حمیدرضا دهقان منشادی، متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی گفت: قبل از هر چیز میزان مصرف دخانیات است که شانس ابتلا به سرطان را تغییر میدهد. نسبت مصرف سیگار (pack/year)، بر اساس تعداد سال‌های مصرف به تعداد پاکت‌های سیگاری که یک فرد در روز مصرف می‌کند محاسبه می‌شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: اگر فرد به مدت ۱۰ سال روزی یک پاکت سیگار مصرف کرده باشد، این نسبت به صورت ۱۰ بسته بر سال تعریف می‌شود. هر چقدر این عدد افزایش پیدا کند، شانس ابتلا به سرطان هم بیشتر می‌شود که با پایین آمدن سن مصرف دخانیات به‌ویژه سیگار، این نگرانی وجود دارد که تعداد افراد بیشتری در ادامه عمر خود به شاخص ۱۰ بسته بر سال در مصرف سیگار برسند. در این شرایط دور از انتظار نیست که ابتلا به سرطان در کشور در طول سال‌های آینده افزایش پیدا کند.
دهقان منشادی در خصوص وضعیت ابتلا به سرطان در کشور نسبت به دیگر کشورها و تاثیر مصرف دخانیات بر آن گفت: بروز سرطان‌های مختلف در کشور ما کمتر از کشورهای پیشرفته است؛ اما سرعت رشد سرطان در کشور با توجه به جمعیت، بیشتر از کشورهای پیشرفته است.
به گفته وی نکته مهم این است که جمعیت ما در حال سالمند شدن است و احتمال بروز سرطان در جمعیت کهنسال بیشتر بوده و طبیعتاً مصرف سیگار این میزان را افزایش میدهد.
با اعلام او سرطان ریه اولین سرطان شایعی است که مستقیماً به مصرف سیگار ربط داشته و حدود ۷۵ درصد مبتلایان به سرطان ریه سابقه مصرف سیگار دارند.
او گفت: سرطان حنجره دومین سرطان شایع مرتبط با مصرف سیگار است. ۷۰ درصد کسانی که به این سرطان مبتلا شده اند سابقه مصرف سیگار داشته و مبتلایان به سرطان زبان و دهان تا حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد سابقه مصرف سیگار یا شبه دخانیات را دارند. در مبتلایان به سرطان معده و مثانه تا ۵۰ درصد سابقه مصرف سیگار مشاهده شده است.
دهقان گفت: موارد کمتر شایع ابتلا به سرطان‌های مری و کولورکتال است. سرطان‌های دهانه رحم و پوست هم می‌توانند مرتبط با مصرف سیگار باشند؛ اما میزان ارتباط آن‌ها با دخانیات معمولاً کمتر از ۳۰ درصد است. البته سرطان‌های خون مثل CLL و CML هم میزان بالایی ارتباط با مصرف سیگار و دخانیات دارند. با این وجود می‌شود گفت اگر مجموع این سرطان‌ها را در نظر بگیریم، می‌توانیم متوجه شویم در بیش از ۳۰ درصد افراد مبتلا به انواع سرطان‌ها سابقه مصرف سیگار وجود دارد.
این متخصص رادیوتراپی و آنکولوژی تاکید کرد که قطع مصرف سیگار می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهد.
او گفت: اگر فردی مصرف سیگار را ترک کند، اگرچه همچنان سوابق مصرف در بیمار شدن فرد موثر است؛ اما مطالعات اخیر نشان داده اند یک بهبودی در تاثیر این سوابق برای بیمار نشدن افراد به وجود می‌آید. یعنی اگر کسی ۱۰ سال متوالی سیگار کشیده باشد، چنانچه ۱۰ سال متوالی ترک سیگار کند، سابقه تاثیرگذار مصرف دخانیات در فرد برای ابتلا به بیماری کم می‌شود.
او گفت: نکته حائز اهمیت این است که حتی قطع مصرف سیگار در زمان درمان باز هم کمک کننده به بهبود است؛ چرا که مصرف سیگار حین درمان اثر بخشی درمان را به شدت پایین آورده و کاهش میدهد.
این متخصص آنکولوژی با اشاره به سیاست‌گذاری‌های سلامت به‌ویژه درخصوص سرطان بیان کرد: اگر به‌صورت اقتصادی سود تولید سیگار و مالیاتی که از تولید آن به‌دست می‌آید و بعد هزینه‌ای که تمام دولت‌ها در کشورهای مختلف به صورت مستقیم و غیر مستقیم برای درمان سرطان انجام می‌دهند را بررسی کنیم، متوجه می‌شویم دولت‌ها هزینه بالایی را برای تولید دخانیات پرداخت می‌کنند. گویی که آن‌ها برای ابتلای افراد به سرطان سوبسید پرداخت می‌کنند.