبدیل به یک گفتمان شود. ما اگر فکر کنیم تنها دولت‌ها می‌توانند گفتمان بسازند راهی از پیش نمی‌بریم.

وی ادامه داد: آقای رییسی خیلی وعده مشخصی نداند و صحبت خاصی نداشتند برای همین در اوایل مفاهیمی برای یادآوری نداشت. 

وی با اشاره به دولت اصلاحات گفت: دولت اصلاحات فقط این نیست که در صحبت‌هایش مدام صحبت از جامعه مدنی و توسعه ملی را می‌گفت؛ واقعیت این است که دولت آقای خاتمی یک انتخابات یعنی انتخابات شورای شهر را اضافه کرده‌است. همه آن دولت‌هایی که توانستند گفتمان بسازند که فقط مجموع از مفاهیم نبود بلکه اقدام مشخصی داشتند. تحولات زمانی می‌توانند در یادها بمانند که ذی‌نفعانی بسازند مثل شورای شهر علی رغم اینکه مخالفت‌ها با آن زیاد است اما برگشت ناپذیر است چون مجموعه‌ای از ذی‌نفعان را ساخته‌است.