محمدرضا یزدی زاده کارشناس مسائل اقتصادی در برنامه «رو در رو» گفت: از حیث وضعیت مالیاتی ایران در قعر جدول رده بندی بین المللی قرار دارد.

به گفته او نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد که دولت چه سهمی از درآمد‌ها را جذب می‌کند. این نسبت در کشور ما حدود ۵ است. یعنی علی رغم اینکه نرخ مالیاتی به طور متوسط ۲۰ درصد است، اما نهایتا ۵ درصد مالیات می‌گیریم.

وی با اشاره به اینکه در کشور‌های پیشرفته تنها منبع تامین هزینه‌های دولت مالیات است، افزود: در آن کشورها، دولت درآمدی که از مردم می‌گیرد، به آن‌ها سرویس می‌دهد. نسبت مالیات در پاکستان حدود ۱۵ درصد و در آذربایجان ۲۰ درصد است. این در حالی است که نسبت بودجه دولت به تولید ناخالص در آذربایجان حدود ۱۸ درصد است. یعنی اگر می‌توانستیم حتی سیستم مالیاتی آذربایجان را هم پیاده کنیم، امروز نه تنها کسری بودجه نداشتیم بلکه سیستم تامین مالی پایدار داشتیم.

به گفته این کارشناس، فرار مالیاتی در سایر کشور‌ها به عنوان جرم ردیف اول شناخته می‌شود. بعد از آن قتل نفس و بعد هم آسیب رساندن به محیط زیست است. در کشور ایران فرهنگ مالیاتی ایجاد نشده، زیرا هزینه‌های فرار مالیات را افزایش ندادیم.

یزدی زاده سیستم مالیاتی را ابزار سیاست گذاری اقتصادی دولت دانست و بیان کرد: مالیات باید ابزار دولت باشد تا از طریق آن درآمد‌ها را هم تامین کند. یکی از مشکلات اصلی کشور این است که حداقل ۴ برابر اقتصاد شفاف، اقتصاد زیرزمینی داریم. وقتی یک چهارم درآمد شفاف است پس مالیات رسانی آن هم سخت می‌شود. برخی افراد می‌گویند معافیت‌های مالیاتی در کشور زیاد است درصورتی که هر کدام از معافیت‌ها با اهدافی وضع شده اند.

وی فرار مالیاتی را از علت‌های کسری بودجه عنوان کرد و گفت: کسری بودجه باعث استقراض، استقراض باعث ایجاد تورم و تورم هم موجب کوچک شدن سفره اقشار متوسط و ضعیف جامعه می‌شود. فراری‌های مالیاتی مدیون ۸۰ میلیون جمعیت هستند. تامین سیستم‌های پایدار مستلزم این است که بخش اقتصاد زیرزمینی شفاف شود. در یک اشتباه بزرگ تاریخی از اوایل دهه ۵۰ تا به امروز دولت به یک سیستم طلا فروش و ارز فروش تبدیل شد. وقتی وسیله پس انداز سکه تعریف و اجازه داده شد که افراد سکه داشته باشند پول ملی تضعیف شد. همچنین وسیله مبادله‌ای در اختیار افراد قرار داده شد که ردی از هرگونه تبادل اقتصادی با آن باقی نمی‌ماند بنابراین ۷۵ درصد اقتصاد پنهان می‌شود.

این کارشناس معتقد است یک پول موهومی به اسم بیت کوین که هیچ کسی متولی آن نیست قوی‌ترین پول دنیا که دلار می‌باشد را یک میلیون و ۲۰۰ هزار برابر کاهش می‌دهد. در بحث اقتصاد با یک تفکر افراطی لیبرالیسم مواجه هستیم که اصولا اعتقاد دارم چنین چیزی وجود ندارد، زیرا دولت برای تامین بودجه و اهداف باید در اقتصاد دخالت کند. در کشور‌های دیگر داشتن پول نقد بیشتر از ده هزار دلار معادل پول آنجا جرم است.

به گفته او یارانه خود باعث ایجاد تورم می‌شود. سیستم اصلاح قیمت‌ها بهترین حرکت بود، اما اولویت الان نبود. اولویت اصلی اصلاح پول ملی است. اگر ارزش پول بالا برود قدرت خرید بیشتر می‌شود و تورم کاهش می‌یابد. رهبر انقلاب ۲۴ بار درباره پول ملی به دولت‌ها تذکر دادند یعنی هر دولت ۸ بار تذکر گرفته، اما هیچ اقدامی در اینباره نشد. الان وسیله شوک، تنش روانی و اقتصادی توسط نرخ در بازار هرات و بازار سلیمانیه ایجاد می‌شود که این مسئله فاجعه است.

این کارشناس اقتصاد می‌گوید حجم نقدینگی میزان بدهی دولت به کشور است، زیرا پول چاپ کرده و این بدهی باید یک روز جمع شود. تا زمانی که سیستم اقتصادی یک بازار موازی با بازار خود ایجاد کرده، افسار این بازار را هم از دست می‌دهد.

به گفته او حجم اقتصاد زیرزمینی به صورت عجیب و غریب رشد کرده است. باید توجه کنیم که ابزار مالیات برای کنترل تورم است. از سال ۹۸ یک حرکت ناپسند قرعه کشی برای فروش خودرو راه افتاد تا کار دست دلال‌ها نباشد که اتفاقا به دست آن‌ها می‌رسد. همواره یک بازار تقاضای واقعی و یک دلال وجود دارد که دنیا این مسائل را حل کرده است.

یزدی زاده همچنین درباره سوت زنی مالیاتی بیان کرد: فرار مالیاتی را سیستم باید تشخیص دهد نه اینکه مردم سوت بزنند. این باعث ناکارایی سیستم می‌شود. باید طوری اقدام کنیم که فرار‌های مالیاتی مشخص شوند.