مجله شبانه باشگاه
خبرنگاران، توصيه هاي غذايي براي روزه داران
روزه در فصل تابستان مسائل خود را دارد. ساعات بلند روز به اضافه گرما روزه داري را دشوارتر مي کند، به ويژه براي افرادي که در طول ماه بايد مانند ايام ديگر در بيرون از منزل کار کنند.
گرسنگي و تشنگي طولاني ناشي از روزه داري بسياري را به اين فکر مي اندازد که با استفاده از موادغذايي چرب يا شيرين و مصرف انواع نوشيدني ها روزه گرفتن را آسان تر کنند. اما اين تمهيدات درست از کار در نمي آيد و باعث مي شود فرد گرسنه و تشنه تر شود.
بهتر است براي اين که از روزه داري نهايت استفاده را ببريم، تلاش کنيم رژيم غذايي صحيحي در طول ماه رمضان در پيش بگيريم. در اين مطلب به مهم ترين نکات تغذيه اي که بايد در وعده هاي افطار و سحر به آن ها توجه کرد، پرداخته ايم.
مصرف شيريني جات در افطار بيشتر مردم در و عده افطار غذاهاي شيرين يا شيريني مصرف مي کنند. خوب است بدانيد که با مصرف انواع شيريني قندخون بالاتر مي رود و انسولين هم به دنبال آن به سرعت ترشح مي شود. تحريک انسولين موجب ورود قندخون به داخل سلول ها و در نتيجه کاهش قندخون مي شود. از اين رو فرد زودتر گرسنه مي شود.
دکتراحمد ساعدي، متخصص تغذيه و عضو هيئت علمي دانشگاه تهران با بيان اين مطلب تصريح مي کند: البته اين گرسنگي کاذب است زيرا به علت افت قندخون و بالا بودن انسولين است که فرد احساس گرسنگي مي کند. افرادي که در سحر شيريني مصرف مي کنند حدود ظهر دوباره گرسنه مي شوند. بنابراين توصيه اکيد ما به مردم اين است که به ميزان کم مثلا يک باميه کوچک ، شيريني مصرف کنند. البته يک باميه براي يک فرد با وزن طبيعي مناسب است و اگر فرد دچار اضافه وزن يا چاقي باشد، بهتر است از مصرف شيريني صرف نظر کند، زيرا مصرف شيريني باعث اضافه وزن مي شود.
مصرف چربي ها دکترساعدي با اشاره به اين که متخصصان تغذيه حتي در ماه مبارک رمضان مردم را به مصرف غذاهاي چرب توصيه نمي کنند، تاکيد مي کند: توصيه ما مصرف چربي به ميزان طبيعي براي افراد است. اگر چربي هاي غيراشباع مصرف شود بسيار مناسب است زيرا سيري طولاني مدت به دنبال دارد.
بنابراين اگر در وعده سحري از چربي هاي غيراشباع کمي بيش از ميزان طبيعي استفاده کنيم، کمتر گرسنه مي شويم. بنابراين يک بار ديگر تاکيد مي کنيم که مصرف چربي ها بايد در وعده سحري کمي بيش از حد طبيعي باشد.
تشنگي روزه داران هيچ راهي براي تشنه نشدن در طول روز وجود ندارد و همه روزه داران کمابيش تشنگي را تجربه مي کنند. وي ادامه مي دهد: توصيه اي که به روزه داران مي کنيم اين است که همراه با نوشيدن آب در وعده سحري سبزيجات و ميوه جات مصرف کنند. وقتي آب را با سبزيجات مصرف مي کنيم، آب در داخل شبکه هاي فيبري به دام مي افتد و به مدت طولاني تري در بدن باقي مي ماند. به اين ترتيب فرد کمتر احساس تشنگي مي کند.
تا حد امکان از منزل خارج نشويد
روزه داران بهتر است تا جايي که ممکن است در ساعات گرم روز در منزل بمانند زيرا تعريق باعث از دست رفتن آب بدن مي شود. دکتر فرهاد رضواني معاون آموزشي مرکز مديريت حوادث و فوريت هاي پزشکي وزارت بهداشت با بيان اين نکته به ايرنا مي گويد: پس از ساعات طولاني روزه داري و به علت دريافت نکردن مواد مغذي و آب در طول روز بيشتر افراد حين افطار دچار افت قند خون، تحريک پذيري و بي حالي مي شوند. بنابراين بهتر است در ابتدا روزه را با خرما، عسل و چاي شيرين افطار کرد.
همچنين مي توان از کمي سوپ يا آش به عنوان پيش غذا استفاده کرد زيرا بهتر است دستگاه گوارش ابتدا با حجم کمي از غذا فعاليت خود را شروع کند و پس از چند ساعت شام صرف شود. وي به روزه داران توصيه مي کند غذا را خوب بجويد و به آرامي ميل کنيد. از پرخوري و تند غذا خوردن اجتناب کنيد و در حين غذا خوردن از نوشيدن آب بپرهيزيد.
باز کردن روزه با آب سرد آسيب به کبد و معده مي رساند باز کردن روزه با آب خيلي سرد آسيب شديدي به معده و کبد مي رساند و باعث ضعف و نقصان عملکرد دستگاه گوارش مي شود. دکتر مجيد امتيازي متخصص طب سنتي با اشاره به اين موضوع به ايرنا مي گويد: نوشيدن مايعات گرم اعم از چاي يا آب جوش به همراه يک شيريني طبيعي مثل خرما يا کشمش بهترين روش براي باز کردن روزه است و بهتر است روزه داران از نوشيدن آب سرد به هنگام باز کردن روزه خودداري کنند. مي توان براي جلوگيري از عطش در طول روز، شربت خاکشير به همراه گلاب و شکر در وعده سحري نوشيد.
روزه داران و سلامت قلب روزه داري اثرات مثبتي بر سلامت قلب دارد و موجب کاهش چربي خون در دراز مدت مي شود. به گزارش ايسنا دکتر فريدون نوحي رئيس انجمن قلب و عروق ايران با بيان اين که ضربان قلب پس از افطار شديدتر مي شود، مي گويد: پس از افطار به اين دليل که مدت زمان خالي بودن معده زياد بوده، ضربان قلب تندتر مي شود و اين واکنش طبيعي بدن است.
از آن جا که بيشتر مبتلايان به عوارض قلبي با پرفشاري خون و چربي خون مواجه هستند، روزه گرفتن براي سلامت قلب آن ها مفيد است و شخصي که روزه مي گيرد در دراز مدت چربي و فشار خونش پايين مي آيد. وي درباره نحوه کنترل فشار خون در ماه مبارک رمضان مي گويد: نحوه مصرف اين داروها بستگي به دوز آن دارد. گاهي بهتر است داروهاي فشار خون مصرف شود تا اثر بخشي بهتري داشته باشد. گاهي هم نياز به مصرف اين دارو در ماه رمضان از بين مي رود.
بعضي ازناراحتي هاي گوارشي در ابتداي ماه مبارک طبيعي است مروي-مصرف آب فراوان و سالاد به همراه روغن زيتون در وعده سحري مفيد است اما بسياري از افراد را دچار ناراحتي گوارشي به ويژه در اوايل ماه مبارک مي کند. دکتر احمد ساعدي متخصص تغذيه با بيان اين مطلب به خراسان تصريح مي کند: توصيه ما به روزه داران اين است که براي پيشگيري از عطش فراوان سالاد مصرف کنند اما بسياري دچار ناراحتي گوارشي مي شوند که البته چندان جدي نيست و در طول ماه مبارک رفع مي شود. همچنين مصرف ميوه هايي مانند هندوانه، خربزه و کشمش و خرما براي مقابله با گرمازدگي در فصل تابستان مفيد است.