امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز ۲۲ آبان ۱۳۹۲ خورشیدی برابر با ۹ محرم ۱۴۳۵ هجری و ۱۳ نوامبر ۲۰۱۳ میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
تاسوعای حسینی (61 ق)
روز تاسوعا یا روز نهم ماه محرم آخرین روزی است که حسین بن علی (ع) سومین امام شیعیان و یارانش شبانگاه آن را درک کرده‌اند و این روز به شب عاشورا پیوند خورده‌است. این روز در نزد شیعیان از اهمیت بالایی برخوردار است. شیعیان این روز را منتسب به عباس بن علی (ع) نیز می‌دانند، و این روز را بسان روز عاشورا گرامی داشته و در آن به سوگواری می پردازند.
تاسوعا بزرگداشت شهادت اسوه ایثار، ادب و دلاوری بزرگ مردی است که با گذشت بیش از هزار و چهارصد سال ، هنوز تاریخ، روشن از کرامت های اوست و نام او با وفا و ادب و مردانگی همراه است.
جواب ردّ حضرت ابوالفضل العباس (ع) به امان نامهٔ شمربن ذی الجوشن (61ق)
شمر بن ذی الجوشن در عصر روز نهم محرم، چون دید که عمربن سعد مهیّای نبرد با امام حسین(ع) است، به نزدیک خیام حسینی آمد و بانگ زد که: فرزندان خواهرم کجایند؟ منظورش حضرت عباس و سه برادرش به نامهای عبداللَّه، جعفر و عثمان بود که از فرزندان فاطمهٔ ام‌البنین(س) بودند. آن مجلّله از قبیلهٔ بنی‌کلات و شِمر هم از همین قبیله بود. امام حسین(ع) که صدای شمر را شنید به برادرانش دستور داد که جواب شمر را بدهید، اگرچه او فاسق است ولیکن با شما قرابت و خویشی دارد. حضرت عباس(ع) به همراه سه برادرش به نزد شمر رفتند. شمر برای آنان، امان نامهای آورده بود، مشروط بر این که از یاری حسین(ع) دست بردارند و سپاهش راترک گویند. حضرت عباس(ع) فرمود: بریده باد دست‌های تو و لعنت باد بر امانی که برای ما آورده‌ای. ای دشمن خدا! ما را امر می‌کنی که دست از برادر و مولای خویش برداریم و سر در طاعت ملعونان برآوریم. آیا ما را امان می‌دهی ولی برای پسر رسول خدا(ص) امانی نیست؟ شمر از شنیدن این پاسخ دندان‌شکن، خشمناک شد و به لشکرگاه خویش برگشت. در این شب، امام حسین(ع) برادر خود حضرت اباالفضل را به اردوگاه دشمن فرستاد که آن شب را مهلت بخواهد، برای این که امام و یارانش به نماز و راز و نیاز با خداوند بپردازند.
اجتماع بزرگ مردم تهران درباره تعیین نوع حکومت در مقرّ محمدعلی شاه قاجار (1287 ش)
در گیرودار نهضت مشروطه‌خواهی، در بیست و دوم آبان 1287 ش به دستور شیخ فضل‌اللَّه نوری، اجتماع بزرگی در باغ شاه، مقر محمدعلی شاه قاجار، با شرکت روحانیون، رجال، معاریف، بازرگانان، اصناف و مالکین تشکیل شد و مذاکراتی پیرامون نوع حکومت در ایران آغاز گردید. شیخ فضل اللَّه فریاد برآورد، مشروطه با شریعت سازگار نیست و تلگراف‌هایی را که از طرف بعضی از روحانیون شهرها و مردم در مخالفت با مشروطه غیر مشروعه رسیده بود قرائت کرد. سرانجام نامهای به شاه نوشته و از شاه خواستند از مشروطه صرف نظر نماید .عده زیادی این نامه را امضا کردند که امضاء اول مربوط به شیخ فضل‌اللَّه نوری بود. در پی این درخواست علما ومردم، محمدعلی شاه هم آن را تایید نمود.
رحلت فقیه مبارز و نستوه آیت اللَّه "شیخ عبداللَّه مازندرانی" از رجال دوران مشروطه(1291 ش)
آیت‌اللَّه شیخ عبداللَّه مازندرانی در حدود سال 1219 شمسی در بار فروش مازندران به دنیا آمد. شیخ‌عبداللَّه مازندرانی پس از فوت میرزا حبیب اللَّه رشتی به عنوان یکی از مراجع تقلید، مورد توجه شیعیان به ویژه اهالی گیلان و مازندران قرار گرفت و عده زیادی، از ایشان تقلید می‌کردند. این عالم مجاهد در جریان نهضت مشروطه به همراه آخوندملامحمدکاظم خراسانی و میرزا خلیل، در حوزه نجف، به عنوان یکی از سه رهبر دینی و فکری این جنبش مردمی عمل می‌کرد و با صدور اعلامیه‌های متعدد و رهنمودهای سازنده، به هدایت مردم می‌پرداخت. از شیخ عبداللَّه مازندرانی آثار متعددی بر جای مانده که رساله الوقف، شرح شرایع، کتاب التجاره و کتاب الرَّهن و... از آن جمله‌اند. این فقیه سترگ سرانجام در روز بیست و دوم آبان 1291ش برابر با چهارم ذی‌حجّه 1330ق در هفتاد و دو سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد و در صحن شریف علوی در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
یورش ساواک به منزل "امام خمینی"(ره) در قم (1346ش)
حضرت امام خمینی(ره) قبل از تبعید به نجف، در منزلی در مقابل مدرسه حجتیه قم، محلی به عنوان کتابخانه و محل درس و بحث طلاب تاسیس کرده بودند که مورد مراجعه فراوان طلاب واقع گردید. ساواک که از فعالیت این مکان در جهت معرفی حضرت امام هراسناک شده بود، در چنین روزی در سال 1346، به آنجا و نیز بیت آن حضرت در قم یورش برد و کلیه کتاب‌ها و نشریات و جزوات موجود که بالغ بر ده هزار جلد بود، به همراه اوراق و اسناد تاریخی به یغما برد. از آن پس دَرِ کتابخانه بسته شد و رفت و آمد به آنجا، ممنوع اعلام گردید.
رحلت آیت اللَّه "سیدمرتضی پسندیده" برادر بزرگ حضرت امام خمینی(ره) (1375 ش)
آیت اللَّه سیدمرتضی پسندیده، برادر بزرگ حضرت امام خمینی، در سال 1274 ش در خمین به دنیا آمد. سید مرتضی پس از شهادت پدر، به همراه مادر و عمه خود، به سرپرستی حضرت امام مشغول بود و از ایشان نگهداری می‌کرد. آیت‌اللَّه پسندیده در دوران سلطنت رضاخان بر اثر مخالفت با رژیم پهلوی و ایستادگی در برابر سرسپردگان حکومت جور، مدتی تبعید شد و زمانی نیز به دلیل مخالفت با طرح کشف حجاب محاکمه گردید.
آیت‌اللَّه پسندیده پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با بزرگواری و بی‌هیچ ادعا و توقعی و بدون کمترین تغییری در مواضع و مشی و شیوه زندگی خویش، همان سیر و روش گذشته راتعقیب کرد. حضرت امام نیز در تمام ادوار زندگی خویش، همواره با معلم و برادر بزرگ خود با تکریم و تجلیل و نهایت احترام و تواضع برخورد می‌نمودند و نسبت به ایشان اظهار خضوع می‌کردند. سرانجام این عالم ربانی و فقیه سترگ پس از 101 سال مجاهده، در بیست و دوم آبان سال 1375 ش برابر با 30 جمادی الثانی 1417 ق بدرود حیات گفت و در مسجد بالاسر حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
تحریم کالاهای آمریکایی توسط جمهوری اسلامی ایران (1358 ش)
در پی تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در سیزدهم آبان 1358، مقامات آمریکایی، ایران را به عکس العمل‌های شدید سیاسی، اقتصادی و نظامی از جانب خود تهدید نمودند. در این حال مسؤولان جمهوری اسلامی، در دومین روز اشغال سفارت آمریکا، ابتدا مسأله تحریم صادرات نفتی ایران به آمریکا را مطرح کردند و از پانزدهم آبان 1358، صدور نفت ایران به ایالات متحده قطع شد. در ادامه ، وزارت بازرگانی، فروش کالاهای آمریکایی را ممنوع اعلام نمود و سپس جامعه داروسازان ایران، از جامعه پزشکان خواست از تجویز داروهای آمریکایی خودداری نماید. از آن سو، کارتر، رییس جمهور وقت آمریکا نیز دستور قطع خرید نفت از ایران را صادر کرد. با افزایش تنش میان ایران و آمریکا و حل نشدن مسأله گروگان‌ها، در بیست چهارم آبان 1358 دارایی‌های ایران در آمریکا مسدود و بلوکه شد تا اینکه روابط سیاسی دو کشور در فروردین 1359 ش به صورت رسمی قطع گردید.
درگذشت "مهرداد بهار" شاعر و سخنور معاصر (1373ش)
مهرداد بهار فرزند ملک الشعرا محمدتقی بهار در سال 1308 ش به دنیا آمد. از 1326 وارد عرصه سیاست شد و به حزب توده پیوست. در سال‌های بعد به عنوان یکی از دانشجویان فعّال دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، مسؤول بخش تشکیلات سازمان دانشجویان شد. مهرداد بهار در سال 1338 به انگلستان رفت و در دانشگاه لندن، نخستین فدراسیون دانشجویان مبارز علیه پهلوی را بنیان نهاد و به رهبری آن رسید. در آن هنگام، حزب توده بر آن بود که چپ‌ها را از جبهه ملی جدا کند. بهار و برخی از اعضای رهبری کنفدراسیون، از دستور رهبری حزب توده سرباز زدند که باعث اخراج او از حزب توده شد. وی از سال 1344 به کلی دست از سیاست کشید و به ایران مراجعت کرد و به پژوهش فرهنگ ایران باستان پرداخت. مهرداد بهار سال‌ها در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و چند دانشکده دیگر به تدریس پرداخت. اساطیر ایران، رستم و سهراب، سخنی چند درباره شاهنامه، ادبیات مانوی و تخت جمشید و... از جمله آثار اوست. مهرداد بهار سرانجام در بیست و دوم آبان 1373 در 65 سالگی درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.
رحلت آیت اللَّه "سید ابراهیم احمدی موسوی زنجانی" (1378ش)
آیت‌اللَّه سیدابراهیم احمدی موسوی زنجانی در سال 1303ش در استان زنجان به دنیا آمد. وی در 18 سالگی به قم مهاجرت کرد و طی پنج سال برخی مقدمات و سطوح را فرا گرفت. وی سراسر عمر خود را به تحصیل، تدریس، تالیف و تبلیغ دین گذراند و آثار فراوانی از خود به یادگار گذاشت که تاریخ زنجان، فقه الشیعةُ الامامیه، فضائل اهل‌بیت و آثار المعاصی از آن جمله‌اند. این عالم بزرگوار سرانجام در 22 آبان 1378ش برابر با 5 شعبان 1420 ق در 75 سالگی بدرود حیات گفت و در یکی از روستاهای اطراف تاکستان، در جوار مزار پدرش به خاک سپرده شد.
کودتای نظامی در سوریه به رهبری "حافظ اسد" (1970م)
پس
از جنگ اعراب و اسرائیل در سال 1967 و اشغال بلندی‌های جولان توسط ارتش
اسرائیل، اختلافات درون حزبی بعث میان دو جناح به رهبری رئیس جمهور وقت
سوریه و حافظ اسد که وزیر دفاع و فرمانده نیروی هوایی سوریه بود، شدت گرفت.
در 12 نوامبر 1970م کنگره حزب بعث سوریه رأی به برکناری وزیر دفاع و رئیس
ستاد ارتش داد. اما در فردای آن روز در 13 نوامبر 1970 کودتایی علیه رژیم
غیرنظامی حاکم به وقوع پیوست و حافظ اسد قدرت را در دست گرفت. چند روز بعد
از کودتا اعلام شد که حکومت کودتایی یک قانون اساسی جدید تنظیم و تدوین
خواهد کرد و برای وارد شدن به فدراسیون طرح‌ریزی شده مرکب از لیبی، سودان و
سوریه گام برخواهد داشت. حافظ اسد در مارس 1971 با انتخاب شدن به ریاست
جمهوری، قدرت را به طور کامل در دست گرفت و تا پایان عمر در سال 2000 م در
این سمت باقی ماند.
تولد "رابرت استیونسون" شاعر انگلیسی (1850م)
رابرت لوییز بلفور استیونسون، ادیب و داستان‌سرای انگلیسی در سیزدهم نوامبر 1850م در اسکاتلند به دنیا آمد. استیونسون در سال‌های بعد کتب دیگری را انتشار داد که با انتشار کتاب جزیره گنج، به شهرت و موفقیت زیادی دست یافت. او هم‌چنین با نگارش رمان‌های فرزند ربوده شده، داستان هزار و یک شب جدید، جزیره گنج، عمارت کلاه فرنگی و ماجراهای دکتر جکیل و مسترهاید، پیروزی فراوانی به دست آورد و نمایش‌نامه‌های متعددی از آثارش اقتباس شد. وی از طرفی یکی از زیباترین نثرها را در زبان انگلیسی به وجود آورد و از طرف دیگر در اشعار غنایی، به ویژه در بیان احساس و درد غربت، شاعری برجسته به شمار آمد. مقاله‌های وی از غنا و آزادگی و شخصیت بذله‌گویی او نشان دارد و انتقادهایش بسیار نافذ و دلنشین می‌باشد. رابرت استیونسون سال‌های پایانی عمر را در مجمع الجزایر ناموآ در جنوب اقیانوس آرام گذراند و سرانجام در سوم دسامبر 1894م در 44 سالگی درگذشت.
آغاز کنفرانس محدود کردن تسلیحات بین المللی (1921م)
کنفرانس "محدود کردن تسلیحات بین‌المللی" از 13 نوامبر 1921م در واشینگتن، پایتخت امریکا آغاز به کار کرد. این کنفرانس در ششم فوریه 1922م، با امضای قراردادی به نام قرارداد پنج جانبه توسط پنج کشور از کشورهای شرکت کننده به کار خود پایان داد. به موجب این قرارداد که به امضای امریکا، انگلیس، فرانسه، ایتالیا و ژاپن رسید، استفاده از هر گونه گاز سمّی و شیمیاییِ کشنده یا بی‌حس‌کننده در جنگ‌ها ممنوع شد. چند سال بعد در ژوئن 1925م منع به کارگیری گازهای کشنده در جنگ‌ها از سوی تعداد بیشتری از کشورها مورد توجه قرار گرفت و طی پروتکلی در ژنو به امضای اکثر آن کشورها رسید. با این حال، همین کشورها در موارد متعدد از این سلاح های ممنوعه استفاده کرده‌اند.
وقوع توفان عظیم و گردباد وحشتناک در بنگلادش (1970م)
در اوج مبارزات مردم بنگلادش برای کسب استقلال از پاکستان، توفانی سهم‌گین در سیزدهم نوامبر 1970م در این کشور به وقوع پیوست. بر اثر توفان بزرگ بنگلادش دویست هزار نفر کشته و حدود هشت‌صد هزار تن مجروح شدند. هم‌چنین بر اثر این گردباد عظیم، صدها هزار تنِ دیگر از مردم این کشور آواره شدند و خسارات بسیاری بر خانه‌ها، مزارع، کارخانه‌ها و دیگر مؤسسات اقتصادی وارد گردید.
تولد "جِیمز کلارْکْ ماکسْوِل" بنیان گذار قوانین نور و الکتریسته (1831م)
جِیمز
کلارْکْ ماکْسْوِلْ، فیزیک‌دان برجسته انگلیسی در 13 نوامبر 1831م در
اسکاتلند به دنیا آمد. وی در سال 1871م، کتاب خود به نام دوره الکتریسیته و
مغناطیس را منتشر کرد و این اثر چنان بدیع بود که بلافاصله به سمت استاد
کرسی فیزیک دانشگاه کمبریج انگلستان انتخاب شد. وی در این کتاب توانست با
مجموعه چهار معادله کوتاه خود، واکنش و تاثیر متقابل میدان‌های الکتریکی و
مغناطیسی را به درستی شرح دهد و به عنوان مکتشف و بنیانگذار قوانین نور و
الکتریسیته معرفی شود. ماکسول معادلات ساده‌ای ابداع کرد که کلیه پدیده‌های
مختلف برقی و مغناطیسی را توجیه می‌کرد.
وی هم‌چنین دریافته بود که تمامی
مولکول‌های یک گاز با سرعت واحدی حرکت نمی‌کنند، از این رو فرمولی به دست
آورد که نشان می‌داد چه بخشی ازمولکول‌های یک گاز در حرارت مورد نظر، با چه
سرعت مشخصی حرکت خواهند کرد. این فرمول که فرمول انتشار ماکسول خوانده
می‌شود، یکی از پر استفاده‌ترین فرمول‌های عملی ریاضی است و کاربردهای مهمی
در شاخه‌های فیزیک دارد. عمر جِیمز کلارک ماکسول کوتاه بود و سرانجام در
پنجم نوامبر 1879م در 48 سالگی در گذشت.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید