به گزارش
باشگاه خبرنگاران به نقل از سایت ایران تئاتر؛ سیدحسین فدایی حسین، نویسنده و پژوهشگر تئاتر، گفت: چون نمایشهای دینی، همچون نمایشهای عاشورایی، به جریانی در تئاتر کشور تبدیل نشدهاند، تاثیر آن نیز برای مخاطب مقطعی و گذرا خواهد بود. به عبارت دیگر وقتی نمایشهایی برای زمان و مناسبت خاصی تدارک دیده میشوند، کاربردش نیز در همان محدوده زمانی، است و امکان اجرای آن در طول سال فراهم نمی شود. بنابراین تاثیرش بر مخاطب مقطعی و گذرا خواهد بود.
این نمایشنامهنویس، کیفیت تکنیکی بیشتر نمایشهای مناسبتی- مذهبی را نیز نامطلوب دانست و اظهار کرد: وقتی تولید نمایشی، سفارش داده میشود، لزوما نتیجه کیفی آن اثر مطلوب نخواهد بود. در واقع هنرمندی که نمایش سفارشیای را تولید میکند، با این پشت گرمی که نمایش به هرحال اجرای خود را خواهد داشت، ممکن است آن توجه لازم را برای تولید یک نمایش درخور، لحاظ نکند. البته بیشتر هنرمندان صاحب اعتبار، چنین سفارشاتی را نمیپذیرند. هنرمندان نامدار اگر احساس کنند با توجه به بودجه و مدت زمان انجام کار، نمیتوانند اثر مطلوبی را تولید کنند، اساسا سفارش تولید چنین نمایشهایی را نمیپذیرند، ولی بیشتر نمایشهای مناسبتی- مذهبی را افرادی تولید می کنند که میخواهند بر سابقه کاری خود بیفزایند و نیز آماری به آمار سفارش دهندگان اضافه کنند. از این رو معمولا شاهد نمایشهای خوبی در این زمینه نیستیم.
وی در ادامه توضیح داد: البته اگر نهادی تولید چنین سفارشاتی را دائم در دستور کار خود داشته باشد، با توجه به گستره زمانبندی کاری خود، محدودیت زمانی برای انجام کار ندارد و از این رو سعی میکند بیشترین کیفیت را از هنرمند خود بخواهد، ولی بیشتر سفارش دهندگان فقط برای مناسبتها برنامه تولید نمایش دارند؛ از این رو چون زمان تولید اثر محدود میشود، نتیجه کار نیز ضعیف از کار در میآید.
فدایی حسین، تحمیل سلایق سفارش دهندگان نمایشهای مناسبتی به هنرمندان را از دیگر علل ضعف اینگونه آثار دانست و گفت: وقتی اثری بر اساس سفارش خلق میشود، هنرمند سفارشگیرنده سعی دارد سفارشدهنده را راضی کند. این باعث میشود آثار تولید شده سفارشی، بر اساس سلیقه سفارش دهنده، شبیه به هم شوند. نمیگویم نگاه نهاد سفارشدهنده نازل است که نمایش حاصل از آن نگاه نیز نازل میشود، بلکه میگویم سلیقه آن نهاد خاص، باعث میشود نگاهها و چشماندازها به موضوعی خاص محدود شود و آزادی عمل از هنرمند گرفته میشود. به همین دلیل است که خیلی از نمایشهای عاشورایی مثلا حاوی روضه خوانی، یا شعار زده و کم محتوا میشوند.
وی افزود: در خیلی از نمایشهای عاشورایی محتوا، صرفا برای نشان دادن یک رویداد تاریخی است و فقط به این امر بسنده میشود. بنابراین شاهد آزادی نگاه در این موضوع نیستیم که اینها همه به نوع نگاه سفارش دهنده مربوط میشود.
این کارشناس ارشد هنرهای نمایشی، به ضعف نمایشنامههای دینی و عاشورایی اشاره کرد و گفت: ضعف در نمایشنامه های مناسبتی- مذهبی، بیشتر از دیگر نمایشها دیده میشود. به نظر من برای رفع این معضل، سفارش دهندگان در ابتدای امر به جای اینکه به سراغ کارگردانها بروند، بهتر است تعدادی از نویسندگان خوب را دور خود جمع کنند و دست به تولید متون ارزشمند در راستای اهداف خود بزنند و سپس به تناسب متون به دنبال کارگردانها باشند./ص