به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند، کشت گلخانه‌ای از مطلوب‌ترین شیوه‌های کشت شناخته شده است.
در شرایطی که آب و اهمیت مدیریت مصرف آن به یکی از اولویت‌های جهانی و منطقه‌ای تبدیل شده، این شیوه کشت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و تولید مضاعف با وجود مصرف آب کمتر، این شیوه را به روشی محبوب تبدیل کرده است.
صرفه‌جویی در مصرف آب، افزایش بهره‌وری، اشتغال‌زایی بالا، امکان کاشت و برداشت محصول در تمام فصول، امکان پرورش محصولات خارج از فصل و خارج از اقلیم، قابلیت مقابله با تهدیدات و خسارات به واسطه امکان کنترل و اقدامات پیشگیرانه، برخی از مزایای کاشت گلخانه‌ای است.
کاهش منابع آبی در بیشتر مناطق کشور از جمله استان کویری خراسان جنوبی، ضرورت تغییر الگوی کشت نظیر توسعه کشت محصولات گلخانه‌ای را در این استان دو چندان کرده است. اما از آن سو مشکلاتی هم برای گلخانه‌داران از قبیل توفان، تسهیلات و سود بانکی و سخت گیری‌های دیگری وجود دارد که گویا باعث دلسردی آن‌ها شده است.
ظرفیت ۳ برابری کشت در گلخانه
آیروم از گلخانه‌داران خراسان جنوبی ساکن شهرستان فردوس گفت: بیشتر در تولید صیفی‌جات و خیار فعالیت می‌کنم و مزایای کشت گلخانه‌ای در خراسان جنوبی این است که با صرفه‌جویی بالا شاهد کاهش مصرف آب هستیم.
او گفت: در کشت مزرعه‌ای خیار فقط در هر متر مربع یک بوته کاشته و آن هم در فصل تابستان است، اما در کشت گلخانه‌ای در تمام فصول امکان کشت وجود دارد.
آیروم گفت: همچنین در هر ۳ هزار متر حدود ۹ هزار بوته خیار کاشته می‌شود که ۳ برابر کشت مزرعه‌ای است و مصرف آب هم بسیار کمتر می‌شود.
گلخانه دار فردوسی گفت: کشت گلخانه‌ای اشتغال زایی بالایی دارد؛ به نوعی که در ۳ هزار متر مربع ۲ خانواده درآمد خوبی خواهند داشت و رطوبت، دما، تغذیه و موارد دیگر را می‌توان به راحتی کنترل کرد.
گلخانه‌هایی که جمع شدند
آیروم گلخانه‌دار خراسان جنوبی گفت: البته کشت گلخانه‌ای معایبی نیز دارد که نیاز است مسئولان استانی از قبیل بانک‌ها و دیگر دستگاه‌های دخیل به آن توجه کنند.
او گفت: سود بانک و تسهیلات بانکی از جمله مهمترین معضلات گلخانه‌داران است که برای ارائه تسهیلات سخت‌گیری‌های فراوان می‌شود و از آن سوی بعد از اعطای تسهیلات با سود‌های کلان کمر گلخانه‌دار می‌شکند.
آیروم گفت: گلخانه‌ها صرفه‌های اقتصادی بالایی برای دولت و کشور دارند اما هیچ‌گونه حمایتی نمی‌شویم.
این گلخانه دار گفت: قول‌های حمایتی برای جبران خسارت توفان داده شد، ولی در نهایت هیچ پرداختی وجود نداشت؛ همچنین برق گلخانه‌دارن بدون اطلاع قبلی قطع و جبران خسارتی نشد.
او گفت: در فردوس پارسال ۱۰ هزار متر مربع گلخانه جمع و فقط ۷۰۰ متر مربع اضافه شده است و این به دلیل نبود حمایت‌های مسئولان و مشکلات بانکی است که اگر خود قادر به انجام کار نباشیم، مجبور به تغییر شغل هستیم.
بعد از ۲۰ سال دیگر کار نمی‌کنم
رحیمی گلخانه‌دار ساکن شهرستان طبس نیز گفت: کشت گلخانه‌ای به دلیل شرایط اقلیمی خراسان جنوبی یکی از ضرورت‌های انکار ناپذیر است، ولی مسائل و مشکلات و نبود حمایت‌ها، رسیدن به این هدف را سخت کرده است.
او گفت: امسال به دلیل مشکلات بعد از ۲۰ سال گلخانه‌داری دیگر کشت نداشته ام و پارسال در ۲۲ هزار متر مربع گلخانه خود گوجه، فلفل و خیار کاشته که به دلیل قطع برق همه محصول از بین رفته است.
رحیمی گفت: یک میلیارد محصول و حدود ۱۸۰ میلیون تومان سیستم برق سه فاز مجموعه از بین رفته و دیگر برای امسال با وجود پیگیری برای حمایت، قادر به اجرای کشت دوباره نبوده ام.
گلخانه دار طبسی گفت: کشت گلخانه‌ای با افزایش بهره‌وری که دارد باعث می‌شود در ۱۵ هزار مترمربع گلخانه ۲۴ نفر مشغول به کار مستقیم شوند.
حامل‌های انرژی و همراهی که وجود ندارد
رحیمی گلخانه‌دار که خود از کارمندان جهاد کشاورزی است گفت: مسئولان اگر کاری انجام ندهند خیلی بهتر است چرا که خود گلخانه‌داران همدیگر را ترغیب به فعالیت در این زمینه می‌کنند.
او گفت: امسال در ۴ گلخانه که بازدید داشتیم به دلیل تغییر منابع آبی بدون اطلاع، آب گلخانه‌ها شور و باعث از بین رفتن محصولات آن‌ها شده است.
بیشتر بخوانید
رحیمی گفت: به دلیل همین موارد کسانی که تمایل به اجرای گلخانه داشتند ترسیده و دیگر انجام نمی‌دهند.
این گلخانه دار گفت: حامل‌های انرژی آب، برق و گاز از مهمترین زیر ساخت‌های گلخانه‌ها هستند که در خراسان جنوبی به دلیل نبود همکاری‌ها باعث از بین رفتن کشت گلخانه‌ای در استان می‌شوند.
چالش ۱۰ ساله نبود افراد متخصص
رضایی مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: توسعه گلخانه‌ها از اوایل دهه ۸۰ شروع شد، البته افراد متخصص و افرادی که دنبال تولید و جنبه‌های اقتصادی بودند وارد آن نشدند.
او گفت: مشکل اصلی ما این بود که حدود ۱۰ سال در این بخش به صورت تخصصی کار نشد و به دلیل همین موضوع عدم موفقیت‌ها را شاهد بودیم.
رضایی گفت: با توجه به عدم موفقیت‌ها، این موضوع باعث ایجاد تنش و بدبینی درباره گلخانه‌ها شد، که اگر تخصص، بودجه، زمان و تکنولوژی را در اختیار داشتند این اتفاق نمی‌افتاد.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: موضوع کامل شدن زیرساخت‌ها و مجتمع‌های گلخانه از اوخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ با فارغ‌التحصیلان کشاورزی شروع شد و از همان زمان ایجاد گلخانه‌های مدرن و جدید جایگزین گلخانه‌های سنتی شدند.
به دنبال تولید محصولات صادرات محور
رضایی مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: تا سال ۹۹ ما ۷۹ هکتار گلخانه داشتیم که شامل محصولات خیار، گوجه و فلفل بود و امسال حدود ۱۴ هزار تن برداتشت داشته‌ایم.
او گفت: همه ساله شاهد افزایش ۶ تا ۸ درصدی برداشت محصولات تولیدی هستیم که نشانه خوبی برای ارتقای سطح زیر کشت است.
رضایی گفت: در دو سال گذشته واحد تولیدی گلخانه‌ای برای گیاهان زینتی و آپارتمانی نداشتیم که اکنون حدود ۳ واحد در این زمینه فعال هستند.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: در تنوع و رقم محصولات به دنبال تولید محصولات صادرات محور هستیم که البته به دلیل حجم پایین تولیدی جمع‌آوری و از دیگر استان‌ها صادر می‌شود.
مشکلات و مزیت‌های کشت گلخانه‌ای در استان
رضایی مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی یکی از مشکلات خراسان جنوبی را در زمینه توسعه گلخانه‌ای ضعف در زیرساخت‌ها دانست و گفت: خراسان جنوبی از بازار‌های مصرف هدف دور است و محدودیت‌هایی را در این مسئله ایجاد کرده است.
او گفت: همچنین به دلیل شرایط اقلیمی استان که باد‌های شدیدی داریم مشکلاتی را برای گلخانه‌داران ایجاد می‌کند.
رضایی گفت: با این وجود خراسان جنوبی دارای مزیت‌هایی نیز هست که زیاد به آن‌ها توجه نشده، ولی دیگر استان‌ها مانند کرمان از آن بهره برده‌اند.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: برخی از نقاط استان مانند طبس و نهبندان از درجه حرارت بالا حتی در فصول سرد برخوردار هستند.
او گفت: این موضوع می‌تواند به تولید محصولاتی که به درجه حرارت بالا نیاز دارند، همچنین تهیه محصولات با استفاده اندک از حامل‌های انرژی کمک کند.
افزایش ۱۰ برابری بهره‌وری و اشتغال‌زایی و کاهش مصرف آب
رضایی مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: استانی خشک با کمبود منابع آبی و افزایش تبخیر هستیم؛ همچنین عمده کشاورزان خراسان جنوبی خرده مالک هستند که به همین دلیل درآمد بالایی از محصولات خود ندارند.
او گفت: به همین دلیل ضرورت ایجاد گلخانه‌ها بیشتر به چشم می‌آید چرا که بهره‌وری و اشتغال‌زایی را ۱۰ برابر افزایش و مصرف آب را به اندازه قابل توجهی کاهش می‌دهد.
رضایی گفت: در گلخانه‌ها محصولاتی خارج از فصل تولید می‌شود که به همین دلیل قیمت‌های بالاتری نیز دارند که خود این موضوع نشانه اهمیت گلخانه‌ها است.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: حتی در برخی از کشور‌ها گلخانه‌ها در داخل شهر و ساختمان‌ها قرار دارند که یعنی مستقیم از تولید به مصرف می‌رسد.
کشت گلخانه‌ای کار تخصصی، تجاری، اقتصادی
رضایی مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در زمینه اقدامات انجام شده و کمبود گلخانه‌ها در استان گفت: درست است که این مقدار از گلخانه‌ها کم است، اما برنامه‌هایی دیده شده که شاهد گسترش آن‌ها خواهیم بود.
او گفت: یکی از چالش‌های ما در بخش گلخانه‌ها، زیرساخت‌های آب و برق بود که با ایجاد مجتمع‌های گلخانه‌ای و نهضت گلخانه‌ای این موارد در حدود ۳ سال آینده خود را نشان داده و مسائل رفع می‌شود.
رضایی گفت: در بخش نگرش و بینش‌ها نیز تغییراتی ایجاده شده که افراد متخصص پای کار آمده‌اند و سطح زیرکشت تقاضایی افزایش چشم‌گیری دارد.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: اکنون نوع نگاه به گلخانه از خرده مالکی و در کنار مشاغل دیگر به یک کار تخصصی، تجاری، اقتصادی و صادرات محور با سطح بالا تبدیل شده است.
نیاز به حمایت و اعتبارات بیشتر
رضایی مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی درباره چالش‌های پیش‌رو برای سرمایه‌گذاری گلخانه‌ها گفت: سرمایه‌گذاری اولیه برای راه‌اندازی گلخانه به نسبت زیاد است که نیاز به حمایت‌های دولتی دارد.
او گفت: این حمایت‌ها می‌تواند در قالب تسهیلات بلند مدت کم بهره با تنفس بالا باشد تا افراد بیشتر ترغیب به این کار شوند.
رضایی گفت: اکنون سازمان با کمبود اعتبار در این بخش مواجه است، چرا که حدود ۴۰۰ میلیارد تومان طرح آماده معرفی به بانک برای وام داریم، ولی محدودیت‌هایی وجود دارد.
مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: حتی برای توسعه گلخانه‌ها مشکل کمبود تسهیلات وجود دارد چرا که تأمین زیرساخت‌های آب، برق، گاز و جاده بسیار هزینه بر است و نیاز به حضور بخش خصوصی در این حوزه نیز وجود دارد؛ و اما...
ضرورت ایجاد گلخانه‌ها در استان‌های کم آب مانند خراسان جنوبی بر کسی پوشیده نیست، اما نکته مهم اینجا است که مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری باید مسئولان پای کار بیایند و حمایت‌های لازم را از این قشر داشته باشند، چرا که با توجه به کاهش بارندگی‌ها و پایین آمدن سطح دبی آب در آینده بخش کشاورزی با مشکلات فراوانی روبه‌رو خواهند شد و تنها راه نجات کشت جایگرین در گلخانه است. اینکه در این زمان این بخش توسعه پیدا کند می‌تواند امنیت غذایی را در آینده تأمین کند.
منبع: فارس
انتهای پیام/ ر
