به گزارش سرويس بين‌‌الملل باشگاه خبرنگاران ؛ نشریه "نشنال اینترست " در گزارشی با اشاره به توانمندی های نظامی و ژئوپلتیکی ایران نوشت : خاورمیانه در حال تجربه تحولاتی بی سابقه است و همه شواهد نشان می دهد که این منطقه تا آینده ای قابل پیش بینی در همین وضعیت باقی خواهد ماند . از یمن گرفته تا بحرین ، سوریه و لبنان را می توان میادین مانورهای قدرت سیاسی و جغرافیایی میان ایران و عربستان دانست . علیرغم حضور سعودی ها بعنوان بخشی از جهان اسلام ، از دیرباز سوءظن مذهبی و رقابت سیاسی ریاض علیه تهران وجود داشته است .
این اختلاف و تنش مربوط به دوره پس از انقلاب اسلامی در ایران نیز نبوده و تهران و ریاض سابقه ای طولانی تر در زمینه رقابت های ژئوپلتیک با یکدیگر بخصوص در منطقه "خلیج فارس" دارند . پیروزی انقلاب اسلامی در 1979 باایدئولوژی شیعی زمینه را برای تشدید این تنش ها ( و البته سوء ظن های متوهمانه ) فراهم نمود .
هدف تهران صادرات افکار شیعی و انقلابی خود به سراسر دنیا بوده و در مقابل ریاض نیز نهایت تلاش خود را برای گسترش جنبش های رادیکال منتسب به مذهب سنی از شبه قاره هند گرفته تا کشورهای شرق دریای مدیترانه ( شامل فلسطین ، لبنان ، سوریه و اردن ) انجام می دهد .
سرنگونی صدام توسط نیروهای آمریکایی در واقع عرصه را برای ظهور قدرت سیاسی شیعیان در بغداد فراهم نمود ؛ در این میان سعودی ها هم خشمگین و هم قویا متعهد به توقف ایران و متحدان شیعی آن در منطقه بودند . اکنون نیز همین وضعیت وجود دارد . جدیدترین فصل رقابت میان ایران و عربستان ، یمن است که در آن جنبش شیعی حوثی که افرادی ضدسعودی به شمار می آیند صنعا ، پایتخت این کشور را به کنترل خود درآورده اند .
* مهندسی ژئوپلتیک در منطقه
در حالی که به احتمال فراوان ایران نقشی اندک در تحولات یمن دارد اما سعودی ها ترجیح می دهند دید خود را به این مساله محدود کنند که رویدادهای اخیر این کشور ( یمن ) با هدایت و دخالت تهران انجامشده و می شود . در حالی که ریاض در اندیشه حرکت متقابل بعدی بر علیه تهران است ؛ لازم است به تعدادی از قابلیت های مهم "جمهوری اسلامی" توجه داشته باشد :
_ توان موشکی
در دسامبر 2014 ، وزیر دفاع ایران اعلام کرد " اکنون ایران چهارمین قدرت موشکی دنیا پس از ایالات متحده ، روسیه و چین می باشد ." واقعیت این است که تهران از دوران جنگ تحمیلی از سوی عراق ( در سال های 1980 تا 1988 ) حجم انبوهی از موشک های تهاجمی و توانمند را در انبارهای خود ذخیره کرده است . پس از سقوط حکومت شاهنشاهی در ایران ، خرید تسلیحات نظامی از ایالات متحده متوقف شد و تهران تولید بومی موشک را بعنوان راه حل کمبود سلاح های استراتژیک خود برگزید .
تهران برای جبران این خلا همکاری و ارتباطات خود را با لیبی ، چین ،کره شمالی و سوریه افزایش داد و سال ها با استفاده از مهندسی معکوس موفق شد خط تولید موشک های بومی را راه اندازی نماید . واقعیت این است که طیف وسیعی از کشورهای غرب اسیا و بخصوص حوزه خلیج فارس در حیطه برد موشک های بالستیک ایرانی قرار دارند . تهران با این پیشرفت اعلان می دارد که چنانچه هر یک از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس خاک خود را برای حمله نظامی احتمالی از سوی آمریکا یا اسرائیل در اختیار آنان قرار دهند ، نمی توانند از مقابله به مثل و موشک باران های ایران رهایی یابند .
_ توان سایبری
عربستان یکی از کشورهایی است که ادعا می کند جزو نخستین قربانیان حملات سایبری از سوی جمهوری اسلامی می باشد . در آگوست 2012 حمله ای سایبری به سیستم های کامپیوتری شرکت نفتی "آرامکو" عربستان انجام گرفت. مدتی بعد نیز حمله ای شبیه به آن به یکی از شرکت های نفتی ایرانی روی داد که به احتمال زیاد توسط یکی از دشمنان اصلی تهران یعنی آمریکا و یا اسرائیل اجرا شده بود . بنابراین می توان دریافت که ریاض بدون ارائه اسناد معتبر درباره ادعای خود به مقابله با این قدرت جمهوری اسلامی پرداخته است .
شایان ذکر است که طی یک دهه اخیر قابلیت تدافع سایبری ایران رشد بی سابقه ای داشته و بدلیل اهمیت این حوزه ، شورای عالی فضای مجازی در نظام جمهوری اسلامی تشکیل گردید .
_ گروه های نیابتی
اگر ایران یک هم پیمان وفادار و بی بدیل داشته باشد ، آن حزب الله لبنان است . سودمندی حزب الله برای جمهوری اسلامی بسیار فراتر از مرزهای لبنان به اثبات رسیده است . حضور حزب الله موجب تقویت روابط تهران _ حماس نیز شده که از یک سو هم مقاومت در برابر اسرائیل را در سرزمین های اشغالی افزایش داده و هم جبهه هم پیمان با بشار اسد را در سوریه قوی تر کرده است .
این دوهفته نامه در مقاله دیگری تاکید کرد : اگرچه ایالات متحده یکی از قدرتمندترین ارتش های دنیا را داراست اما نقاط ضعفی نیز دارد که تهران بخوبی از آنها بهره برداری می کند . واقعیت این است که هیچ کشوری در دوره پس از جنگ سرد نتوانسته مانند ایران ، واشنگتن را تااین حد به چالش بکشاند . موشک های سجیل و خلیج فارس ، زیردریایی غدیر ، موشک های اس 300 روسی و دهها سلاح پیشرفته جنگی اکنون در اختیار ایران قرار دارد و می تواند نقشی پررنگ در قدرت بازدارندگی این کشور ایفا نماید .
موسسه مطالعات دریایی ایالات متحده نیز با اشاره به مانورهای نمایش قدرت دریایی جمهوری اسلامی تاکید کرد : در حال حاضر دو دسته در مواجهه با "ایران" تشکیل شده است : یک دسته افرادی که معتقدند آمریکا باید مذاکرات هسته ای با ایران را متوقف کرده و همزمان با تشدید تحریم های ضداین کشور ، حضور نظامی خود را در منطقه غرب اسیا تقویت نماید . در مقابل گروه دیگری وجود دارد که می گویند باید با حفظ فشارهای اقتصادی کنونی بر تهران ، تمامی مسیرهای دیپلماسی را تا دستیابی به توافقی جامع و بلندمدت سپری نمود .
* تغییر توازن قدرت در غرب آسیا
در این میان به نظر می آید که قدرت نمایی های سیاسی و نظامی تهران است که تعیین می کند کدام گزینه برای اجرا بهتر است . رزمایش نظامی اخیر و رونمایی از سلاح استراتژیک جدیدی که در جنگ های دریایی مورد استفاده قرار می گیرد پیامی مستقیم خطاب به آمریکا بود . بدیهی است که واشنگتن دیگر نمی تواند همانند گذشته بر طبل "گزینه نظامی " خود علیه جمهوری اسلامی بکوبد .
هیلاری لورت ، کارشناس امور استراتژیک و عضو ارشد موسسه "جکسون" در اظهاراتی با عنوان " ایران ، خاورمیانه و تغییر توازن قدرت " میگوید : واقعیت این است که نظم سیاسی و امنتیتی مورد نظر آمریکا در غرب آسیا شکسته شده است . جهان شاهد فروپاشی هژمونی آمریکا در منطقه است . از زمان جنگ جهانی دوم و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ، سیطره واشنگتن در سراسر منطقه غرب آسیا و حتی فراتر از آن گسترده شده بود .
وی همچنین افزود : طی چندین سال اخیر ما تحولات بزرگی را در توازن قوا در خاورمیانه مشاهده می کنیم به گونه ای که اهرم قدرت از سوی ایالات متحده بسوی جمهوری اسلامی ایران و هم پیمانان آن در حال انتقال است . اززمان بروز انقلاب های عربی تقویت نرم قدرت ایران به آهستگی در حال شکل گیری و توسعه هرچه بیشتر است .
* جنگ افروزی در سوریه و عراق با هدف تضعیف ایران
اگرچه عنوان جعلی " جنگ علیه تروریسم " برای لشگرکشی گسترده و طولانی مدت آمریکا و هم پیمان غربی _ عربی آن به منطقه غرب آسیا انتخاب شد اما یکی از اهداف اصلی این تجاوز تضعیف موقعیت رو به رشد ایران در منطقه بوده است . بنا به اذعان برخی از مقامات اسبق دولت آمریکا ، رویکرد محاصره غیرمستقیم سیاسی و نظامی ایران در کنار تحریم ها از سوی واشنگتن نتوانست به نتیجه ای مطلوب در منطقه دست یابد .
حدود چهار سال از شروع جنگی خارجی در سوریه می گذرد . حمایت های بی شائبه ایالات متحده و هم پیمانان منطقه ای آن بخصوص عربستان ، قطر و ترکیه از تروریست های چندملیتی و اعزام آنها برای مبارزه علیه دولت و ارتش بشار اسد یکی از بزرگترین فجایع انسانی را در منطقه و جهان رقم زده است .
بر اساس گزارش اخیر شورای امنتی سازمان ملل ، بیش از 4 میلیون آواره سوری از آغاز جنگ در این کشور در بیابانها و کمپ های مهاجران مرزی زندگی می کنند . هزاران کشته و میلیونها زخمی دستاورد جنگی غربی _ عربی علیه دولت و ملت سوریه بوده است . تخریب زیرساخت های اصلی کشور ، غارت آثارباستانی و همچنین قاچاق ذخایر غنی نفت و گاز این کشور از جمله اقداماتی است که تروریست های دست نشانده آمریکا و اسرائیل در خاک سوریه انجام می دهند .
گسترش دامنه حمایت های مالی و تسلیحاتی آمریکا و عربستان از تروریست های القاعده و زیرشاخه های آن مانند جبهه النصره و داعش موجب شد این شورشیان خارجی این توان را در خود ببینند که به عراق یورش بیاورند . در پی چنین عملیات تروریستی بزرگی تعداد زیادی از مناطق عراق به کنترل تروریست ها درآمد .
به گفته مقامات دولتی عراق ، نخستین کشوری که توان نمایش واکنش سریع ، قدرتمند و به موقع در برابر این یورش یکباره و ناگهانی به خاک عراق را داشت ، ایران بود . جمهوری اسلامی با مشارکت های سیاسی و نظامی خود مانع سقوط بغداد و اشغال شهرهای دیگر عراق توسط تروریست های تکفیری _ بعثی شد .
با این حال ، این گروه های تروریستی به لطف حمایت های ترکیه ، آمریکا و عربستان همچنان در حال جنایت و نابودی در عراق هستند . به گفته تحلیلگران غربی ، ایجاد و پرورش گروهی افراط گر همانند داعش و تسلیح آنها از سوی غرب می تواند مانند کمانی عمل کند که دیر یا زود بسوی سازنده خود باز می گردد . حادثه شارلی ابدو و کوپنهاگ تنها موارد ابتدایی از مسیر بازگشت تروریست های افراطی به غرب است .
* برنامه هسته ای و دفاع موشکی ؛ اهرم های قدرت تهران
هفته آینده ( اوایل ماه مارس 2015) دور تازه ای از مذاکرات هسته ای میان ایران و آمریکا برگزار خواهد شد . به اذعان مقامات دولتی کاخ سفید ، باراک اوباما دیگر همانند اوایل دوره دوم ریاست جمهوری خود علاقه ای به استفاده از " گزینه نظامی " خود علیه ایران ندارد . وی هم اکنون بیشترین علاقه را برای دستیابی به توافق هسته ای با جمهوری اسلامی دارد . شاید از دیدگاه اوباما تحقق توافق با ایران می تواند تا حدودی شکست های متعدد وی را در حوزه سیاست خارجی جبران نماید .
در سویی دیگر، نتانیاهو نخست وزیر متوهم و جنگ طلب رژیم صهیونیستی قرار دارد که علیرغم هشدارهای فراوان مقامات تل آویو و واشنگتن درباره لغو سخنرانی خود در کنگره ، همچنان برای انجام آن اصرار دارد . جان بورنر ، سخنگوی کنگره بدون هماهنگی و مجوز رییس جمهور از نتانیاهو برای ایراد سخنرانی در آمریکا در انتقاد از سیاست های اوباما در قبال برنامه هسته ای ایران دعوت بعمل آورده است .
جویش پرس در گزارشی با اشاره به روند مذاکرات هسته ای ایران و 5+1 تاکید کرد : یکی از موارد اختلاف در مذاکرات هسته ای خواسته طرف غربی درباره " برنامه موشکی " ایران به شمار می آید . تهران بارها عنوان کرده است که برنامه های نظامی _ دفاعی کشور غیرقابل مذاکره بوده و در قالب گفتگوهای هسته ای قرار ندارد . با این حال ، واشنگتن تلاش می کند تا از فرصت مذاکرات برای توقف برنامه های دفاع موشکی و همچنین تعلیق و توقف فعالیت های هسته ای ایران استفاده نماید .
واقعیت این است که جمهوری اسلامی دو اهرم " برنامه هسته ای " و " دفاع موشکی " را بعنوان دو بال قدرتمند خود برای دفاع از تمامیت ارضی خود و همچنین اطمینان بخشی به دوستان و هم پیمانانش می داند . مقامات ایرانی در رزمایش اخیر نیروهای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ، چنین مانوری را نمایش قدرت برای دوستان و دشمنان کشور دانسته و آن را اصلی ترین عامل محافظتی و بازدارندگی _ در راستای تحقق امنیت ملی کشور _ نامیده اند .
انتهای پیام /
منابع :
http://news.usni.org/2015/02/24/opinion-cowboys-and-iranians
http://nationalinterest.org/feature/4-iranian-threats-terrorize-saudi-arabia-12310?page=2
http://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=iran
http://www.businessinsider.com/most-powerful-militaries-in-the-middle-east-2014-8?op=1
http://www.yale.edu/macmillan/newsletter/IranMEPower-0511.html
http://www.jewishpress.com/indepth/analysis/bibi-irans-nukes-and-military-force-in-a-changed-middle-east/2015/01/30/
http://www.nationalinterest.org/feature/5-iranian-weapons-war-america-should-fear-12092