تغذیه مناسب برای داشتن کبد سالم

مریم مهارت رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شیراز با بیان اینکه بیماری کبد چرب یکی از شایع‌ترین علت‌های بروز مرگ و میر ناشی از بیماری‌های مزمن کبدی است، اظهار کرد: بیشترین شیوع این بیماری بین ۴۰ تا ۶۰ سالگی است. 

او ادامه داد: کبد چرب در اثر تجمع چربی به ویژه تری گلیسیرید در سلول‌های کبدی به میزان ۵ -۱۰ درصد وزن کبد ایجاد می‌شود. در صورتی که درمان نشود، این بیماری می‌تواند به سمت سیروز و سرطان سلول‌های کبدی منجر شود.

مهارت تصریح کرد: از عواملی که می‌تواند در ایجاد بیماری کبد چرب نقش داشته باشد می‌توان به چاقی، سوءتغذیه، کاهش وزن سریع، دیابت، مقاومت به انسولین و افزایش چربی خون اشاره کرد. اما چاقی، به ویژه چاقی شکمی به عنوان اصلی‌ترین علت ایجاد این بیماری شناخته می‌شود. 

او اضافه کرد: محققان دریافته اند که تغییر شیوه زندگی از جمله افزایش فعالیت فیزیکی، کاهش وزن تدریجی و اصلاح عادات غذایی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در پیشگیری و درمان کبد چرب به شمار می‌رود. 

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شیراز با اشاره به نکات تغذیه‌ای موثر در پیشگیری و بهبود کبد چرب، گفت: تعداد وعده‌هایی غذا را در روز افزایش و حجم غذا را در هر وعده کاهش دهید.

او با بیان اینکه وعده‌های غذایی خود را به طور منظم و در ساعات معینی از روز مصرف کنیم، افزود: هیچ یک از وعده‌ها به ویژه وعده صبحانه نباید حذف شود.

مهارت با بیان اینکه از مصرف غذا‌های سرخ کردنی پرهیز کنید و تا حد امکان از روش بخار پز یا آبپز کردن برای طبخ مواد غذایی استفاده شود، ادامه داد: چربی گوشت و پوست مرغ را قبل از پختن جدا کرده و تا حد امکان از گوشت سفید به جای گوشت قرمز استفاده کنید. 

او با بیان اینکه لبنیات کم چرب استفاده کنید و از مصرف ماست و پنیر‌های خامه خودداری کنید، گفت: تا حد امکان از مصرف گوشت‌های فرآوری شده مانند هات داگ، سوسیس، ژامبون و ناگت مرغ حتی با عنوان «کم چرب» خودداری کنید.

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شیراز تصریح کرد: ماهی‌های چرب مانند سالمون، ماهی آزاد، قزل آلا و کپور که حاوی امگا ۳ بالایی است، سبب کاهش تری گلیسرید خون می‌شود؛ بنابراین دست کم ۲ بار در هفته ماهی استفاده کنید.

او اضافه کرد: مغز‌ها به ویژه گردو به کاهش چربی خون کمک می‌کند البته باید در نظر داشت که به دلیل کالری بالا موجب اضافه وزن و چاقی شده، پس در مصرف آن‌ها تعادل را رعایت کنید.

مهارت اظهار کرد: غلات بدون سبوس مانند برنج سفید و نان سفید سبب افت سریع قند خون و گرسنگی زودرس و اضافه دریافت آن سبب چاقی و تجمع چربی در بدن می‌شود. دست کم نصف غلات مصرفی خود را از غلات کامل انتخاب کنید.

او تصریح کرد: رژیم غذایی سرشار از قند‌های افزوده منجر به تجمع چربی در شکم می‌شود، بنابراین مصرف خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های با قند بالا مانند کیک، آبنبات، شکلات، نوشابه‌های گازدار، آبمیوه‌ها و نوشیدنی‌های انرژی زا را محدود کنید. 

رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی شیراز گفت: مصرف چربی‌های ترانس را به کمترین میزان برسانید. مهم‌ترین منبع اسید‌های چرب ترانس، روغن‌های جامد، کره گیاهی (مارگارین) و روغن‌های قنادی است که در تهیه انواع شیرینی‌ها و بیسکویت استفاده می‌شود.

او ادامه داد: مصرف مواد غذایی غنی از فیبر را افزایش دهید. بهترین راه برای دریافت فیبر بیشتر، مصرف مقدار کافی غذا‌های گیاهی از جمله سبزی و میوه، حبوبات و همچنین غلات کامل (غلات سبوس دار) است.

مهارت افزود: هر چند میوه‌ها دارای خواص مفیدی برای سلامتی است، اما از مصرف بیش از حد میوه و آبمیوه‌ها به علت محتوای بالای قند (فروکتوز) آن‌ها پرهیز کنید. 

او با بیان اینکه کاهش وزن تدریجی منجر به کاهش معنی دار چربی‌های کبدی می‌شود، اضافه کرد: برای کاهش وزن مناسب از یک مشاور تغذیه کمک بگیرید.