به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، مدرسه علمیه «حاج سلطان‌العلما» مدرسه‌ای بسیار قدیمی و تاریخی است که در سال ۱۳۳۰ قمری حاج «ملاهادی سلطان‌العلما» آن را ساخت و برای پرورش علوم دینی وقف کرد. این مدرسه علمیه در سال ۱۳۸۴ در فهرست میراث فرهنگی به ثبت رسید؛ حال چند سالی است که به دلیل فرسودگی و بی توجهی مسئولان ویرانی و تخریب به جان قدیمی ترین حوزه علمیه کاشمر افتاده است.

این روزها حال این مدرسه تاریخی خوب نیست و غبار بی مهری بر دل این بنا نشسته است.

بنای مدرسه علمیه «حاج سلطان العلما» از زمان قاجار است

رضا یوسفی رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشمر می گوید:  بنای مدرسه علمیه «حاج سلطان العلما» از زمان قاجار است و از چهار طرف توسط حجره‌های دوطبقه و دو ایوان شمالی و جنوبی محصور شده است.

او می افزاید: این بنا دارای ۴۰ اتاق مخصوص طلاب، مطبخ، ایوان شمالی و جنوبی، بادگیر، مَدرس به عنوان یکی از مدارس علمیه معروف و مطرح در استان و شهرستان شناخته شده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشمر با تاکید بر اینکه این بنا در سال ۱۳۸۴ در فهرست میراث فرهنگی به ثبت رسیده است، ادامه می دهد: درحال حاضر شهرستان کاشمر و کوهسرخ ۲۶ اثر ثبت شده دارد که مدرسه «حاج السطان العلما» یکی از این آثار است.

یوسفی با بیان اینکه مدرسه «حاج السلطان العلما» نیاز اصلی برای مرمت دارد، بیان می کند: گرچه یک رأس این مدرسه اداره اوقاف و موقوفه‌های مربوط به این مدرسه است، ولی اعلام می‌شود این موقوفات فقط برای طلبه‌ها است در صورتی که بنای این مدرسه برای نگهداری نیاز به درآمد و هزینه‌هایی دارد.

او با بیان اینکه بهترین اتفاق برای این مدرسه مرمت آن است، تصریح می کند: این مدرسه علمیه گنجینه‌ای از بزرگان دینی شهرستان، استان و کشور است که با راه اندازی گنجینه اسناد برای مخاطب گردشگر جذاب است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشمر تاکید می کند: شخصیت‌های بزرگی در این مدرسه علمیه درس فراگرفته‌اند و حتی تدریس داشته‌اند، مقام معظم رهبری نیز در این مدرسه حضور داشته‌اند که این مدرسه می‌تواند یک گنجینه معتبر برای منطقه و استان باشد.

بیشتربخوانید

• آتش بی‌توجهی بر جان خانه‌های تاریخی نیشابور

نباید نگاه تجاری به مدرسه علمیه «حاج سلطان العلما» داشت

یوسفی با اشاره به اینکه نباید نگاه تجاری به این بنا نباید داشت، اظهار کرد: نباید این بنای خشت و گلی از بین برود و باید این مدرسه را همین گونه که است، حفظ شود.

او با بیان اینکه گرچه از نظر اعتبارات برای مرمت مشکل داریم، اظهار می کند: برای مرمت این بنای تاریخی با استفاده از کارشناسان، آمادگی کامل برای نظارت و اخذ مجوز‌های مربوطه برای این امر را دارد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشمر ادامه می دهد: مرمت این مدرسه همت چند جانبه میراث فرهنگی، اداره اوقاف و امور خیریه و مدیریت حوزه‌های علمیه خراسان را می‌طلبد.

یوسفی بیان می کند: چنین بنای شاخصی که حجره‌هایی در دو طبقه در طرفین با دو ایوان و بادگیر داشته باشد در منطقه نداریم و تأکیدمان بر این است که این مدرسه تخریبی نیست و نیاز به مرمت دارد، خصوصاً در ضلع غربی بنا ترک‌هایی فعال و مطالعات آن انجام شده است که نیاز به امورات پی سازی دارد و قابل مرمت است.

او تصریح می کند: باید برای نگهداری یادگار گذشتگان که تاریخ و فرهنگ شهر کاشمر را نشان می‌دهد همچون مدرسه حاج سلطان العلما، سرای امین التجار، مسجد جامع باید حساسیت بیشتری داشته باشیم.

حجت الاسلام نیساری مدیر اداره اوقاف و امور خیریه کاشمر هم با بیان اینکه نباید نگاه تجاری به این بنا داشت، می گوید: مرحوم حاج سلطان‌العلما برای این مدرسه علمیه ۲۷ رقبه از جمله باغ، آب و برخی رقبات دیگر را در روستاهای اطراف وقف کرده است. اکنون این مدرسه علمیه وضعیت خوبی ندارد و به دلیل نبود ایمنی طلبه‌ها نمی‌توانند شب در این مدرسه اسکان داشته باشند.

او با اشاره به اینکه  مدیریت این مدرسه  برعهده مدیریت حوزه علمیه استان است، می‌افزاید: حکم نهایی را مدیریت حوزه علمیه استان صادر می کند، زیرا در رأس مدیریت حوزه علمیه قرار دارد و این مدرسه وقف به طلاب است، باتوجه به اینکه میراث فرهنگی و حوزه علمیه اعتبار برای مرمت بنا ندارند، درآمد اندک موقوفات هم پاسخگوی تمام هزینه‌ها برای مرمت نیست.

مدیر اداره اوقاف و امور خیریه کاشمر ادامه می دهد: برای مرمت این بنا حداقل ۵ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم، مدیریت حوزه علمیه استان تصمیم دارد پس از تخریب مدرسه در محل آن یک مجتمع جدید  بنا کند.

بیشتربخوانید

• تخریب خانه تاریخی کوزه‌کنانی تکذیب شد
• خانه امیری؛ تقابل سنت و مدرنیته در دل مشهد
• مدرسه عباسقلی خان، شاهکار معماری دوران صفوی+ تصاویر

مدرسه تاریخی حاج سلطان‌العلما کاشمر، در یک قدمی ویرانگی!

حجت‌الاسلام علی محمدی مدیر مدرسه علمیه «حاج سلطان‌العلما» کاشمر با اشاره به اینکه ۷۰درصد از مدرسه تخریب شده  است می گوید: این مدرسه برای پرورش طلاب علوم دینی وقف شده است و در گذشته ۲۰۰ طلبه در این مکان آموزش می‌دیدند ولی اکنون فقط حدود ۷۵ طلبه از این مدرسه استفاده می‌کنند.

او می‌افزاید: وضعیت این مدرسه قابل وصف نیست، تنها خواسته ما حفظ بنا است و بهتر است که بنا توسط متولیان مرمت شود نه تخریب.

اکنون ۷۰درصد این بنا  تخریب شده است، امیدواریم متولیان امر و مسئولان میراث فرهنگی کشور، استان و شهرستان کاشمر برای حل مشکل مدرسه «حاج سلطان العلما» چاره‌ای بیندیشند و این بنای ۱۰۰ ساله ارزشمند را مرمت و نگهداری کنند.

گرچه تخریب آثار باستانی به ثبت رسیده فرهنگ ما را نابود می‌کند، ولی می‌توان از این ظرفیت به عنوان اقتصاد گردشگری با حفظ آثاری همچون مدرسه علمیه «حاج سلطان العلما» برای گردشگری و ایجاد اشتغال استفاده کرد.

گزارش از فهیمه شاکری

انتهای پیام//ف.ش