به گزارش خبرنگار سایر حوزه‌های  گروه ورزشی باشگاه خبرنگاران جوان ما همواره به دنبال مکمل هایی هستیم که انرژی مازاد و مورد نیاز بدن ما را تامین کند. قهوه به دلیل داشتن کافئین بالا به عنوان شایع‌ترین و پرمصرف‌ترین نوشیدنی محرک در میان عموم مردم به ویژه ورزشکاران مصرف می‌شود. طرفداران مصرف قهوه معتقدند که مصرف آن می‌تواند باعث افزایش هوشیاری و عملکردشان شود.

همچنین بسیاری از ورزشکاران معتقدند کافئین به آن‌ها کمک می‌کند تا در طول فعالیت پر انرژی باشند و در طول رقابت به سطح بالاتری از اجرای خود برسند. بررسی عملکرد کافئین  در بدن ، مضرات و فواید آن برای ورزشکاران مواردی است که مورد بررسی قرار داده ایم.
 
کافئین چیست ؟

کافئین یک محصول گیاهی و یکی از مهم‌ترین و پر استفاده‌ترین مواد محرک در سرتاسر جهان است. مصرف نوشیدنی حاوی کافئین در کشور آمریکا برای هر نفر ۲ فنجان در روز است اما می‌توان کافئین را در محصولاتی همچون شکلات، چایی، کاکائو، نوشابه‌های انرژی‌زا و سودا پیدا کرد. به طور معمول کافئین به عنوان یک مواد مغذی انرژی‌زا که باعث ارتقای سطح عملکرد ورزشکار می‌شود قلمداد شده است اما کافئین به خودی خود هیچ ارزش غذایی ندارد.
 
تاثیر کافئین بر بدن 

بعد از مصرف کافئین، حدود یک الی دو ساعت، از طریق معده جذب می‌شود و غلظت آن در جریان خون به اوج خواهد رسید. از آنجایی که تمامی ارگان‌ها و بافتهای بدن کافئین را جذب می‌کنند، بنابراین کافئین بر تمامی بدن اثر می‌گذارد. مقدار کافئینی که در جریان خون باقی می‌ماند به کبد منتقل شده و از طریق ادرار از بدن دفع می‌شود.
 
فواید مصرف قهوه (2-1 فنجان قهوه روزانه) 

1. رفع خستگی و کسالت و ایجاد بی‌خوابی جهت مطالعات و یا شب کاریها و سرعت انتقال و درک مسائل مختلف، باریک بینی و نشاط باطنی. 

2. افزایش قدرت و قوای فکری و جسمی و تحریک اعصاب مغزی و رفع دردهای عصبی و ماهیچه‌ای (کافئین دارای نقش تب بر نیز هست)

3. ازدیاد جریان خون و ضربان قلب و کلیه‌ها و کبد و ازدیاد ادرار و در ضعف قلبی ناشی از ذات الریه و تب حصبه و در سنکوپها و خیزهای سطحی بدن و ازدیاد سرعت و عمق تنفس به ویژه در ورزشکارانی که با کافئین ورزش حرفه‌ای می‌کنند. 

4. در رفع سردردهای پس از مصرف غذا، به ویژه در سردردهای میگرنی به دلیل داشتن کافئین و اسید سیتریک و آنتی پیرین و سولفات اسپارتئین. زیرا کافئین سبب انقباض عروق مغزی شده و جریان خون مغز را کم می‌کند به ویژه اگر با ارگوتامین مخلوط شود. 

5. در رفع مسمومیت‌های ناشی از الکل و تریاک کاربرد دارد. 

6. از آنجا که کافئین یک برونکو دیلاتور (گشاد کننده برونشها) است و از آزاد شدن هیستامین جلوگیری می‌کند، در نتیجه قدرت انقباضی عضلات اسکلتی زیاد می‌شود. کافئین در بیماران مبتلا به بیماری اسنداد مزمن ریوی کاربرد درمانی دارد.
 

دلایل محبوبیت  کافئین پیش از تمرین در بین ورزشکاران

با توجه به محبوبیت کافئین در بین ورزشکاران حال یا به صورت نوشیدن قهوه تلخ و یا مصرف دارویی آن به بررسی دلایل محبوبیت این ماده قبل از تمرین در بین ورزشکاران پرداخته ایم.

- افزایش گردش خون

یک تحقیق اخیراً در کشور ژاپن جهت بررسی کافئین بر روی گردش خون انجام شد. در این تحقیق دو گروه آزمودنی شرکت کردند که یک گروه قهوه دارای کافئین و یک گروه قهوه بدون کافئین مصرف کردند. بعد از گذشت ۷۵ دقیقه با اندازه گیری گردش خون در رگ‌های کوچک بدن، محققان دریافتند گروهی که قهوه دارای کافئین مصرف کرده بودند ۳۰ درصد افزایش جریان خون را تجربه کردند. افزایش جریان خون باعث ارتقای اجرای ورزشکاران می‌شود.

- درد کمتر

محققان دانشگاه الینویز آمریکا دریافتند که مصرف ۲ تا ۳ فنجان قهوه حدود ۳۰ دقیقه قبل از تمرینات با شدت بالا باعث کاهش احساس درد عضلات می شود. بنابراین مصرف قهوه قبل از تمرینات با وزنه و شدت بالا باعث به تعویق انداختن احساس درد و در نتیجه اجرای بهتر ورزشکاران می‌شود.

- حافظه بهتر

محققان دانشگاه Johns Hopkin تأثیر کافئین بر روی حافظه را بررسی کردند. آن‌ها دو گروه افرادی که عادت به مصرف قهوه روزانه نداشتند را انتخاب کردند، یک  گروه قهوه با کافئین و یک گروه قهوه بدون کافئین مصرف کردند. بلافاصله بعد از مصرف قهوه چند تصویر مختلف به آزمودنی‌ها نشان داده شد و از آن‌ها خواستند تا این تصاویر را به خاطر بسپارند. بعد از گذشت ۲۴ ساعت از آزمودنی خواسته شد تا عکس‌ها را به یاد آورند. گروهی که قهوه کافئین‌دار مصرف کرده بودند بر خلاف گروه دوم بهتر و سریع‌تر تصاویررا به یاد آوردند. بنابراین اثر کافئین بر ارتقای قدرت مغز در ورزش بخصوص فعالیت‌هایی که شامل تمرینات یا برنامه‌های خاصی است، کاملاً مشهود و اثبات شده است.

-افزایش قدرت عضلات

در یک تحقیق بر روی حیوانات در دانشگاه Coventry محققان به این نتیجه دست یافتند که مصرف کافئین، کاهش قدرت عضلات در اثر افزایش سن را تا حدود زیادی خنثی می‌کند. این تحقیق بر روی عضلات اسکلتی و دیافراگم انجام شد و نتیجه تحقیق در هر دو گروه عضلات نشان داد، مصرف کافئین تا حد متعادل آمادگی کلی عضلات را حفظ کرده و از آسیب‌های وابسته به افزایش سن جلوگیری می‌کند.

-سوخت بیشتر

نتایج یک تحقیق در مجله فیزیولوژی اثبات کرد، مصرف مقدار کم کافئین بعد از تمرینات مخصوصاً در ورزشکاران رشته‌های استقامتی که هر روز تمرین می‌کنند مفید است. این تحقیق نشان داد، مصرف ترکیب کافئین و کربوهیدرات در مقابل مصرف کربوهیدرات، حدود ۶۶ درصد منابع سوخت بدن را بعد از تمرینات با شدت بالا پر می‌کند. بنابراین مصرف کافئین همراه با کربوهیدرات برای ورزشکارانی که هر روز تمرین با شدت بالا یا استقامتی انجام می‌دهند، مفید است.

محدودیت در مصرف کافئین

با توجه به اثرات مفید کافئین بر روی عملکرد ورزشی نباید در مصرف روزانه آن زیاده روی کرد و در صورتیکه به صورت نوشیدن قهوه کافئین مورد نیاز قبل از تمرین خود را تامین می کنید،نباید بیشتر از سه فنجان در روز باشد و در مورد مصرف کافئین بصورت دارو به طور حتم باید با پزشک متخصص ورزش مشورت کنید زیرا مصرف بیش از حد آن عوارض دارد.ضمن اینکه از سوی کمیته بین المللی المپیک وجود بیش از 12 میلی گرم آن در خون ورزشکار دوپینگ محسوب می شود.

عوارض مصرف بیش از حد قهوه  را از دیدگاه دکتر لطفعلی پورکاظمی رییس سابق  فدراسیون پزشکی ورزشی بررسی کرده ایم.

عوارض مصرف افراطی قهوه (بیش از 3 فنجان در روز) 

1. ایجاد مسمومیت کافئین خفیف و شدید به صورت بی‌خوابی شدید، تپشقلب، درد معده، سوء هاضمه، بی‌اشتهایی، سرگیجه، احساس صداهایی در گوش، کابوس، لرزش، زیاد شدن عمل رفکلس‌های بدن، تاری دید، ضعف عمومی، کم شدن تمایلات جنسی، تشنج و تحریکات شدید مغزی، عصبانیت و تشویش، تهوع، سردرد. 

2. ازدیاد ترشحات اسید معده و بروز تورم و زخم معده و اثنی عشر. 

3. ازدیاد قند خون و از دست رفتن زیاد آب از کلیه ها. 

4. کافئین چون جهش زا است سبب بروز موتاسیون‌های ژنتیکی می‌شود و احتمال برخی از سرطان‌ها را افزایش می‌دهد. 

5. بروز نقایص مادرزادی برای مادران حامله‌ای که قهوه مصرف می‌کنند، بروز سرطان حالب و لگنچه و پانکراس در افرادی که به‌طور افراط از قهوه استفاده می‌کنند از شیوع بالاتری برخوردار است. 

6. پوکی استخوان و دردها و بیماری‌های استخوانی و شکستگی استخوانی در زنانی که روزانه بیش از 2 فنجان قهوه غلیظ مصرف می‌کنند. در صورتی که همراه با قهوه از دخانیات و الکل نیز استفاده شود عوارض فوق تشدید می‌یابد. این استعداد در افراد یائسه و چاق نیز از شیوع بالای بیماری‌زایی برخوردار است. 

7. بروز نوعی اعتیاد به قهوه که در صورت نخوردن آن دچار سردرد، خستگی مفرط و افسردگی می‌شوند.
 
8. تنگ کردن عروق مغزی و کاهش جریان خون در آنها و افزایش برون ده قلبی و تاکیکاردی سینوسی.
 
با توجه به گستردگی مبحث کافئین و اثرات آن بر روی تمرینات و عملکرد ورزشکاران در شماره بعدی این گزارش به بررسی تاثیر آن بر روی انواع مختلف ورزش های قدرتی ،استقامتی و همچنین تاثیر آن بر روی کاهش وزن و تناسب اندام پرداخته ایم.با ما همراه باشید.

(طیبه خزاعلی)


انتهای پیام/