نعمان کورتورلموش، معاون نخست وزیر ترکیه و سخنگوی سابق دولت این کشور، در گفتگو با شبکه تلویزیونی الجزیره در پاسخ به این سؤال که «روز سه شنبه گذشته اعلام شد رئیس جمهور ترکیه به کشورهای عربستان و کویت و قطر سفر می کند. اهداف اردوغان از این سفرها چیست؟ » گفت: موضع ما در مقابل بحران جدید در خلیج (فارس) از زمان شروع آن کاملا آشکار بوده است. این بحران ساختگی است و بر هیچ واقعیتی استوار نیست. بحرانی ساخته شد بدون اینکه هیچ انگیزه و یا اختلاف فرهنگی و یا اجتماعی و یا سیاسی میان کشورها وجود داشته باشد. این بحران در حالی بر قطر تحمیل شد که هیچ اختلاف و یا دعوایی وجود نداشت.
کورتولموش ادامه داد: منطقه ما دارای بحران های ریشه ای است. همانگونه که می دانید بحران سوریه و عراق و یمن و لیبی و مصر برای همه آشکار است و ما بر این باوریم که ایجاد بحران جدیدی در منطقه به هیچ وجه به سود آن نیست. ما معتقدیم که راه حل آن نیز آسان است؛ اما اگر این بحران بزرگ شود عمق آن بیشتر خواهد شد و تمامی کشورهای منطقه ضرر خواهند کرد. این تنها قطر نیست که از این بحران ضرر می کند؛ بلکه عربستان و امارات و دیگر کشورها نیز به همان اندازه قطر متضرر خواهند شد؛ لذا ما بر این باوریم که این بحران هر چه سریعتر باید پایان یابد. عربستان و قطر باید درهای گفتگو را باز بگذارند و ترکیه نیز که در دوره کنونی ریاست سازمان همکاری های اسلامی را بر عهده دارد، حضور بیشتری در گفتگوها میان طرف های درگیر دارد. ترکیه در این باره فقط به گفتگو با سران کشورها بسنده نمی کند؛ بلکه آقای اردوغان در تماس با دونالد ترامپ و پوتین و دیگر روسای کشورها در این باره گفتگو می کند. کشور ما به طور جدی برای حل بحران تلاش می کند. وزیر امور خارجه ترکیه نیز دیدارهای رفت و برگشت مهمی در این باره برگزار کرده است.
معاون نخست وزیر ترکیه در خصوص دیدگاه ترکیه برای راه حل مناقشه میان کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: ما بر این باوریم که بحران به وجود آمده قابل حل است و بر همین اساس با آن برخورد می کنیم؛ اما همه کشورها باید با این موضوع با عقلانیت برخورد کنند.
وی تاکید کرد: شروط سیزده گانه ای که بر قطر تحمیل شده است را هیچ کشور دارای حاکمیتی نخواهد پذیرفت. پذیرش این شروط به وسیله قطر به معنی کنار گذاشتن حاکمیت خود و تسلیم شدن در مقابل دیگر کشورها است و کاملا آشکار است که قطر هم آن را نمی پذیرد.
کورتولموش گفت: در شروط سیزده گانه آمده است که پایگاه نظامی ترکیه در قطر باید برچیده شود و این درخواستی است که هیچ عاقلی آن را در خواست نمی کند. این موضوعی میان ترکیه و قطر است و هیچ کشور سومی حق دخالت درباره آن را ندارد. اگر قطر از ما بخواهد که این پایگاه را ببندیم ما آن را می پذیریم و به آن احترام می گذاریم. وی با اشاره به سفر آینده رئیس جمهور ترکیه به سه کشور در بیست و سوم تا بیست و چهارم ژوئیه گفت: آقای اردوغان این تصمیم را برای جلوگیری از بیشتر شدن بحران گرفته است و باید بگویم که اوضاع اکنون در مقایسه با روزهای اول بحران آرام تر شده است.
ما موضع آمریکا و دیگر کشورهای غربی را در این باره بررسی کرده و شاهدیم که برخی از این کشورها از جمله انگلیس به طور آشکار از قطر حمایت می کنند. موضع ترکیه نیز در این باره آشکار است.
کورتولموش تاکید کرد: همه ملت های منطقه برادران ما هستند و ما نیز نمی خواهیم که میان برادرانمان بحران و اختلافی ایجاد شود. ما بر این باوریم که محاصره اعمال شده بر قطر محاصره ای ظالمانه است. نقش ما نیز در این بحران آشکار است و از روز اول ارائه مواد غذایی و بهداشتی به این کشور را واجب دانستیم و امیدواریم که پس از سفر آقای اردوغان، پادشاه عربستان که خود را خادم حرمین شریفین می داند خود را خادم شهرهای مقدس برای تمام مسلمانان بداند. پادشاه عربستان باید گام هایی بردارد که جلوی ظهور بحران و اختلاف جدید میان امت های اسلامی را بگیرد.
مجری الجزیره پرسید: آیا آقای رجب طیب اردوغان برنامه واضحی برای جلوگیری از این بحران دارد در حالی که کشورهای درگیر با آن مخالفت می کنند و بر اجرای در خواست های سیزده گانه اصرار دارند؟
کورتولموش در پاسخ به این سوال گفت: ما معتقدیم که اولا این موارد سیزده گانه غیر قابل اجرا هستند و از سوی دیگر اگر کشور دیگری از خود عربستان بخواهد چنین شروطی را اجراء کند آیا این کشور آن را می پذیرد؟ آقای اردوغان دیدگاه ترکیه را برای عربستان و کویت شرح خواهد داد و توضیح می دهد که اتهامات وارده بر قطر غیر واقعی است و هدف اصلی از سفر رئیس جمهور ترکیه به این سه کشور ایجاد فضای صلح و باز گذاشتن درهای گفتگو و مذاکره است چرا که ترکیه بر گفتگو میان کشورهای درگیر اصرار دارد.
مجری الجزیره در ادامه گفت: به نظر شما آیا پایگاه نظامی ترکیه در قطر در شکست طرح کشورهای محاصره کننده قطر موثر نخواهد بود؟
کورتولموش در پاسخ گفت: پایگاه ترکیه در قطر موضوعی است که در سال دو هزار و چهارده میان این دو کشور بر سر آن توافق شده است. در آن زمان توافق شد که هدف از تاسیس این پایگاه نظامی در قطر ایجاد امنیت و صلح برای تمامی کشورهای منطقه خلیج (فارس) خواهد بود. ترکیه این پایگاه را با در خواست قطر تاسیس کرد؛ لذا اشتباه است که فکر کنیم وجود این پایگاه تهدیدی برای دیگر کشورهای منطقه است. این پایگاه برای جلوگیری از بروز جنگ در منطقه است.
وی گفت: امنیت و آرامش منطقه از زمانی که جنگ آمریکا علیه عراق شروع شد برهم خورده است و در حقیقت باید گفت که نا آرامی در منطقه از آن زمان شروع شد. بحران های منطقه نتیجه دو چیز است اول اختلافات مذهبی و دوم اختلافات طایفه ای و نژادی. ما کشورهای منطقه نباید در این دو دام گرفتار شویم. اگر کشوری از سیاست های طایفه ای و مذهبی حمایت کند همه کشورها از آن آسیب می بینند و ما باید با آن به طور عقلانی برخورد کنیم. اما اگر کشوری در بروز درگیری های نژادی مثلا درگیری میان کردها و اعراب و یا کردها و ترک‌ها و یا کردها و فارس ها تاثیر گذار باشد باید بدانیم که همه کشورهای منطقه از جمله سوریه و ترکیه و عراق و ایران به اجزاء مختلف تقسیم خواهند شد. ما باید در عین اختلافات سیاسی حواسمان جمع باشد و بدانیم که امت واحد اسلامی هستیم. ما در یک منطقه زندگی می کنیم و منافع مان مشترک است. کشورهای منطقه باید به این سؤال پاسخ دهند که آیا خواهان خاور میانه ای هستید که ملت های آن دائما با یکدیگر درگیر باشند. آیا خاور میانه‌ای را می خواهید که خون مسلمانان در آن ریخته شود و شکاف گسترده ای میان ملت ها برقرار باشد یا خواستار خاور میانه ای همراه با صلح و روابط حسنه سیاسی و فرهنگی و اقتصادی و تجاری هستید؟ شما از کدام خاور میانه طرفداری می کنید. این سؤالی است که باید به آن پاسخ دهید. من بر این اعتقادم که باید در فضای همراه با صلح و اتحاد و همبستگی در کنار اختلافات زندگی کنیم. ما باید این اختلافات را کمتر کنیم و از تمرکز بر آنها بکاهیم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا ترکیه و قطر در ایجاد پایگاه نظامی در این کشور موافقت آمریکا را هم کسب کرده است یا نه گفت: ما نیازی به کسب موافقت کشور دیگری برای ایجاد این پایگاه نداشته و نداریم. ترکیه و قطر دو کشور مستقل و دارای حاکمیت هستند و در روزهای آینده نیز این دو کشور رزمایش های مشترکی را هم اجراء خواهند کرد. موضوع وجود این پایگاه در قطر ربطی به تنش و درگیری ندارد و کشورهای منطقه و در راس آن عربستان نیز نباید این مسئله را به این گونه ببیند. این پایگاهی علیه عربستان و یا امارات نیست. این پایگاه برای حفظ امنیت تمام منطقه ایجاد شده است و همه کشورهای منطقه نیز از وجود چنین پایگاهی آگاهی دارند. تنها ترکیه نیست که در منطقه پایگاه نظامی دارد بلکه آمریکا و دیگر کشورها نیز در منطقه پایگاه نظامی دارند؛ پس چرا از پایگاه نظامی ترکیه در قطر نگران هستید.
مجری الجزیره گفت: آیا ممکن است که رئیس جمهور ترکیه در نقش میانجی گرانه خود برای برقراری صلح موفق شود در حالی که کشورهای محاصره کننده قطر معتقدند که ترکیه طرفدار و حامی قطر است؟
کورتولموش گفت: ما با نیت حسنه و از صمیم قلب و بر اساس موازین دینمان این میانجی گری و وساطت را در پیش گرفته ایم و بر این اساس اگر اختلافی میان دو و یا چند گروه از مسلمانان ایجاد شود ما باید در این باره احساس مسئولیت کنیم. ترکیه جزء کشورهای بحران نیست و بر حفظ برادری و صداقت میان کشورهای اسلامی تلاش می کند و باز هم تاکید می کنم که ترکیه در این بحران طرفدار هیچ یک از کشورهای نیست؛ اما اگر قرار باشد در حق کشوری اجحاف شود طبیعتا نمی توانیم این اجحاف را بپذیریم و آن را آشکارا بیان می کنیم و می گوییم که این محاصره و تحریم عادلانه و درست نیست و آن را مجازت مردم قطر می دانیم. دیدگاه و نظرات ما صریح و آشکار است و امیدواریم که به امید خدا به نتیجه ای برای پایان دادن به بحران ایجاد شده در منطقه برسیم.
مجری الجزیره پرسید: آیا درست است که عربستان تمایل به گفتگو و خروج از بحران را دارد؛ اما امارات این مشکل و بحران را ایجاد کرده و عربستان را در این دام انداخته است؟
کورتولموش در پاسخ گفت: هر کشوری برای خود استراتژی خاصی دارد؛ اما به عربستان و امارات می گویم که این جدال ها و تنش ها میان کشورهای اسلامی هیچ فایده ای ندارد و امارات باید طرفداری خود را از برقراری صلح نشان دهد؛ چرا که این به نفع آنها خواهد بود. در غیر اینصورت درگیری در پی درگیری ایجاد خواهد شد و نتیجه آن هم روشن نخواهد بود.
وی تاکید کرد: با وجود بحران های جدی در منطقه مثل یمن و احتمال تقسیم عراق و سوریه هیچ کشوری نخواهد توانست روی آسایش را ببیند و لذا شایسته نیست که زمینه را برای ایجاد بحران جدیدی فراهم کنیم.
انتهای پیام/