پاییز زودرس پدیده‌ای است که این روزها چهره تابستانی شهر را به پاییز شبیه کرده است وتغییرات اقلیمی و گرما،بحران آب وتاسیس فضای سبز شهری قبل از بررسی و مطالعه کارشناسی از دلایل بروز آن است.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان ، تابستان نیمه‌راه را گذرانده ولی همچنان با گرمای کم‌سابقه خودنمایی می‌کند؛ گرمایی که با قدم زدن در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر با تمام وجود حس می‌کنیم.
در این میان برگ‌های درختان نیز از این گرمای بی‌امان تابستان بی‌نصیب نشده و آن‌ها را زودتر از موعد از تکیه‌گاهشان جدا کرده و منظره‌ای پاییزی را به نگاه عابران هدیه می‌دهد،گویا پاییز زودتر از همیشه بقچه‌ی رنگارنگ برگ و بار خود را بازکرده است.
زرد شدن و ریزش برگ درختان چنار که سیمایی چشم‌نواز به شهرمان داده‌اند و برگ و بار آن سایه‌ای برای رهایی عابران از گرمای تابستان است، بیشتر از سایر درختان آزرده شده، چنارهای بلندقامت و تنومندی که سرد و گرم این شهر را در کنار مردم چشیده‌اند و جلوی چشم مردم شهر قامت راست کرده‌اند، این روزها حال و روز خوبی ندارند و بیش از‌پیش اندیشیدن چاره‌ای از جانب مسئولان و کارشناسان محیط زیست را می‌طلبد.
درست است که شب‌ها و روزهای پاییزی و تابلوی رنگارنگ طبیعتش بیشتر به مذاقمان خوش می‌آید اما از قدیم گفته‌اند:"آسیاب به‌نوبت"
صحبت از قدیم شد، با گپ و گفتی از مسن‌تر‌ها دریافتم حال و روز درختان شهر در چند دهه پیش چهره‌ای شاداب‌تر داشته است. در کوچه‌باغ‌های شهر طنین نغمه‌ی جاری آب در کنار کلاه سبز درختان چنار زیبایی شهر را دوچندان می‌کرد. ریه‌های شهر از اکسیژن پر و خالی می‌شد. درختان در تابستان جامه سبز به تن داشتند و با رسیدن ماه مهر پاییز در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر سرک می‌کشید.
پاییز زودرس نامی است که کارشناسان به راین پدیده می‌گذارند و دغدغه این سال‌های آن‌ها حل این معضل شده است. یکی از دلایل مهم این پدیده،تغییر اقلیم و گرمای فراوان است.علاوه بر آن عواملی مثل آبیاری نامنظم این پدیده را تشدید کرده که بحران آب در سال‌های اخیر مزید بر این عامل شده است ،احتمال دیگری که برای این پدیده مطرح می‌شود موضوع آلودگی و حساسیت برگ‌های درختان به گازهای سمی موجود در هواست.
دلایل بروز پاییز زودرس، راهکارها و تجربه‌ی جهانی در این موضوع را از مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز استان اصفهان جویا شدیم.
فروغ مرتضایی درگفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، در مورد علت بروز پاییز در تابستان اظهار کرد: بعضی از درختان چنار زمانی که در موقعیت تنش‌زا قرار گیرد، خزان می‌کند؛ از بین درختان مختلف، چنار حساسیت بیشتری دارد و برگ‌ها در گرمای بیش از 35 درجه سانتی‌گراد در تیر و مردادماه، شروع به زرد شدن و ریزش می‌کند.
وی افزود: این واکنش درخت چنار از 20 مردادماه تا شهریور و مهر باکم شدن دمای هوا در شب، کاهش می‌یابد برگ‌ها تا زمان سرد شدن هوا و رسیدن فصل واقعی خزان، دوام‌دارند.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز استان اصفهان با اشاره به مواجه‌شدن با مشکل کمبود آب در اصفهان، عنوان کرد: آبیاری نامنظم و کم آب یاری، عامل دیگر در ایجاد تنش در درختان و بروز پاییز زودهنگام است؛ به‌طوری‌که امسال آبیاری فضای سبز با آب پساب و باکیفیت نه‌چندان مطلوب به‌وسیله‌ی 10000 تانکر صورت می‌گیرد.
مرتضایی بابیان اینکه بعضی درختان در سطح شهر اصفهان حدود 10 یا 15 سال است که با این مشکل موجه هستند، بیان کرد: چند سال پس از تأسیس پارک‌هایی مثل پارک ایثارگران و مشتاق، درختان با این مشکل مواجه شدند و شاهد خزان در فصل تابستان بودیم.
وی در مورد اقدامات این سازمان برای بررسی علت این پدیده گفت: از سال86 مطالعات سازمان با ایجاد پروفیل‌های خاک در این منطقه آغاز شد و نتیجه به‌دست‌آمده این بود که ریشه درختان به دلیل برخورد با بافت نامناسب خاک دچار تنش می‌شوند.
مرتضایی اضافه کرد: نامناسب شدن بافت خاک به علت وجود نخاله‌های ساختمانی در عمق یک متری و پایین‌تر است.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و سازمان فضای سبز استان اصفهان به چند راهکار پیشگیری از بروز این پدیده اشاره کرد و افزود: تغذیه‌ی خاک، آبیاری بیش ازحدنیاز درخت و ایجاد بستر مناسب در خاک تا حداقل 2 متر می‌تواند راهگشا باشد.
وی در مورد راه‌اندازی مترو در لایه‌های زیرزمین و جدا کردن درختان در محور چهارباغ بیان کرد: درخواست سازمان، تحویل عمق حداقل دومتری روی سقف مترو است تا بتوانیم درختان سایه‌انداز کشت کنیم که با رشد درخت و توسعه‌ی ریشه‌ها، دچار مشکل نشود.
مرتضایی در پایان با اشاره به ویژگی‌هایی همچون جریان 400 ساله‌ی زاینده‌رود از قلب این شهر و وجود 700 کیلومتر مادی‌های آب که چون مویرگ‌های حیات شهر بودند اصفهان را به یک از بی‌نظیرترین شهرهای دنیا تبدیل کرده بود، خاطرنشان کرد: با خشکی رودخانه زاینده‌رود و به دنبال آن مادی‌ها و نهرها، درختانی که عادت به آب فراوان داشتند، دچار آسیب شدند.
درنهایت درمی‌یابیم که نمی‌توان دلایل اصلی پاییز زودهنگام یعنی تغییرات اقلیمی، افزایش گرمای کره‌ی زمین و بحران جدی آب که بیشتر کشورها با آن مواجه هستند را انکار کنیم؛ اما مسئله اینجاست که در تأسیس فضای سبز شهری، می‌توان بامطالعه و بررسی در نوع کاشت درخت و استفاده از گیاهان سازگار با کم‌آبی، عادت دادن درختان با رژیم آبی کم وبررسی بافت خاک از پیشرفت این پدیده جلوگیری کرد.
انتهای پیام/م