او مدت سی سال در دربار سلطان محمد خدابنده فرزند اول شاه طهماسب صفوی بهکار نوشتن نامههای شاه اشتغال داشت. خواجه اختیار منشی گنابادی مشهورترین و نامدارترین خوشنویس تعلیق به شمار میرود. گویی نام او و تعلیق بیش از هر هنرمندی به هم گره خورده است و این بخت یاری، حاصل نبوغ، استعداد و پر کاری او است.
وی در نیمه دوم سده دهم هجری در هرات به خوشنویسی اشتغال داشت و خوشبختانه آثار فراوانی از وی در موزه ها، کتابخانهها و مجموعههای خصوصی ایران و جهان به یادگار مانده است؛ با این وجود وی و آثارش آن گونه که باید شناسایی، بررسی و معرفی نشده است.
از مجموعه گلستان هنر که به همت دکتر حمیدرضا قلیچ خانی منتشر میشود شماره ۲۳ آن به خواجه اختیار منشی گنابادی اختصاص دارد.
بنابر بیشتر منابع، خط تعلیق را نخستین خطّ ایرانی میدانیم که برای نوشتن اسناد و مکاتبات فارسی وضع شد؛ این خط با همه دلفریبیهای بصرش اش، خوانایی کافی را برای کتابت متون فارسی و همگانی شدن نداشت و از این رو خط نستعلیق اندک اندک از اواسط سده هشتم هجری، به یاری تعلیق شتافت و نه تنها تعلیق را منسوخ نکرد، بلکه در حفظ و ثبات جایگاه و موقعیتِ خط تعلیق در امور دیوانی، نقش به سزایی ایفا کرد.
خواجه اختیار منشی گنابادی نه تنها به عنوان یک هنرمند و خوشنویس بلکه به عنوان یک سمبل جهانی شناخته میشود و آثار او الهام بخش هنرمندان ما در عصر کنونی است.
حدود ۳۰۰ اثر مربوط به خواجه اختیار منشی گنابادی در موزههای مختلف نظیر موزه ملک، رضا عباسی، کاخ موزه گلستان، مجلس شورای اسلامی و کتابخانه دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی، استانبول، فرانسه و کنگره آمریکا نگهداری میشود.
اکثر مورخان وفات او را در سال ۹۹۰ هجری دانستهاند، ولی کتاب دانشوران خراسان آن را ۹۷۰ ذکر کردهاست و بسیاری از محققان تحول و توسعه کمی و کیفی خط تعلیق را مرهون تلاشهای او دانستهاند.
نامگذاری یک خیابان در گناباد، ساخت و نصب تندیس، ساخت دو فیلم مستند و برگزاری همایش ملی خواجه اختیار منشی گنابادی، از اقدامات مسئولین شهرستان گناباد برای زنده نگه داشتن نام این شخصیت برجسته بوده است.
انتهای پیام//ح.ت