به گزارش خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، شاید هیچ زمانی والدین آنقدر فکر نکرده باشند که انتخاب در کودکان و دادن حق انتخاب به آن‌ها چه فوایدی برای کودکان دارد.
هم چنین شاید فکر می‌کنند که کودکان اصلاً در جایگاهی نیستند که بتوانند انتخاب کنند. زیرا ممکن است انتخاب غلطی داشته باشند، پس همان بهتر که پدر و مادر برایشان همیشه بهترین انتخاب را انجام دهند. ولی این مدل تربیت کاملا اشتباه است، زیرا باید برای انتخاب درست، به کودک آموزش داد و هم چنین اجازه داد طعم شکست را هم در انتخاب‌های اشتباه تجربه کند.
کودکان وقتی با والدینی سخت گیر، انتخاب گر و یا والدینی بیش از حد آسان گیر مواجه می‌شوند، در انتخاب کردن‌های خود در دوران بزرگسالی دچار مشکلات فراوانی می‌شوند.
با بخشیدن حق انتخاب به کودکان، می‌توانید به میزان چشم‌گیری از لجبازی و پرخاشگری در آن‌ها بکاهید.
مسئولیت پذیری یکی از نشانه‌های رشد و اعتماد به نفس است که به شخص کمک می‌کند تا تصمیم‌های مناسب تری را اتخاذ کند. کسانی که از حس مسئولیت پذیری برخوردار هستند به موفقیت‌های روزافزون و پاداش‌های ناشی از آن دست خواهندیافت.
هما بهمنی روانشناس تربیتی و استاد دانشگاه درباره قدرت انتخاب کودکان گفت: انتخاب کردن یک مهارت است که والدین از همان کودکی باید به کودکان خود آموزش دهند. چرا که این مهارت سال‌ها باید تمرین شود و به صورت ناگهانی نمی‌توان، فرزندانمان را در آستانه‌ی انتخاب رشته و یا انتخاب همسر قرار گرفتند آموزش دهیم. پدر و مادر، نهال انتخاب کردن و تصمیم گیری را از کودکی در وجود فرزندان باید بکارند.
این روانشناس تصریح کرد: برای انتخاب کردن مهارت دیگری به نام چانه زنی نیز وجود دارد. چانه زنی بازی برد و باخت نیست، بلکه مذاکره و رسیدن به هدف‌ها با روش‌های منطقی است. والدین باید مهارت چانه زنی را در کودکان بیدار کنند و به آن‌ها آموزش دهند.
بهمنی درباره چگونی آموزش گفت: والدین به کودکان اجازه دهند که به صورت منطقی از خواسته شان دفاع کنند و همین طور خود والدین نیز چانه زنی کنند و در نهایت دنبال برد نباشند. زمانی که والدین از کودکی حق انتخاب به فرزندشان داده اند، فرزند با مسئولیت انتخاب‌های اشتباهاتش رو به رو می‌شود که این باعث بلوغ فکری و رشد ذهنی آن‌ها می‌شود؛ و قدرت تفکر را در فرزندان بیدار می‌کند.
بهمنی مطرح کرد: مرحله دیگری که والدین می‌توانند به کودکان کمک کنند این است که، احساساتشان را بشناسند. خیلی از کودکان متوجه نمی‌شوند که در چه جا‌هایی آزرده و ناراحت و خوشحال می‌شوند. پدر و مادر باید بچه‌ها را با احساساتشان رو به رو کنند. شناسایی احساسات و هیجانات بچه‌ها توسط خودشان یک نوع مهارت به حساب می‌آید.
وی تاکید کرد: مشکلی که امروزه شاهد آن هستیم این است که با والدین کم طاقتی رو به رو هستیم. والدینی که به کودکان خود باج می‌دهند و یا زود تسلیم می‌شوند، یا طاقتشان کم است و متوسل به زورگویی می‌شوند بسیار آسیبب زننده برای فرزندان می‌شود. والدین باید یاد بگیرند که با بچه‌ها منطقی صحبت کنند و طاقتشان را بالا ببرند.
این روانشناس خاطر نشان کرد: یکی از راهکار‌هایی که به این والدین می‌دهیم این است که جا‌هایی که زیاد توجه می‌کنند و می‌بینند کلمه پر طاقت را بنویسند، تا کلمه پر طاقت برایشان نهادینه شود.
وی افزود: امروزه، اغلب والدین کم طاقت هستند و سریع می‌خواهند مسائل حل شود و بچه کاری نداشته باشد این یعنی عدم مسئولیت پذیری و عدم انتخاب بچه‌ها است. بچه‌ها در همچین فضایی، اصلا فرصت فکر کردن ندارند. زیرا که پدر یا مادر برای آن‌ها فکر و یا تصمیم می‌گیرند. در نتیجه این امر سبب می‌شود وقتی فرزندان با مشکلی رو به رو می‌شوند، خودشان را ببازند.
بهمنی بیان کرد: این روز‌ها متاسفانه بچه‌ها شاهد یک هتل هفت ستاره در خانه هستند که همه چیز آماده است و یک حالت پادشاهی و سلطنتی دارند و هرچیزی که اراده کنند فراهم می‌شود که این امر بسیار مخرب است. مسئولیت پذیری یک فضیلت گم شده است که امروزه در خانواده‌ها شاهد هستیم.
بهمنی ادامه داد: مسئولیت پذیری بسیار ارزشمند است، زیرا شادی درونی ایجاد می‌کند و این امر سبب می‌شود که عزت نفس کودک افزایش پیدا کند. عزت نفس ارتباط مستقیمی با موفقیت‌ها در زندگی دارد. حس خود ارزشمندی و احترامی که ما برای خود قائل هستیم یکی از راه‌های تقویت آن مسئولیت پذیری است.
وی تصریح کرد: راه‌های غیر مستقیم برای تثبیت مسئولیت پذیری کودکان، می‌توان به بازی‌های فکری اشاره کرد. در آن بازی باید تفکر و چاره اندیشی کنند. یکی از راه‌های دیگر دیدن فیلم‌های مفید و قصه گفتن است.
در مورد انتخاب کردن در کودکان وقتی کودک بتواند یاد بگیرد انتخاب کند، بنابراین یاد می‌گیرد با انتخاب خود هر چند بد کنار بیاید و راهکار‌های بهبود شرایط را برای خود پیدا کند. این یعنی به دست آوردن توانایی حل مسئله که همان مثبت اندیشی برای آینده را پایه ریزی می‌کند.
انتخاب کردن، یک فرآیند لذت‌بخش است که همه‌ی انسان‌ها از کوچک و بزرگ، به دنبال آن هستند. انتخاب، بخشی از زندگی است و همه‌ی ما ناچاریم در طول زندگی، دست به انتخاب‌های درست و غلطی بزنیم که بدون شک، نتیجه‌ی نهایی آن‌ها، می‌تواند مسیر زندگی ما را تغییر دهد. یک انتخاب مناسب، می‌تواند ما را در مسیر موفقیت بیشتر قرار دهد و یک انتخاب نادرست، می‌تواند ما را به سراشیبی سقوط سوق دهد.
درک شخصیت و خلق و خوی کودک یکی از اصلی‌ترین شیوه‌های تربیتی مناسب کودکان است که سبب شناسایی بهتراستعداد‌ها و تمایلات کودکان نیز می‌شود. روش‌های متفاوتی برای تربیت کودک وجود دارد که والدین می‌توانند با آگاهی از آن‌ها کودکان خود را تربیت کنند.
نحوه برخورد والدین با کودکان ارتباط مستقیمی با تربیت آنان دارد. برخورد‌های تربیتی والدین شامل میزان عشق و محبت و محدودیت‌هایی برای فرزندانشان است به طوری که مجبت والدین به فرزندان موجب ایجاد احساس آرامش کودکان و برقراری ارتباط بهتر کودک با والد می‌شود.
بیشتر بخوانید