مجتبی غفوری‌نژاد مدیر دفتر مهندسی و نظارت نیروگاه توس گفت: همه چیز در فعالیت نیروگاه توس شفاف است و مردم باید همه چیز را بدانند. سوخت مازوت در نیروگاه توس بنابر تصمیمات مقامات بالادست در تهران به صورت اجباری است. قبول داریم که سوخت مازوت در نیروگاه توس در آلودگی هوا تاثیرگذار است، اما مردم باید بدانند این واحد صنعتی، تنها نیروگاه بخاری در کل استان است که به صورت ۲۴ ساعته در مدار، برق تولید و حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد برق مشهد را تامین می‌کند.
او افزود: حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد میزان برق مصرفی در مشهد توسط این نیروگاه تولید می‌شود، از این رو نمی‌توان تولید را کاهش داد یا نیروگاه را از مدار خارج کرد. به همین علت با سرد شدن هوا برای کاهش میزان فشار گاز و جبران این کاهش، سهمیه گاز صنایع قطع شده و در این شرایط توسط نهاد‌های بالادستی در نیروگاه توس جهت تامین برق پایدار مشهد، از سوخت مازوت استفاده می‌شود.
مدیر دفتر مهندسی و نظارت نیروگاه توس ادامه داد: در کل کشور، تامین سوخت نیروگاه‌ها به صورت اختیاری نیست و براساس تصمیمات کشوری نوع سوخت تعیین و توزیع می‌شود. معمولا در فصل سرما با توجه به بالا رفتن میزان مصرف گاز طبیعی و به منظور جلوگیری از قطع شدن گاز در بخش خانگی، در تهران تصمیم گرفته می‌شود که واحد‌های صنعتی بزرگ که نیروگاه توس هم شامل آنهاست از سوخت جایگزین استفاده کنند و به همین منظور طبق ابلاغ نهاد‌های بالادستی ما برای تامین سوخت نیروگاه مجبور به مازوت سوزی هستیم.
او تصریح کرد: هزینه‌های بالای جابه‌جایی مازوت و انتقال آن به مخازن نیروگاه توجیه اقتصادی ندارد، برای تخلیه مازوت از تانکر‌های حمل سوخت نیازمند نیروی انسانی هستیم، از طرفی به دلیل اینکه مازوت سرد است برای گرم شدن باید از بخار استفاده کنیم. این موارد هزینه مضاعفی را بر ما تحمیل می‌کند. همچنین گوگرد حاصل از سوخت مازوت برای تجهیزات نیروگاه بسیار مخرب است و باعث خوردگی قطعات می‌شود. از این رو استفاده از سوخت مازوت در کوره‌ها هزینه‌های نگهداری را افزایش داده، راندمان تولید نیروگاه را نیز کاهش می‌دهد و عملا برای نیروگاه مقرون به صرفه نیست.
مدیر دفتر مهندسی و نظارت نیروگاه توس تاکید کرد: براساس قوانین محیط زیستی، بازرس‌های این سازمان به صورت سرزده از نیروگاه بازدید کرده و ارزیابی میزان آلایندگی دودکش‌ها انجام می‌شود. از آنجا که نیروگاه توس ملزم به سوزاندن مازوت است، میزان آلایندگی بالایی دارد از این رو مجبور هستیم به دلیل گزارش محیط زیست مبنی بر آلایندگی نیروگاه، چند درصد از درآمد کل نیروگاه را به عنوان جریمه از طریق مالیات پرداخت کنیم.
غفوری‌نژاد اظهار کرد: علاوه بر عواملی که ذکر شد باید تاکید کنیم کلیه کارکنان و خانواده‌های آنان در مشهد سکونت دارند و از همین هوا تنفس می‌کنند. گذشته از این روزانه بیش از ۴۰۰ نفر در نیروگاه توس فعالیت دارند که به صورت مستقیم با خطرات آلودگی گوگرد حاصل از سوخت مازوت در ارتباط هستند پس باید بگوییم جدای از مسائل مالی برای حفظ سلامت خود و خانواده‌هایمان هیچگونه تمایلی به استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه نداریم.
روزانه بیش از ۳ میلیون لیتر مازوت در نیروگاه توس استفاده می‌شود
او افزود:در طول شبانه‌روز بین ۸۰ تا ۱۰۰ تانکر سوخت مازوت از اصفهان، ری و اراک به مشهد حمل و در نیروگاه توس تخلیه می‌شود.
مدیر دفتر مهندسی و نظارت نیروگاه توس ادامه داد: برخی رانندگان که از اصفهان مازوت را به نیروگاه توس حمل کرده بودند ادعا می‌کردند این سوخت به دلیل آلودگی بالا در اصفهان استفاده نمی‌شود. مازوتی که از اصفهان و شهر‌های دیگر به مشهد حمل می‌شود دارای ناخالصی زیادی است و با وجود اینکه بار‌ها برای تامین سوخت پاک مکاتبه کرده‌ایم، پاسخی نگرفته‌ایم.
غفوری نژاد بیان کرد: طبق ماده ۱۸ قانون هوای پاک، وزارت نفت موظف است سوخت مصرفی کشور را مطابق استاندارد ملی تولید و عرضه کند، اما جالب است هیچ کس دنبال اجرای این قانون توسط وزارتنفت نیست و در مقابل براساس ماده ۲ قانون هوای پاک نوک پیکان اتهام همگانی به سمت نیروگاه‌ها به ویژه نیروگاه توس است.
او تصریح کرد: نیروگاه توس قراردادی با شرکت گاز بسته مبنی براینکه شرکت گاز ملزم به تامین گاز در ۸ ماه ابتدایی سال است و طبق توافق انجام شده شرکت گاز باید در ۴ ماه انتهای سال هر ماه ۱.۵ میلیون‌مترمکعب گاز به نیروگاه بدهد، اما این توافقات اجرایی نمی‌شود و به دلیل اینکه در استفاده از گاز طبیعی مشترکان خانگی اولویت دارند با توجه به افت فشار گاز از شهریور گاز صنایع قطع می‌شود. در چنین شرایطی بنا به دستور مقامات بالادست ملزم به استفاده از سوخت مازوت هستیم.
مدیر دفتر مهندسی و نظارت نیروگاه توس تاکید کرد: در حال حاضر به منظور جایگزینی سوخت گاز به جای مازوت بیش از ۲۰ نامه صادر شده، اما به دلیل افت فشار گاز و اولویت شبکه خانگی در این زمینه پاسخی دریافت نشده است. امسال ۸ نامه از تهران مبنی بر استفاده اجباری از سوخت مازوت به نیروگاه توس ابلاغ شده است.
باتوجه به تعهد نیروگاه به شهروندان برای تامین پایداری شبکه برق نمی‌توانیم فعالیت نیروگاه را متوقف کنیم از این رو برای تامین برق مصرفی در شبکه خانگی و برق سطح شهر مشهد مجبور به استفاده از سوخت مازوت هستیم.
غفوری‌نژاد با اعلام اینکه سهم نیروگاه‌های مشهد در آلودگی هوا ۱۹ درصد است، اظهار کرد: براساس سیاهه انتشار آلایندگی هوا، ۴ نیروگاه در اطراف مشهد شامل نیروگاه‌های توس، فردوسی، شریعتی و مشهد فعالیت دارند که در آلودگی هوای مشهد ۱۹ درصد سهیم هستند.
براساس سیاهه انتشار آلایندگی هوا، ۴ نیروگاه در اطراف مشهد شامل نیروگاه‌های توس، فردوسی، شریعتی و مشهد فعالیت دارند که در آلودگی هوای مشهد ۱۹ درصد سهیم هستند.
او افزود: برای کاهش میزان آلایندگی هوا به صورت ۲۴ ساعته احتراق سوخت در نیروگاه کنترل می‌شود، مسیر روغن و مایعات آلاینده از آب جداسازی شده، آب‌های خروجی خنثی سازی می‌شود و در مسیر آب خروجی از آشپزخانه چربی‌گیر نصب شده که تمام این موارد هزینه‌بر است.
مدیر دفتر مهندسی و نظارت نیروگاه توس ادامه داد: طبق ماده ۱۵ قانون هوای پاک کلیه واحد‌های جدیدالاحداث می‌توانند فضای واحدشان را تا ۱۰ درصد به فضای سبز اختصاص بدهند. ما در نیروگاه توس ۶۶ هکتار فضای سبز ایجاد کرده و ۲۵ درصد فضای موجود را به فضای سبز اختصاص داده‌ایم. این اقدام برای ما سالانه چند صدمیلیون تومان هزینه جهت نگهداری، آبیاری و... دربر دارد.
غفوری نژاد بیان کرد: اینکه همه می‌گویند نیروگاه توس عامل اصلی در آلودگی هوا است را انکار نمی‌کنیم. سوخت مازوت در نیروگاه استفاده می‌شود که کاملا اجباریست، اما در مقابل اقداماتی برای کاهش آلودگی هوا انجام داده‌ایم و هزینه‌های بالایی را پرداخت می‌کنیم تا در پاکی هوا نقش داشته باشیم. سئوال ما از مسئولان مربوطه این است که چرا مازوت استاندارد به نیروگاه‌ها نمی‌دهند؟ چرا گوگرد را در مبدا از مازوت جداسازی نمی‌کنند؟
او تصریح کرد: با توجه به حساسیت موضوع در اول شهریور سال ۱۳۹۹ سازمان حفاظت محیط زیست کشور جلسه‌ای را با حضور معاونت‌های وزرای مرتبط با این موضوع برگزار کردند و در آن جلسه مطرح شده به دلیل آلایندگی حاصل از گوگرد در سوخت مازوت و اینکه گوگرد باعث خوردگی قطعات، پیش و پس از احتراق می‌شود آن را در مبدا جداسازی کنند.
حذف گوگرد در محل تولید سوخت مازوت و در پالایشگاه باید انجام شود
مدیر دفتر مهندسی و نظارت نیروگاه توس تاکید کرد: خروجی این جلسه این بود که اگر بخواهند به طور مثال در یک نیروگاه فیلتراسیون برای آلایندگی نصب کنند روزانه یک ونیم میلیون متر مکعب آب و ۶۶۰ تُن آهک نیاز دارد که هزار تُن پسماند آهکی تولید می‌کند. در همین راستا برق حرارتی نامه‌ای برای ما در مهرماه سال ۹۹ یعنی حدود یک ماه پس از جلسه ارسال کرد مبنی براینکه با توجه به تحقیقات انجام شده توسط گروه جایکا (جایکا نام یک سازمان دولتی مستقل بین‌المللی در ژاپن است که در زمینه توسعه به دولت ژاپن و همچنین کشور‌های در حال توسعه کمک می‌کند.) باتوجه به مصرف بسیار زیاد آب و همچنین عدم دسترسی به منابع آب‌های زیرزمینی که جزو منابع استراتژیک کشور به شمار می‌روند، حذف گوگرد از مازوت در محل نیروگاه‌ها از لحاظ فنی و اقتصادی امکان پذیر نبوده و لازم است حذف گوگرد در محل تولید سوخت مازوت و در پالایشگاه انجام شود.
غفوری نژاد اظهار کرد: همچنین با توجه به اینکه در دشت مشهد سالانه یک متر ذخایر آبی پایین‌تر می‌رود و این دشت یکی از بی‌آب‌ترین نقاط ایران است، چگونه می‌توان روزانه یک و نیم میلیون مترمکعب آب مورد نیاز برای فیلتراسیون را تامین کرد؟ با این توصیف نصب فیلتراسیون توجیه اقتصادی ندارد. یکی دیگر از خروجی‌های جلسه فوق این بوده که گفته شده اگر ما بخواهیم در ۲ نیروگاه فیلتراسیون نصب کنیم باید ۳۷۹ میلیون دلار هزینه کنیم همچنین اگر قرار باشد در پالایشگاه گوگرد از مازوت جداسازی شود هزینه سرمایه‌گذاری اولیه آن ۳۹۸ میلیون دلار است.