موضوع هستهای و گفت و گوهای گروه كشورهای موسوم به 1+5 با ایران یكی از جذاب ترین محور های خبری در ماه های اخیر بود.
شبكه های خبری جهان در این دور از گفت و گوها به ویژه پس از نشست لوزان كه این نشست ها نتایج ملموس تر و آشكارتری در مقایسه با دوره های قبل از خود نشان داد، با اشتیاق بالایی، خبرهای آن را پی می گرفتند و هر یك با توجه به سیاستگذاری خود، برخی با دید منفی، برخی با نگاه مغرضانه و برخی به قصد تاثیرگذاری بر این دور از گفت و گو ها، به مسائل مربوط به آن پرداختند.
از نگاه كارشناسان رسانه، این دور از گفت و گوها به چندین بسته خبری تبدیل شده بود و با توجه به ارزش های خبری موجود، هریك از رسانه های فعال جهانی، حجمی از خبرهای مربوط به این موضوع را پخش كردند.
در این میان، معاونت خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی با توجه به رسالتی كه سیاست های رسانه ملی بر عهده آن گذاشته بود تلاش كرد با حجم وسیعی از برنامه های خبری، تولیدی، پخش مصاحبه‌ها، تفاسیر، عكس و ارتباط های مستقیم، مخاطبان خود را به اغنای خبری برساند.
درصد بالای رضایتمندی مخاطبان در نظرسنجی‌های انجام شده چه در سازمان صدا و سیما و چه در مراكز معتبر خارج از سازمان نیز نشان می دهد این حركت تا حد مطلوبی به هدف خود نزدیك شده است.
به طور كلی و بر اساس آمارهای موجود، از ابتدای امسال تا پایان تیر ماه، 42265 مطلب و برنامه در معاونت خبر رسانه ملی درباره موضوع هسته ای از شبكه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی پخش شده است كه رقمی معادل یكصد و پنج هزار و 55 دقیقه برنامه را شامل می شود.
این برنامه‌ها گسترهای از خبر، پژوهش‌های خبری، گزارش‌های تولیدی و خبری، گفت و گوهای تلویزیونی و رادیویی، خبرهای زیرنویس، گزارش‌های تصویری، ارتباط های مستقیم تلویزیونی و رادیویی و مستندهای خبری را در برمی‌گیرد.
از این میان، می‌توان به ارقام چشمگیر 35863 دقیقه اخبار مكتوب، 1500 دقیقه گزارش های تلویزیونی و رادیویی، و 13431 دقیقه تحلیل خبرهای مربوط به این مذاكرات فقط در خبرگزاری صدا و سیما اشاره كرد.
در این مدت خبرنگاران، گزارش‌های متنوعی برای تبیین كامل موضوع از زوایای مختلف تهیه و پخش كردند. از یك سو، گزارشهایی درباره شادی مردم از صدور بیانیه مشترك هستهای و استقبال از دكتر ظریف به ایران پس از پایان مذاكرات هستهای تهیه شد و در گزارشی دیگر نظر مردم در باره مذاكرات و مراحل مختلف آن تهیه شد.
در گزارشی نظر نمایندگان مجلس در خصوص بیانات مقام معظم رهبری درباره مذاكرات هستهای تشریح شد و در گزارشی دیگر، نظر كارشناسان مختلفی درباره مذاكرات هستهای پخش شد.
در برخی از این گزارش‌ها، بیانیه لوزان از نگاه كارشناسان واكاوی و نقد و دفاع اعضای تیم هستهای در این باره منعكس شد ( نشست خبری دكتر عراقچی در خصوص ابعاد حقوقی توافق لوزان).
برخی گزارشگران نیز به تبعات این مذاكرات، آثار تحریم‌ها بر كشور در بخش‌های مختلف، تبعات مثبت پایان تحریم‌ها و باز شدن راه كشورهای صنعتی به ایران پس از رفع تحریم‌ها نگاهی انداختند.
در این میان، مصاحبه با مردم در بسیاری از این گزارش ها یك اصل تغییرناپذیر بود،زیرا تلاش خبرنگاران و سردبیران این مجموعه ها بر آن بوده تا نظر نهایی و غالب در موضع‌گیری در خصوص مساله هستهای از زبان مردم بیان شود.
بخشی از توان معاونت خبر نیز در این دوره به انعكاس بی‌واسطه سخنان اعضای تیم هسته ای و رئیس جمهوری محترم درباره مذاكرات اختصاص یافت. پوشش سخنرانی های دكتر ظریف در مجلس، گفت و گو های مطبوعاتی آنان در قبل و بعد از مذاكرات، گفت و گو های اختصاصی وزیر امور خارجه و معاونانش در حین مذاكرات در باره جلسات و گفت و گوها و نتایج آن، مصاحبه‌های مطبوعاتی و سخنرانی‌های رئیس جمهوری درباره موضوع هسته ای از این دست هستند.
این خبرنگاران در برخی از گزارش‌های خود نیز تلاش كردند نظرهای رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های مختلف را درباره مذاكرات و اعضای تیم هستهای همچنین درباره انتقادها و دفاعیات گروه‌های مختلف از این تیم تبیین كنند.
انعكاس گفت و گوهای نمایندگان مجلس شورای اسلامی و كارشناسان مختلف در موافقت یا نقد مذاكرات، نگاه آنان از ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به دوران پس از مذاكرات و بررسی تبعات به نتیجه رسیدن یا شكست مذاكرات در مجلس از جمله موضوعاتی بود كه در گزارش های این خبرنگاران به چشم می خورد.
شبكه خبر نیز در این زمینه تلاش كرده است با اختصاص 24695 دقیقه از زمان پخش خود به موضوع هستهای، بیش از 9560 دقیقه برنامه تلویزیونی، 6849 دقیقه خبر مكتوب، 1239 دقیقه ارتباط مستقیم و به طور كلی در بیش از 411 ساعت با مخاطب خود درباره موضوع گفت و گوهای هسته ای همراه شود.
این آمار در اداره كل اخبار سیما به حدود 118 ساعت برنامه و در معاونت صدا به 125 ساعت برنامه با موضوعات مشابه ثبت شده است.
مصاحبه‌های وزیر امور خارجه و معاونان وی، پخش سخنان نمایندگان مجلس شورای اسلامی در زمینه هستهای، ارزیابی بیانیه‌های لوزان و وین، نشست‌های تخصصی درباره گفت و گوهای هستهای در مراكزی مثل دانشگاه‌ها، نشست‌های خبری گروه مذاكره كننده هستهای و گزارش های مردمی درباره این موضوع، گزارش‌های مستقیم خبرنگاران مستقر در محل مذاكرات هستهای، تبیین وضع كشور در زمان تحریم و پساتحریم، تبیین وضع كشور در صورت شكست یا به نتیجه رسیدن مذاكرات و تشریح قدرت دفاعی كشور از نظر نظامی و اقتصادی از جمله تولیداتی است كه خبرنگاران در این دوره برای تبیین موضوع، برای مخاطبان رسانه ملی آماده و پخش كرده‌اند.
در این میان، شبكه خبر با رویكردی جدید و بی طرفانه در ویژه‌برنامه‌هایی نظیر"تیتر شب" تلاش كرد با كنار هم گذاشتن نظرهای موافق و منتقد گفت و گوهای هستهای نقطه تاریكی برای مخاطبان رسانه ملی باقی نگذارد و آنان را در معرض قضاوتی عادلانه درباره این تصمیم سرنوشت ساز در كشور قرار دهد.
تولید و پخش دهها گفت و گوی ویژه با حضور صاحب‌نظران در موضوع هستهای نظیر "تبیین بیانات مهم رهبری درباره مذاكرات"،"رویكرد رسانه های غربی درباره بیانیه لوزان"،"بررسی روند مذاكرات"، "جلوگیری از ترور دانشمندان هستهای"، و "بررسی عملكرد رسانه‌ها درباره مساله هستهای"، از جمله موضوعاتی بود كه در برنامه‌های تبیینی - تشریحی این شبكه به آن ها پرداخته شد.
این شبكه همچنین آیتم های مختلفی برای بررسی اخبار منتشر شده در سایت‌ها و روزنامهها درباره موضوع هسته ای ایران و گفت و گوهای ایران و 1+5 تهیه و پخش كرده است.
عدل آمریكایی، نه تهدید نه تحریم، در لوزان چه گذشت؟ لبخند گرگ، فصل مظلومیت و در ایستگاه آخر چه گذشت؟ از جمله موضوعات ویژه‌برنامه‌های این شبكه به شمار می روند.
پوشش كامل سخنرانی‌های رئیس جمهوری، نشست های مطبوعاتی آقای ظریف و خانم موگرینی پس از گفت و گوهای لوزان و وین، پخش زنده سخنرانی باراك اوباما و جان كری رئیس جمهور و وزیر امور خارجه آمریكا و كنفرانس خبری وزیر امور خارجه كشورمان نیز از جمله اقداماتی است كه این شبكه در این دوره در جدول كاری خود دارد.
بخش "صبح با خبر" یكی از فعال ترین بخش های شبكه خبر در این ایام بوده است به طوری كه صدها عنوان موضوع در این برنامه درباره مذاكرات هسته ای مطرح و روی آن كار شده است تا هیچ یك از زوایای این اتفاق تاریخی از نگاه مردم پنهان نماند.
بررسی موضوعاتی كه در روزنامههای داخلی و خارجی درباره مذاكرات هستهای مطرح می شد یكی از موضوعات اصلی برنامه "صبح با خبر" بود.
تاثیر پذیری بازارهای اقتصادی ایران و منطقه از این مذاكرات، واكنش بورس‌های جهانی و بازار بورس ایران به مراحل مختلف مذاكرات، تاثیر گفت و گوها بر بازار نفت و طلا چه در داخل كشور و چه در خارج از كشور، واكنش‌های داخلی به بیانیه هستهای لوزان، اظهار نظر شخصیت‌های سیاسی خارجی در موافقت، یا مخالفت با گفت و گوهای هستهای، بررسی نظرهای وزرای اقتصادی دولت درباره موضوع تحریم‌ها و دوران پسامذاكرات، وضعیت بازار خودرو و آینده آن، انتشار موضع‌گیری‌های مقامات كشور در برابر سخنان مقامات غربی، آمریكایی و اسرائیلی در این زمینه، انعكاس مرحله به مرحله مذاكرات در ایستگاه‌های مختلف با بیان نظرهای مقامات ایرانی و كشورهای عضو گروه 1+5 در كنار بررسی آنها، موضع‌گیری‌های مقامات نظامی ایران و كشورهای غربی در این زمینه ،انعكاس سخنرانی‌های مختلف رئیس جمهوری و دیگر مقامات درباره روند مذاكرات، بررسی سخنان مقامات غربی درباره مفاد قرارداد از جمله بازرسی‌ها و انعكاس پاسخ مقامات ایرانی به زیاده‌خواهی‌های غرب، از جمله موضوعاتی بود كه این برنامه در روزهای مختلف به آن ها پرداخته است.
این شبكه در مجموع 14775 خبر مكتوب، زیرنویس، گزارش خبری تلویزیونی، ارتباط مستقیم تلویزیونی و رادیویی، تفسیر و تحلیل خبری، آیتم عكس های خبری و تولید برنامه درباره موضوع هسته ای از ابتدای امسال تا پایان تیر ماه پخش كرده است.
اداره كل اخبار سیما هم در این مدت در 25 برنامه "گفت و گوی ویژه خبری" صرفا به موضوع هسته ای پرداخته است و میهمانان این ویژه برنامه‌ها را به منظور تبیین و تشریح موضوع هسته ای و گفت و گوهای ایران و كشورهای گروه 1+5 دعوت كرده است.
این میهمانان شامل معاونان وزیر امور خارجه كشور، رئیس سازمان انرژی اتمی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مشاور بین الملل رهبر معظم انقلاب، استادان دانشگاه و صاحب نظرانی بوده است كه اطلاعات ضروری جامعه را درباره این موضوع به مخاطب ارائه كرده اند .به عبارتی، معاونت خبر رسانه ملی، جدای از بخش‌ها و برنامه‌های خبری ذكر شده، بیش از 1380 دقیقه برنامه رادیویی و تلویزیونی برای تحلیل این موضوع ارائه كرده است . این میزان برنامه در قالب 85 برنامه تنظیم و تدوین و در شبكه های مختلف رادیویی و تلویزیونی پخش شده اند .
نگاه یك، هفت روز، متن حاشیه، سپهر سیاست، كنكاش و جهان سیاست از جمله برنامه هایی هستند كه برای ارائه نظرهای صاحب نظران مختلف به این موضوع پرداخته‌اند.
باشگاه خبرنگاران جوان نیز به كمك گزارش های تلویزیونی، مستندهای خبری، تولیدات خبری و اخبار مكتوب بخشی از وظیفه تبیین موضوع هستهای را در رسانه ملی برعهده گرفته است. این باشگاه خبری در طول مدت مذكور (ابتدای سال تا پایان تیر) بیش از ده هزار دقیقه از كنداكتور پخش شبكه ها را به خود اختصاص داد.
"جزئیات 9 روزه مذاكرات لوزان و نظر مردم درباره مذاكرات سوئیس"، "عملكرد رسانه ملی در پوشش مذاكرات هستهای لوزان" ،"كشاورزی هستهای"،"بازرسان چشم بسته"،"فكت شیت روایت آمریكایی ها از مذاكرات لوزان"، و "حاشیه‌های مذاكرات لوزان به روایت ظریف" «پزشك هستهای رادیو داروها»، «پی ام دی»، از جمله موضوعات گزارش‌های خبرنگاران این باشگاه هستند كه در این روزها تولید و پخش شده اند.
گزارش روابط عمومی صداو سیما حاكی است كه این عملكرد در چند ماه اخیر، مورد توجه و رضایت مخاطبان برنامه‌های خبری و گزارش محور مرتبط با موضوع هستهای قرار گرفته است.
نظرهای مردم كه به امور مخاطبان صداوسیما زنگ زده‌اند پس از تعطیلات نوروزی 94 درخصوص عملكرد رسانه ملی در خصوص پوشش خبری و برنامه‌ای، نشانگر رضایت آنها از این عملكرد بوده است. بررسی نظرهای 4156 تماس گیرنده تهرانی و شهرستانی با تلفن‌های امور مخاطبان حاكی از 74 درصد تشكر و قدردانی از پوشش خبری مذاكرات بوده است.
انعكاس تمام خبرهای مربوط به مذاكرات هستهای و بیانیه لوزان و توافق وین موجبات رضایت بسیاری از تماس‌گیرندگان را فراهم كرد به گونه‌ای كه پخش گسترده اخبار مذاكرات هستهای در بخش‌های خبری و شبكه خبر، تشكر از خبرنگاران رسانه ملی و تبریك به مسئولان كشور و تیم مذاكره‌كننده به واسطه به رسمیت شناخته شدن حقوق ملت ایران در جوامع بین المللی را در پی داشت.
در دوره بررسی شده، اغلب درخواست‌ها به موضوع بیانیه لوزان و پس از آن توافق وین نظیر بررسی دقیق و موشكافانه بیانیه، قرائت كامل متن توافق‌نامه، معرفی برخی از افراد با ذكر نام و تخصص برای حضور در برنامه‌ها و برگزاری مناظره و بحث‌های چالشی بوده است.
نكته‌ای كه مورد اشاره برخی تماس‌گیرندگان پس از توافق بود، توجه به نظرهای مقام معظم رهبری و حركت پشت سر ایشان را مورد تأكید قرار می‌داد. نحوه و میزان ابزار شادمانی مردم و رسانه از جمله موضوعاتی بود كه موافقان و مخالفانی را از بین تماس گیرندگان داشت.
قرائت كامل متن پیش‌نویس توافق و بررسی دقیق و موشكافانه آن، برگزاری مناظره در این‌خصوص با دعوت از مذاكره‌كنندگان، تشریح وضعیت تحریم‌ها پس از توافق، و... از موضوعات مورد درخواست مخاطبان بود.
حضور آقای دكتر صالحی و توضیحات دقیق ایشان درباره بیانیه لوزان و طرح سؤالات مناسب و چالشی درخصوص بیانیه از دیگر موارد مورد تقدیر تماس گیرندگان بوده است.
برنامه‌ها و موضوعاتی كه در ماه‌های اخیر موجبات رضایت و قدردانی مخاطبان را فراهم كرده بود شامل انعكاس روشنگرانه و شفاف شرایط مذاكرات هستهای، حضور موافقان و مخالفان بیانیه لوزان در قالب برنامه‌های مناظره‌ای، روشنگری و تنویر افكار عمومی در موضوعات مختلف با پخش گفتوگوهای كارشناسی بوده است.
از آنجا كه روز پایانی مذاكرات، اطلاع رسانی جامع و كامل از لحظه به لحظه مذاكرات ارائه شد بسیاری از تماس‌گیرندگان قدردانی و تشكر كردند.
برنامه "توافق خوب، بد از نگاه ایران و آمریكا" توانست نظر برخی مخاطبان را به خود جلب كند. توجه مخاطبان به برنامه‌ها با موضوع هستهای به حدی بود كه در برخی موارد درباره دكور برنامه و تأثیر آن هم اظهارنظر می‌كردند.
همچنین دعوت از برخی كارشناسان برای اجرای مناظره به منظور شفاف‌سازی و آگاهی بیشتر درخصوص مذاكرات هستهای امكان دانلود مستندهای پخش شده درباره مذاكرات و تكرار آنها از جمله خواسته‌های مخاطبان بود.
به طور كلی، آنچه بیش از همه در ارتباطات مردمی با امور مخاطبان مشهود بود نگاه غیرتمندانه به موضوع مذاكرات و درخواست نتیجه‌ای عزتمندانه و همراه با شوكت برای كشور بود كه در نهایت مكرر از رسانه به واسطه پوشش خبری كامل مذاكرات هستهای قدردانی شد.
انتهای پیام/