با مطالعهای که بر روی موشها انجام شد، محققان دریافتند که مصرف طولانی مدت روغن آفتابگردان یا روغن ماهی میتواند کبد را به گونهای تغییر دهد که در مقابل استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) آسیب پذیر باشد. استئاتوهپاتیت غیرالکلی یک نوع حاد و جدی از بیماری کبد چرب غیر الکلی است.
روغن ماهی
جوزه لوییس استاد فیزیولوژی در دانشگاه گرانادا در اسپانیا و همکارانش اخیراً گزارش یافتههای خود را در مجله Nutritional Biochemistry به چاپ رسانده اند. تخمین زده میشود حدود ۲۰ درصد افرادی که در ایالت متحده آمریکا زندگی میکنند و کبد چرب غیر الکلی دارند؛ استئاتوهپاتیت غیرالکلی نیز داشته باشند. این شرایط با افزایش سن به یک موضوع رایج تبدیل میشود.
بیماری استئاتوهپاتیت غیرالکلی بر اساس تجمع چربی در کبد شناخته میشود که با مصرف الکل ایجاد نمیگردد.
التهاب و اسیب به سلولهای کبدی جزو نشانههای این بیماری محسوب میگردد. آسیب به کبد که در استئاتوهپاتیت غیرالکلی دیده میشود میتواند خطر سیروز کبدی و ابتلا به سرطان کبد را در فرد افزایش دهد.
برخی از فاکتورهای خطر کلیدی برای استئاتوهپاتیت غیرالکلی در برگیرنده اضافه وزن داشتن و چاقی، فشار خون بالا، کلسترول بالا، دیابت نوع ۲ است که معمولاً چنین فاکتورهایی با داشتن رژیم غذایی مناسب یا نامناسب تحت تاثیر قرار میگیرند.
مطالعه تاثیر چربیهای مربوط به رژیم غذایی بر روی کبد:
مطالعه جدید انجام شده توسط پروفسور لوییس و همکارانش نشان میدهد نوع روغنی که ما در رژیم غذایی خود مصرف میکنیم میتواند بعدها بر روی کیفیت زندگیمان تاثیر بگذارد.
محققان برای رسیدن به این نتایج، تاثیرات چربیهای مختلف موجود در رژیم غذایی را تجزیه و تحلیل کردند. این چربیها دربرگیرنده روغن حاصل از روغن آفتابگردان، روغن ماهی، روغن زیتون فوق بکر بود.
برای بررسی جزییات، این تیم نگاهی به تاثیر مصرف طولانی مدت هر کدام از این روغنها انداختند و ساختار آنها بر روی کبد موشها و نیز تاثیرشان بر روی فیبروز کبدی، استرس اکسیداتیو و سایر موارد را بررسی کردند.
استرس اکسیداتیو به عنوان عدم تعادل موجود بین رادیکالهای ازاد (مولکولهایی هستند که میتوانند به سلولهای سالم اسیب وارد کنند) و توانایی بدن برای خنثی کردن این مولکولها و پیشگیری از اثرات مضرشان، شناخته و تعریف میشود. تلومر پایانههایی در انتهای هر رشته از DNA هستند که از کروموزمهای ما محافظت میکنند.
هر چقدر تلومر ما کوتاهتر باشد، خطر آسیب به سلولها بیشتر میشود. مطالعه انجام شده نشان داد، کاهش در طول تلومر نقش مهمی در پیری سلولی و بیماریهای مرتبط با افزایش سن دارد. تلومرهایی که بسیار طولانی هستند هم میتوانند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند. علاوه بر این، تیم تحقیقاتی تلاش کردند نحوه درگیر شدن کبد با روغنهای مصرف شده در رژیم غذایی را هم مورد بررسی قرار دهند.
روغن زیتون گزینه بهتری برای داشتن کبد سالم است:
محققان نه تنها دریافتند که چربی کبد با افزایش سن در آن تجمع پیدا میکند بلکه نشان دادند نوع چربی که در کبد تجمع پیدا میکند تحت تاثیر نوع چربی است که ما در رژیم غذایی خود مصرف میکنیم. این موضوع بدین معنی است که صرف نظر از تجمع چربی در کبد، برخی از کبدها به شیوه سالم تری پیر میشوند و کمتر در معرض بیماریهای خاص و مرتبط با آن قرار میگیرند.
مطالعه موجود نشان داد که مصرف طولانی مدت روغن آفتابگردان میتواند به تحریک فیبروز کبدی منجر شود و ساختار این اندام را نیز تغییر دهد.
تغییر در ساختار نیز به تغییر در ظاهر ژنها منجر میشود و میتواند اکسیداسیون در سلولهای کبدی را افزایش دهد. موشهایی که برای طولانی مدت از روغن ماهی استفاده کرده بودند، با افزایش اکسیداسیون سلولی مرتبط با سن در کبد خود مواجه شدند.
همچنین آنها کاهشی را در زنجیره انتقال الکترونها تجربه کردند که منبع تامین قدرت سلول هاست. وجود چنین شرایطی به نارسایی در عملکرد سلولها منجر میشود. روغن ماهی نیز اگر به صورت طولانی مدت مصرف شود میتواند به افزایش طول تلومر منجر گردد. با اینحال روغن زیتون باعث کاهش اسیب به کبد میشود.
اگر تمامی این یافتهها را کنار هم قرار دهیم به این نتیجه میرسیم که روغن زیتون فوق بکر میتواند بهترین گزینه برای سلامت کبد ما باشد.
پروفسور لوییس در این باره چنین میگوید: تغییرات ایجاد شده توسط مصرف طولانی مدت روغن آفتابگردان و روغن ماهی میتواند کبد را در معرض بیماریهایی همچون استئوهپاتیت غیرالکلی قرار دهد که یک بیماری حاد و جدی است و ممکن است به عنوان یک تسریع کننده برای سایر بیماریهای کبدی همچون سیروز کبدی و سرطان کبد عمل کند.
ما بر این باوریم که مطالعه انجام شده در پیشگیری و درمان طیف وسیعی از بیماریهای کبدی مفید خواهد بود. او اضافه میکند: روغن زیتون فوق بکر یک گزینه سالم برای افراد است و میتواند مزایای زیادی برای سلامت انسان داشته باشد.
این یافتهها ممکن است افراد را متعجب و شگفت زده کند، زیرا روغن ماهی به عنوان محصول سالم و پرمصرف در بیشتر کشورها محسوب میشود. این مطالعه اخیر هنوز هم غذاهایی که میتوان از چربی آنها در رژیم غذایی استفاده کرد را فراهم میکند.
منبع: مجله سلامت
انتهای پیام/