به گزارش خبرنگار سایر حوزه‌های گروه ورزشی باشگاه خبرنگاران جوان کافئین یکی از پُر مصرف‌ترین مواد محرک در بین ورزشکاران است .مصرف کافئین در ورزش بایستی با احتیاط صورت گیرد. کافئین که در قهوه و چای و کاکائو و کولا وجود دارد دارای آثار محرک بر روی سیستم اعصاب مرکزی و دستگاه قلبی عروقی است زیرا روی کورتکس مغز اثر و حواس فرد را تحریک می‌كند و سبب آگاهی ذهنی بیشتر می‌شود و در رفع خستگی و خواب آلودگی اثر بسزایی دارد.در صورتیکه مصرف آن از حد مجاز تعیین شده در بدن یک ورزشکار فراتر رود، تست دوپینگ وی مثبت می شود.در صورتی که در مصرف قهوه و کافئین بصورت دارویی دقت کافی شود و از حد مجاز فراتر نرود، می توان از فواید آن در ورزش ، بهره بسیار برد. به همین منظور تاثیر کافئین بر روی ورزش های مختلف را بررسی کرده ایم.تاثیر کافئین بر ورزش های استقامتی در هنگام فعالیت، بدن از گلیکوژن(قند ذخیره در بدن)برای تولید انرژی استفاده می‌کند. اما زمانی که این منبع انرژی در پایان یک ورزش طولانی خالی می‌شود، شما احساس خستگی و تبلی می‌کنید. کافئین سرعت خالی شدن بدن از گلیکوژن را کند می‌کند. این عمل با تشویق بدن به استفاده از چربی ذخیره در بدن به عنوان منبع سوخت صورت می‌گیرد که باعث می‌شود ورزش برای مدت زمان بیشتری ادامه یابد.به دلیل کاهش سریع منابع گلیوکوژن بخصوص در ورزش‌های استقامتی، ورزشکاران از مصرف کافئین فواید زیادی کسب می کنند. فعالیت‌هایی مثل دویدن، دوچرخه سواری و اسکی که بیشتر از یک ساعت طول می‌کشند و نیازمند حفظ اوج اجرای ورزشی در طول تمرین هستند، کافئین به ورزشکاران این اجازه را می‌دهد تا استقامت، دقت و سرعت خود را افزایش دهند. بر خلاف ورزش‌های استقامتی، کافئین هیچ اثر محسوسی بر فعالیت‌های قدرتی و توان مثل وزنه برداری نمی‌گذارد.ورزش های استقامتی طولانی مدتبرای اولین بار تحقیقات در مورد مصرف کافئین در ورزش‌های استقامتی در سال ۱۹۷۸ انجام گرفت. تأثیر تزریق ۳۰۰ میلی گرم کافئین یک ساعت قبل از خستگی در ورزش دوچرخه سواری با ۸۰ درصد حداکثر اکسیژن مصرفی (VO2max) بررسی شد و عملکرد دوچرخه سواران بعد از تزریق کافئین از ۷۵ دقیقه به ۹۶ دقیقه ارتقاع یافت.نتیجه یک تحقیق دیگر اثبات کرد، مصرف ۲۵۰ میلی گرم کافئین باعث افزایش عملکرد ورزشکار تا حدود ۲۰ درصد در ورزش های استقامتی می‌شود. در یک تحقیق دیگر مححقان به این نتیجه رسیدند مصرف ۵ میلی گرم کافئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن باعث ذخیره گلیکوژن عضلات و استفاده از تری گلیسرید به عنوان منبع سوخت می‌شود. در نهایت مصرف کافئین در ورزش های استقامتی باعث افزایش غلظت اسیدهای چرب آزاد خون و کاهش نسبت تولید دی اکسید کربن به اکسیژن می‌شود که خود نشان دهنده استفاده از چربی به عنوان سوخت عضلات و ارتقای سطح عملکرد ورزشکار می‌شود.ورزش‌های استقامتی شدیددر تحقیقات اخیر اثبات شده است مصرف ۶ میلی گرم کافئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در مسابقات رقابتی که تا حدود ۲۰ دقیقه به طول می‌انجامند و نیازمند اجرای ورزشی بالاتر از ۹۰ درصد VO2max (حداکثر اکسیژن مصرفی ) ورزشکار هستند، باعث افزایش عملکرد ورزشکار می‌شود. در شناگران رقابتی که ۱۵۰۰ متر شنا کردند، مصرف کافئین باعث کاهش زمان رقابت از ۲۱:۲۲ به ۲۰:۵۹ دقیقه شد و محقق اعلام کرد سطح پایین غلظت پتاسیم قبل از فعالیت، سطح بالای غلظت گلوکز بعد از فعالیت و تعادل الکترولیت از اثرات مصرف کافئین است.ورزش‌های شدید کوتاه مدتنتایج تحقیقات در مورد مصرف کافئین در ورزش های شدید کوتاه مدت ضد و نقیض است. برخی تحقیقات اثر مثبت معنی دار و برخی دیگر اثرات کم یا هیچ کافئین در این ورزش ها را گزارش کرده اند. در تحقیقی که Collomp و همکارانش انجام دادند مصرف ۲۵۰ میلی گرم کافئین باعث افزایش کم در زمان دوچرخه سواری با شدت ۱۰۰ درصد VO2max (حداکثر اکسیژن مصرفی ) شد.Wiles به این نتیجه رسید مصرف کافئین باعث اجرای عملکرد ورزشکاران در تمرین ۱۵۰۰ متر با تردمیل می‌شود. در نهایت، مکانیزم کامل تأثیر مصرف کافئین بر تمرینات شدید کوتاه مدت هنوز به طور کامل شناخته نشده است اما ممکن است باعث بهتر مهیا شدن انرژی، اثر مستقیم بر حمل یون ها در عضلات، تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی و عملکرد بهتر ورزشکار شود.ورزش‌های سرعتیتحقیقات متعددی در مورد تأثیر کافئین بر فعالیت‌های شدید سرعتی که نیازمند حداکثر تلاش ورزشکار با شدت ۱۰۰ درصد VO2max و کمتر از ۹۰ ثانیه است، انجام شده اند که نتایج اکثر آن‌ها نشان می‌دهند، مصرف کافئین هیچ گونه تأثیر مثبت یا کمترین تأثیر را بر اجرای ورزشکار می‌گذارند. بنابراین در حال حاضر نمی‌توان نتیجه گرفت مصرف کافئین تأثیر مثبت یا منفی بر عملکرد ورزشکار در رقابت های سرعتی می‌گذارد. در این زمینه تحقیقات بیشتری باید انجام شود.
تاثیر کافئین بر فعالیت‌های شناختی
به دلیل وارد شدن کافئین به تمامی بافت‌های بدن، سیستم عصبی و مغز هم تحت تأثیر مصرف کافئین قرار می‌گیرند. کافئین به عنوان یک محرک عمل کرده و شما را بیدار می‌کند به این معنی بعد از مصرف کافئین ورزشکار هوشیارتر بوده و سریع عکس العمل نشان می‌دهد.
مصرف کافئین قبل از فعالیت های ورزشی باعث کاهش ادراک درد می شود. در یک تحقیق افرادی که کافئین مصرف کرده بودند عصبانیت کمتری درطول تمرینات شدید کسب کردند. اگر احساس می‌کنید در طول تمرینات شدید عضله های شما دچار درد می‌شوند، مصرف کافئین قبل از شروع تمرین این احساس را فروکش می‌کند.
کافئین و دفع آب بدن
با وجودیکه برای حفظ اوج اجرای ورزشی بخصوص در فعالیت های طولانی مدت، حفظ آب بدن ضروری است. آب دمای بدن را تنظیم، مفاصل را روان و مواد مغذی در کل بدن را حمل می‌کند. آب بدن از طریق عرق ریزی در ورزش از بدن دفع می‌شود. هر چه فعالیت شدیدتر باشد دفع آب از بدن سریع‌تر و بیشتر اتفاق خواهد افتاد.
اما یکی از ایرادهایی که به کافئین می گیرند که شاید شما هم شنیده باشید، این است که کافئین مدراست و باعث دفع آب از بدن می‌شود.در صورتیکه نتایج تحقیقات نشان می‌دهند این اثر کافئین در صورتی عملی خواهد شد که ورزشکار مقدار زیادی کافئین در هر روز، دوزی معادل ۵ تا ۷ فنجان در روز مصرف کند. کمتر از این مقدار بدن آب زیاد و قابل توجهی از دست نمی‌دهد. پس در مصرف معمول قهوه دچار مشکل کم آبی نخواهید شد.
قهوه و پیشگیری از بیماری
یکی دیگر ازمزیت های نوشیدن قهوه کمک به محافظت از بدن در مقابل بیماری ها است.قهوه حاوی مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان است که در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می کند. با توجه به مطالعات سال ۲۰۱۱ در نظریه های انتقادی منتشر شده در علوم غذایی و تغذیه، مصرف قهوه نسبت عکس در ابتلا به دیابت، بیماری پارکینسون، بیماری آلزایمر و انواع خاصی از سرطان دارد.
میزان مصرف مجاز قهوه
بسیاری از تحقیقاتی که در مورد کافئین انجام شده اند، مصرف ۳ الی ۴ فنجان قهوه در روز را پیشنهاد کرده اند. قهوه را باید متعادل مصرف کرد. افرادی که حداقل ۴ فنجان قهوه تلخ در روز مصرف می‌کنند، اثراتی همچون عصبانیت و وحشت، درد معده و تپش قلب را تجربه کرده اند.
یکی از اثرات غیر قابل انکار کافئین، تأثیر آن بر روی خواب است. تحقیقات نشان داده اند کافئین بر روی خواب افراد سالم تأثیر منفی نمی‌گذارد اما اگر مشکل خواب دارید از مصرف کافئین خودداری کنید. مصرف قهوه در افراد مسن، کودکان و نوجوانان، بانوان باردار، افراد دارای فشار خون بالا، افراد عصبی و دارای بیماری قلبی باید قطع شود.
در مواردی کافئین حتی باعث مرگ می شود. دوز کشنده کافئین 10 گرم است. دوز مسموم کنندگی شدید آن بالای 2 گرم و برای مسمومیت خفیف 500 میلی گرم است .میزان مصرف معمول روزانه کافئین حداکثر 200 میلی گرم است. اگر فردی حساس باشد حتی مصرف یک فنجان قهوه (که 100 میلی گرم کافئین دارد) سبب بروز عصبانیت و تشویش و بی‌خوابی شدید در وی می‌گردد و ریتم قلب فرد مختل می‌شود.
یک فنجان قهوه کافی است
در پایان نکته قابل توجه این است که مصرف زیاد از حد قهوه به هنگام ورزش باعث کمتر شدن خون رسانی به ماهیچه‌های قلب می‌شود و کارایی ورزشکاران را پایین می‌آورد.میزان کافئین دریافتی در حالت استراحت بر جریان خون به ماهیچه‌های قلب تاثیر نمی‌گذارد، اما به هنگام ورزش کافئین جریان خون را کند می‌کند.
به طور معمول در هنگام ورزش بدن خون بیشتری به ماهیچه‌های قلب می‌رساند. در واقع کافئین از توانایی بدن برای خون رسانی به ماهیچه‌های قلب کم می‌کند.پس اگر قصد نوشیدن قهوه قبل از فعالیت ورزشی را دارید، فقط یک فنجان قهوه کافیست و لزومی ندارد زیاده روی کنید.ضمن اینکه نوشیدن قهوه قبل از ورزش برای کسانی که بیماری عروق کرونر دارند یا در ارتفاعات ورزش می‌کنند مناسب نیست.
گفتنی است : در شماره بعدی این گزارش به تاثیرات قهوه بر کاهش وزن می پردازیم.با ما همراه باشید.
(طیبه خزاعلی)
*برای آگاهی از آخرین اخبار و پیوستن به کانال تلگرامی باشگاه خبرنگاران جوان اینجا کلیک کنید.
انتهای پیام/
مرسي