نبض دارو‌های قاچاق و تقلبی هنوز هم در بازار مصرف می‌تپد

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در قانون اساسی کشور، برخورداری از سلامت به عنوان حق اساسی مردم به رسمیت شناخته شده است، قاچاق دارو که از سوی مسئولان و متولیان امر در حوزه بهداشت و درمان کشور نیز تایید می شود، معضلی است که در صورت عدم برخورد و مقابله با آن، آثار ناگواری به دنبال خواهد داشت که مهم ترین آن ها، تهدید سلامت مردم است که از دست دادن آن هرگز قابل جبران نخواهد بود.

پروسه صدور مجوز واردات دارو فرآيندی سخت‌گيرانه است و تمام قوانينی که در اين خصوص در کشور وجود دارد، مطابق با استانداردهای فارماکوپه دارويی دنياست که باید به طور کامل رعايت شود، زيرا دارويی که مجوز وزارت بهداشت (برچسب اصالت کالا، IRC ) را ندارد، قاچاق محسوب می شود.

نکته متفاوت در قاچاق دارو نسبت به اغلب کالاها، قاچاق 2طرفه آن است. از یک طرف اقلام دارویی زیادی به کشورهای همسایه قاچاق می شود و از سوی دیگر محموله های داروهای قاچاق و تقلبی از مجراها و مسیرهای غیر قانونی ، توسط افراد و شبکه هایی به کشور سرازیر می شوند.

سید حسام الدین شریف نیا عضو هیات مدیره انجمن داروسازان تهران با اشاره به اینکه داروهای قاچاق جزو جدایی ناپذیر از سیستم بهداشت و درمان کشورمان شده است؛ گفت: هنوز هیچ قدرتی نتوانسته ریشه های این درخت تنومند را قطع کند به طوری که داروهای مخدر و تقلبی از مرزهای شرقی ؛ داروهای مکمل و لوازم آرايشی بهداشتی بيشتر از سمت جنوب و حوزه خليج فارس و يک سری از داروهای عمومی نيز از مرزهای غربی (ترکيه) وارد کشورمان می شود.

وی افزود : در کنار واردات داروهای قاچاق به کشور؛ داروهای تخصصی که در سيستم توزيع يارانه ای قرار می گيرند هم از کشور خارج می شوند و مهم ترين دليل خروج بی رويه دارو به خارج از کشور ارزان بودن آن است.

وی تصریح کرد : طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، در کشورهای مختلف از یک تا 70 درصد قاچاق دارو و تولید داروی تقلبی اتفاق می‌افتد که در کشورهای پیشرفته قاچاق دارو یک درصد و در کشورهای آسیای شرقی و آفریقا 50 درصد است که در کشور ما به نظر می رسد این موارد از یک درصد بیشتر و از 50 درصد نیز کمتر باشد.

کپی برداری از داروهای اصلی در ایران

مسئولان سازمان غذا و دارو، عدم دسترسی مردم به داروهای اساسی را مهم ترین عامل قاچاق دارو در کشور دانسته و عنوان می کنند زمانی که دارو به میزان کافی موجود نباشد، شبکه قاچاق دارو در پاسخ به نیاز واقعی مردم، فعالیت و پول خوبی را کسب می‌کند که در سال های 90 تا 91 به علت تحریم‌ها، قاچاق دارو در ایران رونق بیشتری پیدا کرد.

بخش دیگر قاچاق دارو در کشور به علت ممنوعیت قانونی از لحاظ فروش و مصرف داروهای مخدر، سقط جنین و نیروزای هورمونی است اما داروهای قاچاق در همه جای دنیا به علت نامشخص بودن محل تولید، توزیع و شرایط نگهداری غیرقابل استفاده محسوب می‌شود.

عضو هیات مدیره انجمن داروسازان ایران با اشاره به اینکه داروهای تقلبی بدون مواد مؤثره دارويی هستند ، اظهار کرد: این نوع داروها فاقد دوز مناسب ماده فعال بوده و مواد اولیه نامناسبی برای تهیه آنها به کار رفته است ؛ ضمن آنکه کپی برداری از داروی اصلی (بدون اخذ مجوز از سازنده اصلی دارو ) انجام شده است.

شریف نیا ادامه داد : داروهای تقلبی دارای ناخالصی و آلودگی بوده و بسته بندی آنها تقلبی یعنی با نام یک شرکت معتبر است .

 نا آگاهی پزشکان عامل اصلی افزایش قاچاق دارو در کشور

تبلیغات، ناآگاهی پزشکان و القاء نادرست از سوی آن ها ، مسائل فرهنگی و باور مصرف کنندگان به بهتر بودن کالای خارجی می تواند به افزایش قاچاق دارو دامن بزند.

خارج یا واردکردن محصولات دارویی به صورت قاچاق تبعات بسیاری را برای کشور به دنبال دارد، از آنجا که کنترلی روی داروهای قاچاق انجام نمی شود، کیفیت آنها هم قابل شناسایی نبوده که همین موضوع سلامت بیماران را به مخاطره خواهد انداخت.

این دکترای اقتصاد دارو بیان کرد : سود ناشی از فروش داروهای تقلبی بیش از 75 میلیارد دلار برآورد شده است که در پنج سال اخیر 90 درصد افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه کشورهای هند و چین بزرگترین تولید کننده داروهای تقلبی در دنیا هستند گفت: غالبا کشورهای آسیای میانه مقصد نهایی این کالاها هستند و سازمان جهانی بهداشت نیز اعلام کرده که در سال 2005 نیز 60 درصد داروهای تقلبی دنیا در کشورهای در حال توسعه توزیع شده است.

به گفته شریف نیا رفع موانع و محدودیت های ناصحیح از یک سو و استفاده از فناوری های نوین و هوشمند از طرف دیگر برای کنترل بازار دارویی می تواند تا حد زیادی جلوی قاچاق دارو را بگیرد که البته در کشور گام های مفیدی در این راه به خصوص با ایجاد سامانه کنترل اصالت برداشته شده است.

عضو هیات مدیره انجمن داروسازان تهران با اشاره به اینکه اقتصاد ناسالم حاکم بر صنعت داروسازی کشور، بر کیفیت ارتقاء خدمت رسانی و منزلت حرفه ‌ای داروساز موثر است ، اظهار کرد: برخی از دلایل وجود قاچاق دارو در کشور به دلیل عدم دسترسی به داروهای اساسی، کمبود های دارویی، وجود برخی از محدودیت ها در مورد واردات داروها، ناآگاهی پزشکان در مورد فهرست رسمی داروهای ایران(که تجویز خارج از این فهرست ممنوعیت قانونی دارد) و القاء نادرست از سوی آنان در مورد مزیت برخی برند های خارجی ، مسائل فرهنگی و باور مصرف کنندگان به بهتر بودن کالای خارجی است.

داروخانه ها تنها مرجع رسمی تهیه و فروش دارو

داروهای تقلبی در مناطقی از جهان که سیستم های نظارتی و اجرایی هنوز در حال توسعه است قوی تر هستند و طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی حتی در کشورهای صنعتی مانند استرالیا، کانادا، ژاپن، نیوزیلند، اروپا و ایالات متحده آمریکا داروهای تقلبی به فروش می رسند.

شریف نیا با اشاره به اینکه در کشورهایی که سیستم های نظارتی و اجرایی داروها ضعیف هستند مانند بخش هایی از آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا، میزان داروهای تقلبی ممکن است بیشتر باشد، عنوان کرد :در سال 2009، در یک عملیات پنج ماهه که توسط اینترپل در سراسر چین و هفت کشور جنوب شرقی آسیا انجام شد، 20 میلیون قرص، بطری و دسته های داروهای تقلبی و غیرقانونی کشف، 33 نفر دستگیر و100 فروشگاه خرده فروشی بسته شدند.

وی با اشاره به اینکه دارو کالایی سلامت محور بوده که با جان مردم در ارتباط است؛ گفت: داروخانه ها تنها مرجع رسمی تهیه و فروش دارو هستند که هر نوع کالایی اعم از دارویی و آرایشی و بهداشتی با نظارت مراجع رسمی در آنها به مصرف کنندگان عرضه می شود.

کاملا بدیهی است که مصرف داروهای تقلبی و قاچاق می تواند سلامت مردم را به خطر بیندازد و با توجه به اینکه داروساز از کرامت و منزلت ارائه خدمت به مردم جهت ارتقای سلامت عمومی جامعه برخوردار است بهتر است برای تهیه هر نوع دارویی صرفا به داروخانه های معتبر مراجعه کرد.

گزارش از زهرا رحیمی

انتهای پیام/