به گزارش
خبرنگار اقتصادي باشگاه خبرنگاران، سعيد سلطاني سروستاني رئيس اتحاديه سراسري دامداران با بيان اين مطلب که نظارت بر توزيع مواد خام دامي زير نظر سازمان دامپزشکي است، گفت: ما از حدود يک ماه پيش پيشنهاد عرضه شير فله اي را به برخي دستگاه هاي اجرايي از جمله سازمان دامپزشکي ارايه کرده ايم و منتظر پاسخگويي آنها هستيم.
وي افزود: علت مطرح ساختن چنين پيشنهادي تعلل برخي کارخانجات در خريد شير و همچنين کاهش قيمت شير بوده است.
براساس اين گزارش، سازمان هاي اجرايي از جمله سازمان ملي استاندارد، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و سازمان دامپزشکي کشور در برابر اين پيشنهاد واکنش هاي متفاوتي نشان دادند.
سازمان استاندارد طي اطلاعيه اي اعلام کرد که سازمان دامپزشکي و وزارت بهداشت بايد در اين زمينه اعلام نظر نمايند.
اطلاعيه سازمان استاندارد به شرح زير است:
طي روزهاي اخير مباحثي در خصوص عرضه شير خام به صورت فله در جامعه مطرح شده که اين سازمان براي اطلاع عموم جامعه توضيحات زير را اعلام مي دارد.
1- کيفيت شير خام عرضه شده از نظر بار ميکروبي به شرايط بهداشتي محيط توليد بستگي دارد و چنانچه محيط توليد شيرخام تحت کنترل بهداشتي نباشد بار ميکروبي شير به ميليون ها عدد خواهد رسيد.
2- براساس مصوبه نود و يکمين اجلاس شوراي عالي استاندارد در سال 1373، پنير و ساير فرآورده هاي لبني (به استثناء توليدات سنتي) مشمول مقررات استانداردهاي اجباري قرار گرفته است.
3- سازمان ملي استاندارد ايران مسئوليت نظارت بر توليدات صنعتي را به عهده دارد و مسئوليت نظارت بر توليدات مواد غذايي سنتي و عرضه کالا به صورت فله در سطح بازار به عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي است.
4- براساس قانون، مسئوليت بهداشت و نظارت بر شير فرآوري نشده (خام) با سازمان دامپزشکي است.
5- شيرخام مشمول استانداردهاي اجباري نيست و در استانداردهاي ملي براي آن بسته بندي تعريف نشده است.
بنابراين در خصوص سلامت اين فرآورده و عرضه آن به صورت خام و فله اي سازمان دامپزشکي کشور و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي سياست کنترل هاي لازم را به عمل آورده و اعلام نظر نمايند.
براساس اين گزارش، برخلاف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي که از ابتدا مخالفت خود را با اين پيشنهاد اعلام کرده است سازمان دامپزشکي پاسخ روشني به آن نداده و تنها به بيان اين مطلب که اين پيشنهاد را دريافت کرده و در حال بررسي آن است اکتفاء کرده است.
محسن مشکوة معاون بهداشتي و پيشگيري سازمان دامپزشکي کشور با اشاره به اين موضوع که سازمان دامپزشکي و وزارت بهداشت سازمان هايي دولتي و در برابر بحث بهداشت عمومي جامعه و سلامت محصولات غذايي که به بازار عرضه مي شود مسئول و پاسخگو هستند گفت: ما نمي توانيم بدون در نظر گرفتن اين ملاحظات و همچنين جوانب مختلف اين پيشنهاد اظهارنظر کنيم.
وي افزود: دليل اينکه شير بايد فرآيندهايي چون پاستوريزاسيون يا استرليزاسيون را طي کند اين است که از انتشار بيماري هاي مشترک بين انسان و دام نظير سل، تب کيو (Q Fever) و به ويژه بروسلوز (تب مالت) جلوگيري شود.
براساس اين گزارش، بيماري تب مالت يا بروسلوز به عنوان يکي از مهمترين بيماري هاي مشترک انسان و دام محسوب مي شود، باکتري بروسلا که ايجاد کننده اين بيماري است طيف وسيعي از پستانداران اهلي و وحشي را مبتلا مي سازد.
اين بيماري به علت ايجاد سقط جنين در دام، کاهش توليد شير، عقيمي و نازايي دام هاي مبتلا مانع فروش و صادرات دام مي شود و صدمات اقتصادي هنگفتي را به دنبال دارد.
اين بيماري از گاو، خوک، گوسفند يا بز آلوده به انسان انتقال مي يابد اما از انسان به انسان منتقل نمي شود.
عامل اين بيماري مي تواند از راه دستگاه گوارش، تنفس و همين طور از راه جلدي وارد بدن انسان شود.
اين عامل به دو شکل مستقيم وغيرمستقيم از دام به انسان سرايت پيدا مي کند، در حالت اول تماس مستقيم با خون و احشاي دام هاي آلوده است و در مشاغلي که ارتباط مستقيم با دام دارند ديده مي شود.
لازم به ذکر است، خوردن گوشت پخته دام آلوده از راه هاي آلودگي به اين بيماري نيست.
بنابر اين گزارش ، مصرف شير و فرآورده هاي لبني آلوده مثل پنير تازه، سرشير و... ، انتقال تنفسي از طريق افشانه هاي موجود در هواي آغل و اصطبل آلوده با آزمايشگاه و فرو رفتن سر سوزن سرنگ حاوي واکسن هاي حيواني به دست انسان از جمله راه هاي غيرمستقيم سرايت اين بيماري از دام به انسان هستند.
علامت اصلي اين بيماري تب است که مي تواند با احساس سرما يا لرز تکان دهنده همراه باشد، سردرد، تعريق شديد به ويژه شب ها، ضعف و خستگي، بي اشتهايي، لاغري، افسردگي، بزرگ شدن کبد، طحال، غدد لنفاوي، اختلالات مفصلي و... از ديگر علايم تب مالت هستند.
تشخيص قطعي تب مالت با آزمايش خون انجام مي گيرد و با درمان کامل معمولا طي 3 تا 4 هفته علايم بهبودي ظاهر مي شود.
درمان شامل يک دوره استراحت و مصرف آنتي بيوتيک است، در رژيم غذايي اين بيماران از غذاهاي نرم و ساده شروع مي کنند و به تدريج تنوع و مقدار غذاي بيمار را افزايش مي دهند تا زماني که به برنامه غذايي عادي برسد بهتر است از غذاهاي پرانرژي و نوشيدني ها و مايعات فراوان استفاده کرد.
پيشگيري از اين بيماري با واکسيناسيون دام هاي آلوده و ريشه کن کردن آن در دام ها صورت مي گيرد ولي در هر صورت با توجه به اينکه اين بيماري در دام هاي ايران به وفور وجود دارد برخي بهترين راه پيشگيري را اجتناب از مصرف شير نجوشيده يا غيرپاستوريزه، پنير محلي و به ويژه بستني هاي متفرقه و غيرپاستوريزه مي دانند.
مشکوة ادامه داد: ميکروب هايي که در محيط اطراف وجود دارند ممکن است از طريق دام، مکانيسم دوشيدن شير يا از راه هاي ديگر وارد شير شوند.
به گفته وي، مواد مغذي که در شير وجود دارند سبب افزايش تعداد اين ميکروب مي شوند يا آنزيم هايي را توليد مي کنند که روي کيفيت شير اثر منفي مي گذارد.
مشکوة افزود: همه اين عوامل سبب تعريف فرآيندي مي شوند که طي آن شير در مراکز شناخته شده و مشخصي تحت عنوان کارخانجات يا کارگاه هاي شير پاستوريزه و استرليزه حرارت کافي ببيند و توليد شود.
وي با بيان اين مطلب که از حدود يک ماه پيش بحث عرضه شير خام توسط اتحاديه سراسري دامداران مطرح شده است گفت: در ابتدا وزارت بهداشت نسبت به اين موضوع واکنش نشان داد و اعلام کرد موافق اين مسئله نيست.
مشکوة افزود: زماني که اين موضوع به سازمان دامپزشکي ارجاع داده شد ما اعلام کرديم اين تقاضا را دريافت کرده ايم و در حال بررسي آن هستيم.
وي با اشاره به اينکه سازمان دامپزشکي تاکنون هيچ پاسخي به اين پيشنهاد نداده است گفت: تا زماني که بخشنامه جديدي از سوي سازمان دامپزشکي ارايه نشود که اجاز چنين کاري را بدهد دستورالعمل هاي قبلي به قوت خود باقي و روال گذشته حاکم است.
مشکوة افزود: ما نشست هاي مشترکي را با مسئولين وزارت بهداشت برگزار کرديم و تقاضاي آنها اين بود که سازمان دامپزشکي با اين موضوع موافقت نکند.
وي ادامه داد: از نظر مسئولين وزارت بهداشت برگشتن به گذشته و روال سنتي عرضه شير کار درستي نيست زيرا آن زمان کارخانجات توليد شير پاستوريزه به اندازه کافي وجود نداشتند و توليد صنايع لبني نيز به اندازه امروز نبود.
در همين رابطه، زهرا عبدالهي سرپرست دفتر بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت با اشاره به مخالفت اين وزارت خانه با عرضه شيرخام گفت: شيري که قرار است به مردم عرضه شود بايد علاوه بر طي فرآيند پاستوريزاسيون و اخذ تمامي مجوزهاي لازم، استانداردهاي مورد نظر وزارت بهداشت را نيز دارا باشد.
وي همچنين با بيان اين مطلب که کنترل کليه محصولات غذايي که وارد بازار مي شوند برعهده سازمان غذا و دارو است گفت: اين سازمان متولي ايمني و سلامت محصولاتي است که به بازار عرضه مي شوند و اگر تمام استانداردهاي موردنظر وزارت بهداشت در يک محصول رعايت نشده باشد آن محصول به عنوان محصولي که مي تواند سلامت مردم را به خطر بياندازد مورد تائيد وزارت بهداشت نخواهد بود.
اين در حالي است که به گفته سلطاني، نظارت بر توزيع مواد خام دامي زيرنظر سازمان دامپزشکي است و وزارت بهداشت نمي تواند با اين طرح مخالفت کند.
با توجه به تمامي اين اظهارات به نظر مي رسد، برگشتن به سنت هاي گذشته و عملي شدن طرح اتحاديه سراسري دامداران راه پرپيج و خمي را پيش رو دارد و بعيد است که سازمان هاي اجرايي چنين طرح پرخطري را بپذيرند، با وجود اين بايد منتظر ماند و ديد نتيجه نشست هاي کارشناسانه اين سازمان ها چه خواهد شد و به کجا مي انجامد ؟/س
گزارش از زهرا مهدوي