امروز در تاریخ؛
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 2 مرداد 1392 خورشیدی برابر با 15 رمضان 1434 هجری و 24 جولای 2013 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخ امروز از این قرار است:
ولادت سبط اکبر، امام حسن مجتبی (ع)(3 ق)
سید جوانان اهل بهشت، سبط اکبر، ریحانة الرسول حضرت امام حسن مجتبی (ع) در 15 رمضان سال سوم (و به روایتی سال دوم) هجری قمری در مدینهٔ منوره به دنیا آمد. کنیهٔ آن حضرت، ابومحمد و القاب ایشان، تقی، زکی و السبط می‌باشد.
امام حسن مجتبی (ع) پس از شهادت پدر بزرگوار خویش، مدتی امور خلافت مسلمانان را عهده دار گردید و مهیای جنگ با معاویة بن ابی سفیان شد؛ اما آن حضرت در پی خیانت گروه زیادی از یاران و لشکریانِ خود، تن به صلح با معاویه داد و از آن پس خلافت را رها کرد. امام حسن مجتبی (ع) پس از مدتی از کوفه به مدینه بازگشت و به ارشاد، هدایت و امامت جامعهٔ اسلامی پرداخت.
حرکت مسلم ابن عقیل (ع) از مکه به سوی کوفه (60 ق)
اعزام
حضرت مسلم (ع) از سوی امام حسین (ع) به جانب کوفه پس از نامه‌های پی‌در پی
و دسته‌جمعی کوفیان به امام حسین (ع) و دعوت از آن حضرت جهت برپا نمودن
حکومت اسلامی و مبارزه با یزید بن معاویه بود. مردم کوفه گرچه در ابتدا
استقبال شایانی از مسلم بن عقیل (ع) به عمل آوردند ولیکن با تطمیع و تهدید
حکومت عبیداللَّه بن زیاد، سرانجام نمایندهٔ امام را تنها گذاشته و پس از
مدتی حضرت مسلم بن عقیل به دست ابن‌زیاد به شهادت رسید.
ولادت «شیخ طوسی» دانشمند بزرگ اسلام و مؤسس حوزهٔ علمیهٔ نجف (385 ق)
محمدبن
حسن طوسی معروف به شیخ طوسی در 23 سالگی برای کسب علوم روز راهی بغداد
گردید و در حوزهٔ درس شیخ مفید و سید مرتضی جای گرفت. پس از رحلت سید مرتضی
در سال 436 ق، شیخ طوسی پیشوای مذهب تشیُّع گردید و دوازده سال بعد از سید
مرتضی، در بغداد زعامت شیعیان را برعهده گرفت. حلقهٔ درسی شیخ طوسی پذیرای
صدها عالم فاضل شیعه و سنی بود و دانشوران بزرگی در حلقهٔ درس او پرورش
یافتند. آثار مکتوب شیخ طوسی، جزو مهمترین و معتبرترین کتب شیعه می‌باشند
که کتب «تهذیب» و «استبصارِ» ایشان از ارکان حدیث شیعه هستند. شیخ طوسی را
تدوین کنندهٔ اساسنامهٔ مکتب تشیع در فرهنگ و تمدن اسلامی می‌شناسند. شیخ
طوسی در اواسط قرن پنجم هجری، حوزهٔ عظیم نجف اشرف را بنیان نهاد و اولین
دانشگاه شیعه را تاسیس کرد. سرانجام این عالم نامدار پس از عمری تلاش و
خدمت، در محرم سال 460 ق در 76 سالگی به لقای معبود شتافت و در منزل
مسکونی‌اش در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
شهادت «زین الدین بن علی بن احمد» معروف به «شهید ثانی» فقیه نامور شیعه (965 ق)
زین
الدین بن علی بن احمد معروف به شهید ثانی در سال 911 قمری دیده به جهان
گشود. او پس از مدتی علاوه بر فقه شیعه، نسبت به فقه سایر مذاهب اسلامی‌نیز
تبحر یافت. شهید ثانی به شهرهای مختلفی در شام، فلسطین، لبنان، مصر و
آسیای صغیر سفر کرد و تشنگان علم و معرفت را مستفیض نمود. معاندین که تحمل
این عالم فرزانه را نداشتند، طرح قتلش را ریخته و ناجوانمردانه او را در 54
سالگی به شهادت رساندند. از شهید ثانی آثار فراوان و متنوعی بر جای مانده
است که «شرح لُمْعِه»، «غایةُالمُراد»، «مسالِکُ الافهام» و «روضُ الجنان»
از جملهٔ آن‌هاست.
صدور اعلامیه مشترک علما در تأیید مرجعیت حضرت «امام خمینی»(ره) (1342 ش)
پس از دستگیری حضرت امام خمینی (ره) و رویداد واقعه 15 خرداد 1342، تعدادی از علما و مراجع، از قم، مشهد و دیگر شهرها راهی تهران شده و ضمن تهیه نامهای مبنی بر تأیید مرجعیت ایشان خواستار آزادی حضرت امام گردیدند.
تعدادی از مراجع عالیقدر و علمای اعلام که در این حرکت شرکت داشتند عبارتند از: سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، مرتضی حائری یزدی، سیدمحمدهادی میلانی، سیدعلی بهبهانی، خادمی، جزائری، خسروشاهی، روح‌اللَّه کمالوند، محمد صدوقی، سیدروح‌اللَّه خاتمی، سیدمرتضی پسندیده، اکبر هاشمی رفسنجانی، صدرالدین حائری شیرازی، ابراهیم امینی و... . این حرکت و نیز ادامه اعتراضات مردمی در پی دستگیری حضرت امام، رژیم را به در پیش گرفتن سیاست آرام سازی و تشنج زدایی وادار کرد و با حرکتی نمایشی در صدد برآمد با آزاد نمایی رهبر نهضت اسلامی ایران، خشم‌ها را فرو نشاند. در نهایت حضرت امام در یازدهم مرداد 1342 ش از طرف رژیم آزاد شدند و پس از مدت کوتاهی در منزلی در تهران در حالت حَصر قرار گرفتند.
هفتهٔ کمک به محرومان و مستضعفان (15 تا 21 رمضان)
ماه مبارک رمضان، ماه دستگیری از مستمندان، فقیران و درماندگان است. گرچه انفاق در راه خدا در تمام ایام سال دارای پاداش و ثواب است اما در ماه مبارک رمضان دارای فضیلت برتری است؛ همچنان که رسول گرامی اسلام (ص) در خطبه شعبانیه فرمودند: «وتصدّقوا علی فقرائکم و مساکینکم»- و بر تهیدستان و مستمندان جامعه خویش انفاق کنید- تا جایی که حضرت یکی از نامهای این ماه را «شهر المواساة»- ماه همدردی- نامیده و مردم را به حمایت و دستگیری از فقیران و مستضعفان فراخوانده است؛ لذا از تاریخ 15 تا 21 رمضان المبارک به عنوان هفته اطعام نیازمندان واکرام ایتام از سوی کمیته امداد حضرت امام خمینی (ره) نامگذاری شده است.
پایان جنگ هفت ساله بین امپراتوری ایران و روم با شکست رومیان (579 م)
فزون‌خواهی دو قدرت بزرگ قرن ششم میلادی یعنی ایران و روم که هر یک سعی داشت سرزمین‌های بیشتری را در اختیار داشته باشد، باعث شد تا در طول سالیان طولانی، بین این دو امپراتوری، جنگ و درگیری صورت گیرد. یکی از این جنگ‌ها، موسوم به جنگ هفت ساله است که در تاریخ نهم سپتامبر 572 م، در زمان امپراتوری ژوستی‌نین پادشاه روم و به فرمان او برای تسخیر پاره‌ای متصرفات غربی ایران آغاز شد؛ اما این جنگ پس از هفت سال در 24 ژوئیه 579 م با شکست رومیان به پایان رسید. این شکست چنان برای ژوستی‌نین گران آمد که از مقام خود استعفا داد و جانشین او با پرداخت چهل و پنج هزار سکه طلا به عنوان غرامت، انوشیروان پادشاه سلسله ساسانیان را حاضر به صلح کرد. با این حال، با مرگ انوشیروان، جانشین وی هرمز چهارم دوباره جنگ با رومیان را آغاز کرد. جنگ‌های طولانی بین ایران و روم حاصلی در برنداشت جز اینکه دو قدرت را به ضعف کشاند. در نهایت با ورود اسلام، دو امپراتوری ایران و روم در برابر سپاه اسلام به زانو درآمدند و تسلیم شدند..
تولد «اوتْمار مِرگِنْ تالِر» مخترع معروف آلمانی (1854 م)
اوتمار مرگن تالر مخترع معروف آلمانی در چنین روزی از سال ۱۸۵۴ میلادی زاده شد. اوتمار مرگن تالر مخترع آلمانی در ۲۴ ژوئیه ۱۸۵۴م در خانواده‌ای که تمام اعضای آن، استاد و معلم بودند، در ایالت وورتمبرگ آلمان به‌دنیا آمد. او در اواخر دهه ۱۸۷۰م با نمونه جدید ماشین تحریری روبه‌رو شد که برای تعمیر نزد او آورده بودند. جوان آلمانی روی این دستگاه که نقایص بسیار داشت کار کرد و تغییرات سودمندی در آن داد. از زمان ایجاد صنعت چاپ تا آن زمان، چاپ بدین‌صورت انجام می‌شد که کارگر چاپ‌خانه، حروف پراکنده را یک به یک برمی‌داشت و آن‌ها را به‌ترتیب کنار یک‌دیگر قرار می‌داد و چون کار چاپ به پایان می‌رسید، بار دیگر حروف را پراکنده می‌کرد. مرگن تالر اندیشید ترتیبی دهد که حروف پس از چاپ پراکنده نشوند. از این‌رو، دست به کار شد و پس از هفت سال تلاش، موفق به اختراع ماشین حروف‌چینی گردید که قادر بود همه سطرها را به یک اندازه بچیند. هنگامی که مرگن تالر کار را به پایان رساند، ماشین حروف‌چینی را که امروزه بیشتر کارهای چاپی با آن صورت می‌گیرد، اختراع کرده بود. اوتمار مرگن تالر سرانجام در دوم فوریه ۱۸۹۹م در سن ۴۵ سالگی درگذشت.
برگزاری دومین انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب شهید «محمدعلی رجایی» (1360 ش)
در
حالی که جمهوری اسلامی ایران درگیر جنگی نابرابر بود و تمام توان و نیروی
عناصر انقلابی در مسأله جنگ مصروف می‌شد، اختلافات بین رییس جمهوری و مجلس،
اوضاع داخلی را آشفته می‌کرد. سرانجام کارشکنی‌های بنی‌صدر و اختلاف
آفرینی او کار را به جایی رسانید که بنا به توصیه حضرت امام خمینی (ره)،
مجلس شورای اسلامی مسأله عدم کفایت سیاسی او را به بحث گذاشت و آن را تصویب
کرد. پس از عزل بنی صدر کشور در حالی مهیای دومین انتخابات ریاست جمهوری
می‌شد که اثر تلخ این حادثه هنوز هم در کام یاران انقلاب وجود داشت.
در
این انتخابات، زمینه‌ای فراهم شد تا لیاقت کاردانی و تعهد شهید رجایی
بیشتر از قبل آشکار شود. در نهایت در تاریخ دوم مرداد 1360 ش، انتخابات
ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی برگزار شد که از مجموع چهارده میلیون و
هفتصد و بیست و دو هزار رای ماخوذه، برادر محمدعلی رجایی در حدود سیزده
میلیون رای را به دست آورد و به عنوان دومین رییس جمهوری اسلامی ایران
انتخاب شد. این شهید والامقام در حالی این پست خطیر را برعهده گرفت که به
تازگی، بنی‌صدر مخلوع از ایران فراری شده و ایران پس از حادثه هفتم تیر
1360، دورانی ویژه را می‌گذارند. حکم ریاست جمهوری محمدعلی رجایی در تاریخ
یازدهم مرداد 1360 توسط حضرت امام تنفیذ شد و ایشان تا زمان شهادت به مدت
کمتر از یک ماه، در این پست خدمت کرد.
مرگ «فردینانْدْ زیپْلین» مبتکر آلمانی و مخترع بالن هدایت شونده (1917 م)
فردیناند فون زیپلین، مبتکر آلمانی در 23 ژوئن 1838 م در آلمان به دنیا آمد. وی علی رغم ثروت سرشاری که داشت، به امور مکانیکی علاقه پیداکرد و این علاقه در نهایت سبب شد تا وی به اختراع بالن‌های بزرگ قابل هدایت، نائل گردد. اولین بالنی که توسط زیپلین با موفقیت ساخته و به فضا فرستاده شد، با یک موتور کوچک به قدرت 32 اسب بخار کار می‌کرد. این بالن، 128 متر طول و یازده هزار متر مکعب گنجایش گاز داشت. فردیناند زیپلین سرانجام در 24 ژوئیه 1917 م در 79 سالگی درگذشت اما اختراع او در سالهای بعد تکمیل شد و کار وی ادامه یافت.
اعتقاد طراحان هوایی به این مسئله که کشتی‌های هوایی وسیله‌ای عملی برای حمل و نقل است موجب شد که در سالیان بعد، مدل‌های مختلفی از آن در بعضی کشورها ساخته شود. دوازده سال پس از مرگ زیپلین، یک نوع از این کشتی هوایی از آلمان تا نیویورک را در مدت 55 ساعت طی کرد. هم‌چنین پرواز به دور زمین نیز توسط این وسیله، طی 21 روز و هفت ساعت انجام شد؛ اما سوانح هوایی بعدی که دامنگیر این قبیل کشتی‌های هوایی گردید، طراحان آن را از توسعه و تکمیل این نوع وسیله حمل و نقل منصرف ساخت.
تصویب طرح واگذاری قیمومیت سرزمین های عربی خاورمیانه (1921 م)
طرح واگذاری قیمومیت سرزمین‌های عربی خاورمیانه در چنین روزی از سال ۱۹۲۱ میلادی به تصویب رسید. پاریس و لندن در جریان جنگ جهانی اول و پس از آن، درمورد تقسیم امپراتوری عثمانی میان خود به توافق رسیده بودند و تصمیم جامعه ملل در ۲۴ ژوئیه ۱۹۲۱م برای قیمومیت، درواقع به این تقسیم جنبه قانونی می‌داد. هم‌چنین کمیسیون دائمی قیمومیت به‌عنوان یکی از ارکان جامعه ملل، رسیدگی به گزارش‌های سالانه سرزمین‌های تحت قیمومیت و اعلام نظر به شورا را بر عهده داشت گرچه این وظیفه نیز به‌صورت صحیح انجام نمی‌گرفت. از طرف دیگر اعضای این کمیسیون برگزیده شورا بودند، نه نمایندگان دول تحت قیمومیت؛ بنابراین مصوبات آن‌ها معمولاً براساس خواست‌های دول بزرگ انجام می‌گرفت.
یکی از اولین طرح‌هایی که در این زمینه ارائه شد، طرح قیمومیت مناطقی در افریقا و اقیانوس آرام بود اما درمورد کشورهای خاورمیانه، اتخاذ تصمیم چندین‌بار به تعویق افتاد و سرانجام طرح‌های مربوط به این کشورها در ۲۹ سپتامبر ۱۹۲۳م قوت اجرایی پیدا کرد. براساس تصمیم کمیسیون، سرزمین‌های لبنان و سوریه تحت قیمومیت فرانسه قرار گرفت و عراق، فلسطین و ماورای اردن تحت سیطره انگلستان درآمد. اگرچه سپردن حاکمیت سرزمین‌های اسلامی به فرانسه و انگلیس، خشم مردم مسلمان منطقه را برانگیخت اما این دو کشور، سلطه خود را بر سوریه، لبنان، عراق و اردن تحکیم بخشیدند و به‌ویژه انگلیس، زمینه لازم برای تشکیل دولت نامشروع صهیونیستی در فلسطین را فراهم کرد.
مرگ «ریونو آکوتاگاوا» ادیب برجسته و نویسنده معروف ژاپنی (1927 م)
ریونو سوکه آکوتا گاوا نویسنده و ادیب ژاپنی در اول مارس 1892 م در توکیو پایتخت ژاپن به دنیا آمد. رویه وی در مقام نویسنده، از ابتدا مانند آفریننده‌ای است که نخ‌های سرنوشت رابه جای صدف کلام خود، در دست دارد. یکی دیگر از آثار وی «زندگی یک ابله» نام دارد. این کتاب، هم‌چون صحنه‌هایی کوتاه در دور نمایی وسیع به هم وصل می‌شوند. اجزای پرشمار، چهره‌ای واحد ترسیم می‌نمایند؛ برتری و تنهایی شاعر، سرمستی آفرینش، شکاکیت سرخورده روشن‌فکر، خنده نیش‌دار کسی که به همه چیز حساس است و بزدلی موجودِ اجتماعی. مهمترین شاه‌کار او، دماغ نام دارد و آثار دیگرش هم‌چون دختر عنکبوت، اژدها و در بیشه نیز مشهورند. سلامت آکوتاگاوا در سی سالگی رو به ضعف نهاد تا اینکه در 24 ژوئیه 1927 م به سبب افراط در خوردن قرص خواب‌آور در 35 سالگی درگذشت. در واقع بیماری و اختلالات عصبی، دُرست در لحظه‌ای که الهامات خلاقانه او جهش تازه‌ای می‌یافت، بی‌آنکه انتظار آن برود که به آخر خطر رسیده باشد، آکوتاگاوا را به گرداب خودکشی افکند. آکوتاگاوا را یکی از پایه گذاران ادبیات جدید ژاپن می‌دانند.
عملیات غدیر جهت دفع مجدد تجاوز دشمن از مرزهای جنوبی در منطقه شلمچه (1367 ش)
در پی قبول قطعنامه 598 از جانب جمهوری اسلامی ایران، رژیم عراق به تصور ضربه زدن مجدد به نظام اسلامی، حملات گسترده‌ای را علیه ایران آغاز کرد. از این‌رو عملیات غدیر جهت دفع این تجاوز، در منطقه شلمچه توسط رزمندگان اسلام به اجرا درآمد. ماموریت بغداد آن بود که تلاش کند خوزستان و منابع نفتی آن را طی چند روز به اشغال خود درآورد و شانس خود را در این زمینه بیازماید. تهاجم سنگین دشمن در سراسر خطوط مرزی به خاطر آن بود که چنین هدفی را تعقیب کند و دقیقاً به همین دلیل بود که رسانه‌های استکباری و حتی مزدوران منطقه‌ای استکبار به احیای طرح جداسازی خوزستان از ایران دامن می‌زدند؛ اما پاسخ سریع و قاطع ملت و نیروهای اسلام، بسیار تکان دهنده و هشیارانه بود و تلفات سنگینی را به نیروهای متجاوز در منطقه وارد آوردند.
در این عملیات، صدها کیلومتر از سرزمین‌های میهن اسلامی‌مان که به مدت 3 روز به اشغال متجاوزین در آمده بود، باز پس گرفته شد و رزمندگان موفق شدند بخش‌هایی از استان خوزستان در منطقه عمومی شلمچه، جاده خرمشهر، اهواز، پادگان حمید و جفیر را آزاد ساخته و دشمن بعثی را در منطقه جنوب تا مرزهای بین‌المللی عقب برانند. در این عملیات علاوه بر کشته و زخمی شدن تعداد زیادی از قوای دشمن و چند درجه‌دار عالی رتبه، چندین تیپ و گردان زرهی و پیاده و کماندویی بعث به میزان 60 الی 100 درصد منهدم شد.
درگذشت احمد شاملو، شاعر (1379 ش)
احمد
شاملو، در ۲۱ آذر ماه سال ۱۳۰۴ هجری شمسی در تهران متولد شد. نام پدر حیدر
شاملو، نام مادر کوکب عراقی شاملو و نام خواهران فروغ‌الزمان، قمرالزمان،
شمس‌الزمان، سرور و سودابه. دوره کودکی را به خاطر شغل پدرش که افسر ارتش
بود و هر چند وقت را در جایی ماموریت می رفت، در شهرهایی چون رشت، سمیرم،
اصفهان، آباده و شیراز گذراند.
بین سالهای ۱۳۳۶ تا ۱۳۷۶ دفترهای متعددی از
اشعار شاملو منتشر میشود: «هوای تازه /۱۳۳۶»، «باغ آینه/ ۱۳۳۹»، «آیدا در
آینه» و «لحظه ها و همیشه/ ۱۳۴۳»، «آیدا: درخت و خنجر و خاطره/ ۱۳۴۴»،
«ققنوس در باران/ ۱۳۴۵»، «مرثیه های خاک/ ۱۳۴۸»، «شکفتن در مه/ ۱۳۴۹»،
«ابراهیم در آتش/ ۱۳۵۲»، «از هوا و آینه ها/ ۱۳۵۳»، «دشنه در دیس/ ۱۳۵۶»،
«ترانه های کوچک غربت/ ۱۳۵۹»، «مدایح بی حوصله/ ۱۳۷۱» و «در آستانه/ ۱۳۷۶».
احمد شاملو سرانجام در دوم مردادماه سال ۱۳۷۹ چشم از جهان فروبست و طی
مراسم باشکوهی در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.
برخی دیگر از رخدادهای امروز
1847: «ریچارد مارچ هو» اختراع خود ماشین چاپ رتاتیو را در نیویورک به ثبت داد.
1919: نخستین شورش نژادی شهر واشنگتن 6 کشته و یکصد مجروح تلفات داشت.
1922: جامعه ملل قیمومت فلسطین و مصر را به انگلستان داد.
1948: شوروی محاصره (بلوکه کردن) برلین غربی که در کنترل متفقین غربی بود آغاز کرد.
1961: نخستین هواپیماربایی در جهان انجام شد و یک هواپیمای مسافربر آمریکایی به کوبا ربوده شد.
1977: مصر به حملات نظامی چند روزه خود به لیبی پایان داد.
1991: در جریان زدو خوردهای طولانی داخلی کشور آفریقایی موزامبیک که عمدتا از رقابت شوروی و غرب ناشی شده بود در این روز نزدیک به هزار تن و عمدتا روستانشین کشته شدند. برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید