بخش بین الملل موسیقی فجر دارای مشکل است

هوشنگ جاوید پژوهشگر موسیقی مناطق و نواحی ایران و داور این دوره از جشنواره موسیقی فجر گفت: نزدیک به ۱۵ سال پیش یعنی از سال ۸۸ هیچ همکاری با جشنواره فجر نداشته ام امسال با دعوت آقای ستایشگر و اللهیاری آمدم که کمک کرده باشم، زیرا من به نسبت این جشنواره و دوره‌ی های قبلی ناقد هستم، یکی از مسائلی ما درباره‌ی جشنواره‌های کشور با آن رو به رو هستیم این جشنواره‌ها همواره وقتی برگزار می‌شوند بی پشتوانه هستند.

این پژوهشگر موسیقی نواحی ایران گفت: پشتوانه نداشتن جشنواره به این معنا است که دولت بودجه‌ای را مشخص می‌کند و یک جشنواره به دلیل اینکه سبقه و سابقه‌ای دارد دولت تلاشش این است که آن جشنواره را به موقع برگزار کند و تمام که شد پرونده جشنواره بسته می‌شود و می‌رود تا سال بعد و دوباره دو ماه مانده به جشنواره و اتفاق دیگری و بودجه‌ای جدید شکل می‌گیرد.

به گفته جاوید، حالتی مثل باید و لزوم برای برگزاری در جشنواره‌های ما وجود دارد، اما آن اهمییت اصلی که جشنواره‌ای مثل فجر باید داشته باشد از نظر من تا به امروز و سال‌های قبل نبوده، اما امیدوارم از امسال به بعد این اتفاق بیفتد.

جاوید گفت: یک جشنواره‌ای مثل جشنواره‌ی موسیقی فجر که تمام می‌شود باید تمام دست اندرکاران و حتی مدیران بالا دست بنشینند و فراز و فرود آثاری که اجرا شده، نوع استقبال ها، نوع اجراها، تجربیات به دست آمده از کوچک‌ترین مسئله که پذیرایی از مهمانان و آمدنشان است تا بزرگ‌ترین مسئله که شامل اتفاقات اجرایی و انتخاب‌ها می‌شود را مدام تجزیه و تحلیل کنند.

او می‌گوید: گذشته از این؛ وضعیت شنیداری جامعه را از امسال تا سال آینده را بایستی ماه به ماه توسط هیاتی که دبیر جشنواره آن را انتخاب کرده رصد کنند که بتوانند سال آینده که به اتفاق فجر می‌رسند بدانند کدام از شکل موسیقی امسال نیاز دارد بیشتر به آن پرداخته شود.

جاوید گفت: اگر بخواهیم از لحاظ آسیب شناسی به این قضیه نگاه کنیم، موسیقی رزم حماسه کشور، موسیقی سرود، موسیقی نواحی، موسیقی ردیف و دستگاهی، موسیقی مذهبی، موسیقی آیینی، موسیقی ارکسترال دچار ضعف و مشکل است، تمامی این موارد برای موسیقی مسئله به حساب می‌آید.

وی افزود: اگر پیگیری این موارد از طریق بررسی‌های انجام شده توسط یک هسته پژوهشی ایجاد شده پس از برگزاری جشنواره مربوط به دبیر خانه جشنواره ادامه پیدا کند می‌تواند جشنواره‌ی سال آینده را بارورتر کند و گرنه جشنواره سال آینده هم تبدیل به یک اتفاق و رویداد می‌شود و میگذرد.

او می‌گوید: هر گاه صحبت از بخش بین الملل شود صحبت بزرگی به میان می‌آید و این مبحث نیازمند کار رسانه‌ای است، رسانه‌ای شدن کار سختی محسوب می‌شود که نیازمند هماهنگی با صداوسیما است و امسال از لحاظ خبری به خوبی کار شد.

جاوید گفت: از لحاظ پخش آثار؛ سازمان صداوسیما هنوز دچار مشکل است و به نظرم بهتر است مسئله با رسانه‌ها و ساز‌ها که دارند را هر چه زودتر حل کنند، زیرا حقیقتا به صورت یک میوه‌ی دست مالی شده‌ای درآمده که لهیده شده و فکر میکنم زمان آن رسیده که نسبت به این مسئله تعیین تکلیف جدی صورت بگیرد.

به گفته این پژوهشگر موسیقی نواحی، اگر بخواهیم جشنواره را بین المللی کنیم در بحث انتخاب آثار خارجی‌ها باید داور مرتبط با آن کشور و موسیقی در جشنواره حضور داشته باشد، این موضوع راهکار‌ها و شاخصه‌های خود را دارد برای مثال اگر موسیقی اقیانوس هند باشد نیاز به حضور متخصص همان موسیقی وجود دارد.

جاوید گفت: اگر در کار ارکستررالی که انجام می‌دهیم بهترین اثر بهتوون هم اجرا شود هنگامی که این اجرا در خارج از کشور انجام شود خواهیم دید که این اجرا پسندیده نمی‌شود، این موضوع حقیقتی است که نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد.

او می‌گوید: جشنواره‌ای هنگامی بین المللی می‌شود که داوران و متخصصان خارج از کشور به ایران بیایند و در جشنواره شرکت کنند تا شاهد رقابت تنگانگ گروه‌های مختلف باشیم، تحقق این موضوع یکی از آرزو‌های من است و فکر میکنم هیچ عیبی ندارد اگر روزی بیاید که ارکستر سمفونیک ایران در یک جشنواره بین المللی در اجرای آثار آهنگسازان غربی درجه یک را بگیرد، اما اینکه چه کسی اجرا را داوری می‌کند و یا چه گروهی با چه میزان مهارت اجرا دارند نکته‌ی مهم تری است.

به گفته داور سی و هشتمین جشنواره موسقی فجر، برای اینکه بخواهیم عنوان بین المللی را بر روی موسیقی فجر بگذاریم در این حوزه از موسیقی دچار مشکل هستیم، اما شرایط برای تحقق این موضوع در بخش نواحی میسر است، از نظر اشتراکات زمینه‌ای و متنی مخصوصا در جهان اسلام دارای اشتراکات فراوان هستیم.

او می‌گوید: هنر نعت خوانی را تمام کشور‌های اسلامی دارند و ما می‌توانیم یک بخش از جشنواره موسیقی فجر را به صورت بین قاره‌ای برای این هنر اختصاص دهیم، اقیانوس هند را تا ایران می‌توان طی کرد و می‌توان با حضور داوران از این منطقه و داوران ایرانی مناقب خوانی را در جشنواره فجر شاهد باشیم.

جاوید گفت: با شاخه و موضوعیت و برنامه ریزی دقیق می‌توان به معنای بخش بین الملل نزدیک شد، اما به سادگی نمی‌توان هر جشنواره‌ای را جشنواره بین المللی نامید باید برای تحقق هر چه بیشتر آن فکر شود، در چند سال اخیر برای حذف بین المللی بودن جشنواره فجر صحبت‌هایی شد، امیدوارم با شکل درست و حساب شده‌ای این عنوان به جشنواره فجر برگردد.