مطابق با آمار‌های سال ۱۴۰۰، تعداد زنان خانه‌دار ۲۱ میلیون نفر است. براساس اعلام شهلا کاظمی پور- جمعیت‌شناس، میانگین سنی زنان خانه دار ایرانی حدود ۴۰ سال است و در آمارگیری‌ها وقتی زنی همسر نیز ندارد و خانواری "زن سرپرست" است، خود را خانه‌دار اعلام می‌کند و از این رو می‌توان گفت میانگین سنی زنان خانه‌دار حدودا ۴۰ سال باید باشد. با این وجود از هر رنج سنی در زنان خانه‌دار وجود دارد.
به گفته این جمعیت شناس، ۲.۵ درصد از زنان ۱۰ تا ۱۴ ساله، ۲۳ درصد از زنان ۱۵ تا ۱۹ ساله، ۵۰ درصد از زنان ۲۰ تا ۲۴ ساله و ۸۰ درصد زنان ۵۰ سال به بالا خود را خانه دار معرفی کرده‌اند.
زنان خانه‌دار و دختران مانند بسیاری از اقشار کشور می‌توانند تحت پوشـش تأمین اجتماعی قرارگیرند و از خدمـات تأمین اجتماعی اسـتفاده کنند. طرح بیمه زنان خانه‌دار و دختران یکی از زیرمجموعه‌های «طرح بیمه فراگیر خانواده ایرانی» بوده و در ردیف بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد است. در این طرح، زنان و دختران رأسا بیمه پردازی می‌کنند و تأمین امنیت اقتصادی زنان بخصوص در دوران پیری (دریافت مستمری) و از کارافتادگی، از مزایای بیمه برای زنان اسـت.
بیمه زنان خانه‌دار و دختران که در سازمان تأمین‌اجتماعی ذیل طرح فراگیر بیمه خانواده ایرانی تعریف شده، یکی از انواع پوشش‌های بیمه‌ای طراحی شده از سوی این سازمان برای گسترش پوشش بیمه اجتماعی به تمامی زنان و دختران کشور است. تأمین امنیت اقتصادی زنان به‌خصوص در دوران پیری و از کارافتادگی از مزایای بیمه برای زنان خانه‌دار است.
شرط سنی برای استفاده از این طرح ۱۸ تا ۵۰ سال تمام است و افراد با سن بیش از ۵۰ سال، باید معادل مازاد سنی، سابقه بیمه‌پردازی قبلی داشته باشند.
نرخ پرداخت حق‌بیمه، انتخابی و ١٢، ١۴ یا ١٨ درصد دستمزد یا درآمد ماهانه انتخابی فرد متقاضی است.
زنان خانه‌دار و دختران تحت پوشش خدمات درمانی به تبع بیمه‌پردازی همسر یا والدین، می‌توانند کماکان از خدمات درمانی سازمان تأمین‌اجتماعی نیز استفاده کنند.
دریافت مستمری همسر مرحوم، مانع بیمه‌پردازی جداگانه زنان خانه‌دار نیست. این افراد پس از رسیدن به شرایط بازنشستگی، هم مستمری قبلی به‌عنوان فرد بازمانده و هم مستمری بازنشستگی خود را دریافت می‌کنند.
بیشتربخوانید
خدمات سازمان تأمین‌اجتماعی برای بیمه‌شدگان به دو دسته خدمات بیمه‌ای و خدمات درمانی تقسیم می‌شود و پرداخت انواع مستمری‌های بازنشستگی، ازکارافتادگی و بازماندگان از جمله مهم‌ترین خدمات بلندمدت این سازمان است.
زنان خانه‌دار و نیز دخترانی که در رده سنی بین ۱۸ سال تمام تا ۵۰ سال تمام قرار دارند، حتی بدون سابقه قبلی بیمه‌ای می‌توانند از حمایت‌های تأمین‌اجتماعی شامل بازنشستگی، ازکارافتادگی، بازماندگان و خدمات درمانی برخوردار شوند.
سه نوع نرخ حق بیمه برای بیمه زنان خانه‌دار و دختران تعریف شده است که متقاضیان می‌توانند یکی از آن‌ها را انتخاب کنند. دستمزد مبنای محاسبه و پرداخت حق بیمه این افراد نیز بین حداقل و حداکثر دستمزد مصوب شورای عالی کار است که زنان متقاضی بیمه زنان خانه‌دار و دختران می‌توانند متناسب با سن و سابقه، دستمزد مورد نظر را انتخاب و حق بیمه خود را برمبنای آن پرداخت کنند.
نرخ حق بیمه زنان خانه‌دار و دختران ۱۲ درصد شامل خدمات بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی می‌شود، یعنی بیمه شده با انتخاب این نرخ و پرداخت حق بیمه، بعد از رسیدن به شرایط سن و سابقه قانونی، میتواند بازنشسته شود و اگر خدای ناکرده پس از رسیدن به سن بازنشستگی فوت کند، بازماندگان وی برمبنای مقررات تأمین‌اجتماعی و در صورت احراز شرایط قانونی، تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرند. نرخ دیگر حق بیمه زنان خانه‌دار و دختران ۱۴ درصد است که خدمات بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی برای این نرخ پرداخت حق بیمه تعریف شده است. کاملترین نوع خدمات هم در نرخ ۱۸ درصد است که شامل بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت است.
ثبت‌نام در طرح بیمه زنان خانه‌دار و دختران سازمان تأمین‌اجتماعی و پرداخت حق بیمه ماهانه این طرح بیمه‌ای، بسیار ساده است و هیچ نیازی به مراجعه به شعب سازمان تأمین‌اجتماعی نیست. با استفاده از رایانه شخصی یا حتی گوشی موبایل، می‌توان پس از ثبت‌نام اولیه در سامانه خدمات غیرحضوری این سازمان به نشانی es.tamin.ir تمام مراحل انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه ماهانه را در مسیر منوی بیمه‌شدگان/ بیمه‌شدگان خاص / انعقاد قرارداد بیمه زنان خانه‌دار و دختران انجام داد. در این سامانه، شرایط متقاضی از نظر سن و سابقه قبلی پرداخت حق بیمه بررسی شده و در صورت احراز شرایط، تنها با چند کلیک ساده می‌توان با انعقاد قرارداد و پرداخت ماهانه حق بیمه، تحت پوشش بیمه زنان خانه‌دار و دختران قرار گرفت و از مزایای این طرح بیمه‌ای استفاده کرد.
همچنین امکان عقد قرارداد و پرداخت حق‌بیمه از طریق برنامه کاربردی یا اپلیکیشن "تأمین من" که از سایت سازمان تأمین‌اجتماعی به نشانی www.tamin.ir یا کافه بازار قابل دریافت و نصب بر روی گوشی‌های هوشمند است نیز وجود دارد.
اگر هم به رایانه یا گوشی تلفن همراه دسترسی ندارید، برای انعقاد قرارداد بیمه زنان خانه‌دار و دختران می‌توانید به یکی از شعب یا کارگزاری‌های رسمی سازمان تأمین‌اجتماعی در سراسر کشور مراجعه کنید. همچنین مرکز ارتباطات مردمی سازمان تأمین‌اجتماعی با شماره تلفن ۱۴۲۰ در تمام ساعات شبانه‌روز و حتی روز‌های تعطیل برای راهنمایی و رفع مشکلات احتمالی، در خدمت خواهند بود.
در ادامه به برخی از پرسش‌های متداول درخصوص بیمه زنان خانه‌دار و دختران (طرح بیمه فراگیر خانواده ایرانی) پاسخ داده شده است:
۱- همسر من بازاری است و درآمد خوبی هم دارد و مشکل مالی خاصی نداریم. چه نیازی به بیمه زنان خانه‌دار دارم؟
همه انواع بیمه‌ها و از جمله بیمه زنان خانه‌دار به منظور ایجاد آرامش خاطر و اطمینان نسبت به آینده ایجاد شده‌اند. هدف از بیمه زنان خانه‌دار نیز همچون سایر بیمه‌ها اطمینان بخشی نسبت به آینده است و با بیمه‌پردازی در دوره جوانی و زمان تمکن مالی، این اطمینان برای بیمه شده بوجود می‌آید که در زمان پیری و بیماری و سایر مخاطرات، امکان استفاده از خدمات و حمایت‌های سازمان تأمین اجتماعی وجود دارد.
۲- همسر من بیمه‌شده تأمین‌اجتماعی است و من و فرزندانم هم از خدمات درمانی تأمین‌اجتماعی استفاده می‌کنیم. چه نیازی به بیمه زنان خانه‌دار دارم؟
بانوانی که تحت تکفل همسر یا پدر خود هستند، تنها از حمایت درمانی سازمان تأمین‌اجتماعی بهره‌مند می‌شوند. ثبت‌نام و بیمه پردازی در بیمه زنان خانه‌دار، موقعیت بانوان را از بیمه شده تبعی به بیمه شده اصلی تغییر می‌دهد و با این کار، بانوان از خدمات بازنشستگی و سایر تعهدات بلندمدت و کوتاه مدت تأمین اجتماعی برخوردار می‌شوند. ضمن اینکه این مزیت ویژه برای بانوان ایجاد شده است که امکان تداوم استفاده از خدمات درمانی بیمه همسر یا پدر نیز برای آنان فراهم است و زنان خانه‌داری که از بیمه همسر یا پدر خود جهت حمایت درمانی استفاده می‌کنند، نیازی به پرداخت هزینه بیشتر برای استفاده از خدمات درمانی نخواهند داشت.
۳- همسر متوفی من بیمه بود و من در حال حاضر مستمری بازماندگان دریافت می‌کنم و تحت پوشش خدمات درمانی هم هستم. آیا بیمه زنان خانه‌دار به درد من می‌خورد؟
بانوانی که از مستمری بازماندگان استفاده می‌کنند نیز در کنار دریافت مستمری امکان بیمه‌پردازی به عنوان بیمه زنان خانه‌دار را دارند و در زمان احراز شرایط و رسیدن به مرحله بازنشستگی نیز امکان دریافت همزمان مستمری بازماندگان و مستمری بازنشستگی برای آنان وجود خواهد داشت.
۴- من تحت پوشش بیمه پدرم هستم و در حال تحصیل. بیمه زنان خانه‌دار چه تفاوتی با بیمه پدرم دارد و چه خدماتی علاوه بر آن بیمه دارد؟
بانوانی که تحت تکفل پدر خود هستند، تنها از حمایت درمانی سازمان تأمین‌اجتماعی بهره‌مند می‌شوند. ثبت‌نام و بیمه پردازی در بیمه زنان خانه‌دار، موقعیت بانوان را از بیمه شده تبعی به بیمه شده اصلی تغییر می‌دهد و با این کار، بانوان از خدمات بازنشستگی و سایر تعهدات بلندمدت تأمین اجتماعی برخوردار می‌شوند. ضمن اینکه این مزیت ویژه برای بانوان ایجاد شده است که امکان تداوم استفاده از خدمات درمانی بیمه همسر یا پدر نیز برای آنان فراهم است و زنان خانه‌داری که از بیمه پدر خود استفاده می‌کنند، نیازی به پرداخت هزینه بیشتر برای استفاده از خدمات درمانی نخواهند داشت.
۵- همسر من بیمه نیست و فرزندانم هم همین طور. اگر من بیمه زنان خانه‌دار پرداخت کنم آیا می‌توانم همسر و فرزندانم را تحت پوشش این بیمه درآورم؟
زنان خانه‌دار بیمه شده تأمین اجتماعی می‌توانند فرزندان خود را به عنوان بیمه شده تبعی تحت پوشش قرار دهند و در این صورت خدمات درمانی تأمین اجتماعی برای فرزندان برقرار می‌شود. همسر زنان خانه‌دار بیمه شده نیز در صورتی که براساس نظر کمیسیون پزشکی تأمین اجتماعی ازکار افتاده کلی باشد و یا بیش از ۶۰ سال سن داشته و از نظر مالی تحت تکفل بیمه شده زن باشد، امکان ثبت‌نام به عنوان بیمه شده تبعی را خواهد داشت.
۶- من ازدواج نکرده‌ام و قصدی هم برای ازدواج ندارم. اگر بیمه زنان خانه‌دار شوم، بعد از من چه کسی میتواند از این بیمه استفاده کند؟
بیمه زنان خانه‌دار دارای سه نرخ مختلف است که کمترین نرخ آن ۱۲ درصد بوده و بیمه شدگانی که کسی را تحت تکفل خود ندارند می‌توانند از این نوع بیمه استفاده کنند و از خدمات بازنشستگی سازمان تأمین اجتماعی بهره‌مند شوند.
۷- زنی مجرد هستم که پدر و مادر پیرم تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند. آیا در صورت عقد قرارداد بیمه زنان خانه‌دار می‌توانم پدر و مادرم را تحت پوشش بیمه خودم درآورم؟
در صورتی که سن پدر از ۶۰ و سن مادر از ۵۵ سال بیشتر باشد یا اینکه به تشخیص کمیسیون‌های پزشکی موضوع قانون تأمین اجتماعی از کار افتاده باشند و معاش آن‌ها توسط بیمه شده تأمین و مستمری دریافت نکنند؛ امکان تحت پوشش قرار گرفتن به عنوان بیمه شده تبعی را خواهند داشت.
۸- بیمه زنان خانه‌دار تأمین اجتماعی چه تفاوت و مزیت‌هایی نسبت به بیمه عمر و سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه دارد؟
بیمه‌های عمر و سرمایه‌گذاری که توسط شرکت‌های بیمه‌گر تجاری ارائه می‌شوند از نظر ماهیت با بیمه‌های اجتماعی از جمله بیمه سازمان تأمین اجتماعی متفاوت هستند. بیمه تأمین اجتماعی پوشش همزمان خدمات بازنشستگی، از کار افتادگی و خدمات درمانی را ارائه می‌دهد و حقوق مستمری بگیران و بازنشستگان تأمین اجتماعی هرساله متناسب با وضعیت اقتصادی کشور و با تصویب هیأت وزیران افزایش می‌یابد. فراگیری و گستردگی پوشش از دیگر ویژگی‌های منحصر به فرد سازمان تأمین اجتماعی است و درحال حاضر حدود ۵۵ درصد از جمعیت کشور تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی هستند که موجب ایجاد اطمینان خاطر بیشتر برای استفاده از خدمات این سازمان شده است.
۹- چرا بیمه بپردازم. بهتر نیست به جای آن پولی را که هر ماه می‌خواهم به تأمین‌اجتماعی بپردازم، پس‌انداز کنم یا طلا بخرم؟
تأمین اجتماعی پوشش ریسک و مخاطرات زندگی بیمه‌شدگان را برعهده می‌گیرد. ممکن است برخی افراد با مقایسه حقوق بازنشستگی و میزان حق بیمه‌ای که پرداخت کرده‌اند اینگونه نتیجه‌گیری کنند که سرمایه‌گذاری و یا پس‌انداز منجر به کسب نتیجه بهتری می‌شود، اما پوشش هزینه‌های ناخواسته و پیش‌بینی نشده همچون هزینه درمان بیماری‌ها و یا پرداخت مستمری به بازماندگان در صورت فوت بیمه شده در بسیاری موارد باعث بهره‌مندی از خدمات تأمین اجتماعی و تأمین هزینه توسط این سازمان به میزان صد‌ها و یا هزاران برابر حق‌بیمه‌های دریافتی می‌شود و در موارد بسیاری خدمات تأمین اجتماعی باعث نجات زندگی و کانون خانواده افراد می‌شود.
۱۰- چرا نرخ حق بیمه ماهانه زنان خانه‌دار آنقدر بالاست؟ یک زن خانه‌دار که شغل و درآمدی ندارد چطور باید این مبلغ را تأمین و پرداخت کند؟
حق بیمه تأمین اجتماعی درصدی از حقوق و دستمزد مصوب شورای عالی کار است. نرخ حق بیمه براساس قانون تأمین اجتماعی مصوب مجلس شورای اسلامی تعیین شده است. افزایش سالیانه حق بیمه تأمین اجتماعی نتیجه افزایش حقوق و دستمزد بیمه شدگان است ضمن اینکه مبلغ مستمری بازنشستگی و سایر مقرری‌های کوتاه‌مدت تأمین اجتماعی نیز متناسب با پرداخت حق‌بیمه در دوران اشتغال محاسبه می‌شود.
۱۲- اگر بیمه زنان خانه‌دار شوم؛ تکلیف مستمری همسر مرحومم که دریافت می‌کنم، چه می‌شود؟
زنان خانه‌داری که درحال دریافت مستمری بازماندگان هستند می‌توانند به صورت همزمان به عنوان بیمه زنان خانه‌دار نیز تحت پوشش تأمین اجتماعی قرار گیرند و در صورت احراز شرایط بازنشستگی همزمان با مستمری بازنشستگی، مستمری بازماندگان را نیز دریافت خواهند کرد.
۱۳- من به همراه خواهرم مستمری پدر مرحوم خود را دریافت می‌کنیم. اگر بیمه زنان خانه‌دار شوم تکلیف مستمری ماهانه من چه می‌شود؟
مستمری بازماندگان شما قطع نمی‌شود و با پرداخت حق‌بیمه زنان خانه‌دار تا رسیدن به شرایط بازنشستگی، مستمری شما پرداخت می‌شود. در زمان برقراری مستمری بازنشستگی نیز هر مستمری که مبلغ بیشتری داشته باشد، به شما تعلق می‌گیرد.
۱۴- من قبلا شش سال شاغل بودم و محل کارم برایم بیمه تأمین‌اجتماعی واریز می‌کرد. سوابق آن بیمه را چگونه می‌توانم به سابقه بیمه زنان خانه‌دار اضافه کنم؟
بیمه زنان خانه دار به عنوان سابقه بیمه تأمین اجتماعی تلقی می‌شود و به سوابق قبلی بیمه تأمین اجتماعی اضافه می‌شود و نیاز به هیچ اقدام خاصی برای اضافه کردن سوابق نخواهد بود.
۱۵- قبل از ازدواج در یک شرکت دولتی شاغل بودم و دفترچه خدمات درمانی داشتم. آیا می‌توانم آن سوابق را به سوابق بیمه زنان خانه‌دار اضافه کنم؟
تمامی بیمه شدگان تأمین اجتماعی از جمله زنان خانه دار تحت پوشش این سازمان درصورتی که دارای سابقه در صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی نیرو‌های مسلح و... باشند، می‌توانند با طی مراحل قانونی و پرداخت مابه‌التفاوت، سوابق قبلی خود را به سازمان تأمین اجتماعی منتقل کنند.
۱۶- من مدتی است که بیمه زنان خانه‌دار شده‌ام و اکنون باردار هستم. آیا این بیمه در دوران بارداری و بعد از آن به من کمک هزینه ماهانه بارداری پرداخت می‌کند؟
خیر، بیمه زنان خانه‌دار با توجه به ضوابط و مقررات، مشمول غرامت ایام بیماری و بارداری نمی‌شود.
۱۷- بیمه زنان خانه‌دار پرداخت می‌کنم و به تازگی پزشک برایم عینک دور و عینک نزدیک تجویز کرده است. آیا بیمه من پول این عینک‌ها را پرداخت می‌کند؟
خیر، بیمه زنان خانه‌دار با توجه به ضوابط و مقررات مشمول هزینه اروتز و پروتز نمی‌شود.
۱۸- من ۵ سال است بیمه زنان خانه‌دار پرداخت می‌کنم. اکنون در آستانه زایمان هستم و پزشکم توصیه کرده در یک بیمارستان خصوصی بستری شوم. آیا هزینه زایمان برای من رایگان خواهد بود؟
خیر، هزینه خدمات در مراکز درمانی تأمین اجتماعی با پرداخت فرانشیز می‌باشد و در مراکز درمانی خصوصی نیز سازمان تأمین اجتماعی مطابق با تعرفه دولتی هزینه خدمات را پرداخت می‌کند و پرداخت مابه‌التفاوت هزینه تعرفه خصوصی با دولتی برعهده بیمار است.
۱۹- به علت جابجایی خانه و هزینه‌های آن، برای پنج ماه نتوانستم حق بیمه‌ام را پرداخت کنم. امروز که برای پرداخت حق بیمه مراجعه کردم، متوجه شدم که دیگر بیمه نیستم. چطور می‌توانم حق بیمه این پنج ماه را پرداخت و بیمه‌ام را ادامه دهم؟
امکان پرداخت حق بیمه ادوار گذشته وجود ندارد، اما شما می‌توانید با تداوم بیمه پردازی همچنان از خدمات تأمین اجتماعی استفاده کنید. پیشنهاد ما این است که در پرداخت حق بیمه و سوابق بیمه‌ای خود وقفه ایجاد نکنید، چون با گذشت زمان و اتمام مهلت قانونی بیمه پردازی، امکان تکمیل سوابق گذشته و پر کردن خلأ سوابق وجود نخواهد داشت.
۲۰- بیمه زنان خانه‌دار هستم و شغلی در یک شرکت به من پیشنهاد شده که من را بیمه هم خواهند کرد. آیا سوابق بیمه زنان خانه‌دار از بین خواهد رفت؟
خیر، سوابق بیمه زنان خانه‌دار همچون سایر سوابق بیمه پردازی تأمین اجتماعی است و با اشتغال به کار و بیمه پردازی توسط کارفرما، سوابق بیمه زنان خانه‌دار به سابقه جدید بیمه اضافه می‌شود.
۲۱- چند سالی است که بیمه زنان خانه‌دار پرداخت می‌کنم و دیگر تمایلی به ادامه بیمه ندارم. مبالغ پرداختی من به سازمان تأمین‌اجتماعی را چطور می‌توانم پس بگیرم؟
سوابق بیمه‌ای افراد نزد سازمان تأمین اجتماعی محفوظ است و در صورت رسیدن به شرایط بازنشستگی و یا احراز سایر شرایط قانونی برای دریافت خدمات از این سازمان مورد استفاده خواهد بود و امکان حذف سابقه تأمین اجتماعی و بازگرداندن حق بیمه دریافتی وجود ندارد.
۲۲- من بیمه زنان خانه‌دار هستم. قرار است از ماه دیگر شاغل شوم و محل کارم من را بیمه تأمین‌اجتماعی خواهد کرد. می‌توانم بیمه زنان خانه‌دار را هم در کنار بیمه شرکت ادامه دهم و بعداً دو مستمری بازنشستگی دریافت کنم؟
خیر، عدم اشتغال به کار یکی از شرایط استفاده از بیمه زنان خانه‌دار است و بانوان شاغل مشمول قانون بیمه اجباری هستند که بایستی مطابق با قانون تأمین اجتماعی تحت پوشش این سازمان قرار گیرند. سوابق بیمه زنان خانه‌دار به سایر سوابق بیمه‌ای اضافه می‌شود و در زمان بازنشستگی محاسبه خواهد شد.
۲۳- نرخ‌های بیمه زنان خانه‌دار چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارد؟
نرخ حق بیمه ۱۲ درصد شامل خدمات بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی می‌شود. برای نرخ ۱۴ درصد خدمات بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی تعریف شده است. کاملترین نوع خدمات در نرخ ۱۸ درصد است که شامل بازنشستگی، ازکارافتادگی و فوت است.
۲۴- شرایط بازنشستگی زنان خانه‌دار بیمه‌شده چگونه است؟ بعد از چند سال می‌توانم بازنشسته شوم؟ آیا زنان خانه‌دار برای بازنشستگی، ازکارافتادگی و سایر خدمات موردتعهد، امتیازات خاصی دارند؟
خیر، زنان خانه‌دار با دارا بودن ۲۰ سال سابقه بیمه‌پردازی در سن ۵۵ سال می‌توانند از مستمری بازنشستگی برخوردار شوند و همچنین با دارا بودن ۳۰ سال سابقه بیمه‌پردازی در سن ۴۵ سال نیز از مستمری بازنشستگی برخوردار می‌شوند.
منبع: ایسنا
من بارها تجربه کردم این مورد را