وی ادامه داد: تجربه های تاریخی در روابط بین‌الملل، نشان می دهد که هرگاه ارتباط میان ملت ها در بستری فرهنگی سامان یابد، پایدار، صلح‌آمیز و منشأ توسعه بوده است. چرا که غایت ارتباط فرهنگی، اعتمادسازی و شکل گیری فهم مشترک است. هدف آن، شکل دادن به همکاری و شراکتی است که برای همه طرف ها سودمند بوده و مؤلفه‌های آن بر تبادل و دوسویگی استوار گردیده و به دنبال شکل دادن به معنا و مفهوم «ما» است. بنابر این هرچه برقراری ارتباط فرهنگی تعاملی‌تر، مشارکتی‌تر و تجربی‌تر باشد، احتمال موفقیت آن نیز بیشتر می‌شود.
صالحی تصریح کرد: از این روی شکل دادن به یک درک مشترک درباره مسائل مرتبط، تغییر از تک‌صدایی به گفت و گو، تحمل نشان دادن و استقبال از ایده‌های مختلف، از سازوکارهای اصلی چندجانبه گرایی در عرصه تعاملات و ارتباطات فرهنگی به شمار می رود.
وی خاطر نشان کرد: از آنجا که گفت و گو، بارزترین مثال برای چندجانبه‌گرایی و مشارکت جمعی در عرصه ارتباطات و تعاملات فرهنگی است، این رویکرد مستلزم تغییر دوجانبه‌گرایی به چندجانبه‌گرایی، تغییر فرآیند عرضه به فرآیند همکاری، تغییر یک‌سویگی به دوسویگی ، تغییر گفتن به شنیدن و تغییر خودترویجی به ترویج ارزش‌ها است .
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: مشارکت جمعی که بر پایه گفت و گو و تعامل سازنده شکل گرفته باشد، دربرگیرنده افزایش سطح تعامل است. توسعه، حفظ صلح و ثبات در سطح بین‌المللی و منطقه ای نیز غالباً بر پایه مشارکت جمعی شکل می گیرد؛ چرا که مشارکت جمعی بویژه اگر بر پایه گفت و گو و تفاهم سازنده شکل گیرد، دربرگیرنده افزایش سطح همکاری و عمل مشترک است. از این رو در گفت و گوی فرهنگی، یافتن اشتراکات و همپوشانی ها اولویت می یابد و تبادل فرهنگ ها اگر بر پایه گفت و گو بنا شود، فضای مفاهمه و عمل مشترک بین جوامع را تسهیل می کند.
صالحی گفت: به دلیل وجود رابطه و پیوند مستقیم بین فرهنگ و توسعه، روند توسعه بدون در نظر گرفتن عامل فرهنگ، فاقد کار ویژه ای تضمین دهنده برای ادامه حیات خویش است . به همین رو، فرهنگ و عناصر فرهنگی و چگونگی تعامل میان فرهنگ ها، بر روند توسعه اقتصادی تأثیر به سزایی داشته وگفت‌وگو و تبادل فرهنگی، یکی از ابعاد مهم تسهیل کننده توسعه پایدار است.
وی تصریح کرد: توسعه پایدار آسیا نیز نیازمند ایجاد فضای بهینه تعامل میان فرهنگی این قاره، بر اساس مفهوم تنوع فرهنگی است تا با در نظر گرفتن خصوصیات انسانی و فرهنگی توسعه و به کارگیریِ «هم افزایی فرهنگ‌ها» به شکوفایی رسیده و موجب قوام بیشتر مولفه‌ها و عناصر مرتبط با حوزه توسعه پایدار شود. بی شک گفتمان سازی برای ایده «گفت وگوی فرهنگی» و نسبت سنجی آن با دو مفهوم صلح و توسعه پایدار، به مثابه دو هدف اساسی جامعه جهانی بویژه در آسیا به شمار می رود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در این گفت و گوها و ارتباطات فرهنگی، تنوع فرهنگی باید مورد احترام قرار گیرد. موضوع تنوع فرهنگی در کشورهای آسیایی که دارای تمدن‌های کهن هستند، بسیار صدق می‌کند. قاره آسیا، وسیع‌ترین قاره جهان، در تاریخ تمدن‌های جهانی از جایگاه بالا و ویژه‌ای برخوردار است و برای حل چالش های پیش روی خود باید بتواند با برقراری گفتگوهای فرهنگی، علمی و دینی به روند صلح و ثبات در دنیا کمک کرده و آن را ارتقا بخشد.
وی ادامه داد: مجموعه شرایط حاکم بر جهان و منطقه، حاکی از آن است که انسان امروز از ظرفیت فرهنگ و گفت و گوهای فرهنگی به عنوان یک راهکار مؤثر کمترین بهره را گرفته است. آنچه امروز شاهد سیطره سنگین رفتار و افکار افراطی و خشونت طلبانه در مناطق مختلف جهان هستیم، ناشی از فقدان روح گفت و گو و تعامل فرهنگی بویژه میان نخبگان است و شوربختانه درگیری ها و منش افراطی و توأم با خشونت است که سایه بر مناطقی افکنده که خود خاستگاه اصلی فرهنگ و گفتگو بوده است. بررسی اجمالی تاریخ قاره آسیا به ما یادآور می شود که فرهنگ به عنوان اصلی ترین کالا و سرمایه از این منطقه به سایر نقاط جهان عرضه شده است .
صالحی تصریح کرد: به همین جهت کارکردهای حیاتی فرهنگ و سهم سازنده آن در مناسبات انسانی، امروزه نیز عامل فرهنگ می تواند سهم اصـلی را در سرنوشت بشر رقم بزند. همین دلیل باعث شده کـه فرهنـگ از دهـه های پایانی قرن بیستم میلادی به برجسته ترین و چـالش برانگیزتـرین موضوع در سطح جهان تبدل شود.
وی افزود: از این رو بی راهه نیست اگر گفتگوی فرهنگی را گفتگوهای استراتژیک معرفی کنیم. زیرا در تعریف فرهنگ گفته شده: فرهنگ مجموعه ای از راه حل ها برای مشکلات ناشی از تطابق بیرونی و انسجام درونی است. همین تعریف را می توان برای استراتژی نیز به کار برد. همان طور که فرهنگ بر سیاست ها و روش ها و راهکارهای داخلی و خارجی کشورها مؤثر است. بنابر این گفت وگوهای فرهنگی در واقع یکی از استراتژیک ترین نوع گفت وگوها میان جوامع و کشورها شناخته می شود.
صالحی ادامه داد: گفت وگوهای فرهنگی در واقع گفتگوهای اساسی کشورها به منظور یافتن راه حل های مشترک برای مقابله با چالش های جهانی است .
وی افزود: برای این که گفت وگوهای فرهنگی، اثر بخشی و بهره وری لازم را داشته باشد، باید نخست در باره مفهوم و ارزش و جایگاه فرهنگ در جهان انسانی به تفاهم رسید. هر چند تفاوت های فرهنگی کشورها در تصمیم گیری های کشورها نقش اساسی ایفا می کند، اما نباید به گونه ای شود که از مزیت های مشترکات فرهنگی جهانی غافل بمانیم و باعث عمیق تر شدن چالش های فراروی کشورها شویم.
صالحی گفت: کشف و درک معنای فرهنگ، نیازمند نگرش یا روشی است که به دنبال حل مشکلات و انجام اقدامات لازم باشد و مشارکت کنندگان را با هدف کشف درک معنای فرهنگ، تشویق به همکاری با یکدیگر کند. این نگرش زمینه را برای همکاری با یکدیگر با وجود تفاوت ها آماده می کند.
وی ادامه داد: ما مفتخر هستیم که فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی در کنار سایر فرهنگ ها و تمدن های بزرگ آسیا در طول تاریخ منادی گفت و گو، صلح، دوستی و تعامل با دیگر ملت‌ها بوده و این قاره در خود فرزانگانی چون سعدی، حافظ، رودکی، مولانا، فردوسی، گاندی، نهرو و اقبال پرورش داده است که چون خورشیدی تابان در آسمان شعر و ادب و نیز صلح و دوستی پرتوافشانی می‌کنند.
صالحی گفت: به عنوان وزیر فرهنگ مفتخرم اعلام نمایم که رویکرد دولت در عرصه مناسبات با دولت ها و ملت ها نیز بر پایه گفتگو شکل گرفته است. این رویه هم در تعاملات سیاسی، که شاهد اخیر آن موضوع برجام است و هم در ارتباطات و تعاملات فرهنگی با سایر جوامع بویژه آسیا که از اولویت های اساسی در مناسبات جمهوری اسلامی ایران بشمار می رود، دنبال می شود. بر همین اساس هرگونه تعامل و همکاری فرهنگی بویژه میان نخبگان و اندیشمندان ایرانی و آسیایی مورد استقبال ما بوده و آنرا حرکتی سازنده در مسیر بالندگی و رشد فرهنگ و تمدن آسیایی می دانیم.
وی در پایان، ضمن آرزوی موفقیت برای این اجلاس، از شرکت‌کنندگان و برگزار کنندگان آن تشکر کرد.
انتهای پیام/