فضای سیاسی و انتقادی دانشگاه ها قبل و بعد از انقلاب

به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ "دانشجویان بعد از انقلاب سیاسی نیستند" این حرفی است كه برخی فعالان سیاسی كشور مطرح می‌كنند؛ آن‌ها مدعی هستند دانشجویان فعلی نسبت به دانشجویان قبل از انقلاب از بینش سیاسی كمتری برخوردارند، همچنین برخی فضای سیاسی دانشگاه را بسته‌تر از فضای سیاسی دانشگاه در زمان شاه توصیف می‌كنند؛ همه این ادعاها در حالی مطرح می‌شود كه رهبر انقلاب در سال 72 فرموده بودند " خدا لعنت كند آن دست‌هایی را كه تلاش كرده‌اند و می‌كنند كه قشر جوان و دانشگاه ما را غیر سیاسی كنند."

به منظور بررسی بیشتر فضای سیاسی دانشگاه‌ها در قبل و بعد  از انقلاب به سراغ برخی اساتید و نمایندگان دانشجوها رفتیم و نظر آن‌ها را در این باره جویا شدیم که مشروح آن در ادامه می خوانید.

حزب توده سکاندار جریان دانشجویی در دهه 20

رضا کلهر عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در خصوص فضای سیاسی و انتقادی دانشگاه‌ها قبل و بعد از انقلاب اظهار کرد: جو سیاسی، فکری و فرهنگی دانشگاه‌ها قبل از انقلاب به دهه ۲۰ برمی‌گردد که در این دوران تعداد دانشگاه‌ها محدود و در اختیار جریان‌های چپ قرار داشت؛ این جریان که متعلق به حزب توده بودند در میتینگ‌های خود از وابستگی نظام حاكم به غرب انتقاد می‌كردند.

کلهر خاطر نشان كرد: طبیعتا چون این جریان به بلوک شرق وابستگی داشت مورد توجه مردم قرار نمی‌گرفت و از طرف دیگر حکومت غرب‌گرا هم آنها را سرکوب می‌کرد.

وی با اشاره به اینکه در این دوران جریان‌های مذهبی در کشور جریان غالب بودند تاکید کرد: با این وجود جریان‌های مذهبی در این دوران نتوانسته بودند در دانشگاه‌ها رنگ و لعاب چندانی برای خودش پیدا کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) با اشاره به اینکه در دهه 30 و بعد از 28مرداد سال 1332 فضای دانشگاه‌ها به سمت مبارزه با نظام شاهنشاهی حرکت کرد، اظهار داشت: در این دوران جنبش دانشجویی شکل پر رنگ‌تری پیدا کرد و واقعه 16 آذر که به کشته شدن 3 شهید دانشجو منجر شد در این فضا اتفاق افتاد و باعث شد دانشگاه به سمت رادیکالیزه شدن بیشتر حرکت کند.

وی در خصوص عدم تعامل مثبت بین دانشگاه‌ها و فضای حاكمیت سیاسی در زمان شاه بیان کرد: تعامل پایدار و قابل توجهی بین دانشگاه و فضای حاکمیت سیاسی در این دوران وجود نداشت و دانشگاه در فضای مبارزه فکری و فرهنگی به سر می‌برد.

تاثیر انقلاب دانشجویی در انقلاب اسلامی

کلهر در ادامه با بیان اینکه در دهه 40 و بعد از سرکوب قیام امام خمینی (ره) توسط محمدرضا پهلوی فضای دانشگاه‌ها با سرعت بیشتری به سمت رادیکالیزه شدن حرکت کرد، اظهار داشت: دو جریان سیاسی سازمان مجاهدین خلق و سازمان چریک‌های فدایی خلق در سال‌های 1344و 1345 در دانشگاه ها شکل گرفتند.

وی افزود: در آن دوران شکل‌گیری جریان‌های مجاهدین و فدایی خلق در میان دانشجویان نشان دهنده این است که جنبش دانشجویی به سمت حرکت‌های مسلحانه حرکت کرده و به هیچ وجه نمی‌تواند وارد گفت و گو با نظام حاکم شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) با اشاره به اینکه فضای سیاسی دانشگاه‌ها در دهه 40 از یک جهت در اختیار چپ‌ها و از جهت دیگر در اختیار مذهبی‌ها بود، اظهار کرد: هر دو جریان کاملا بر این مسئله واقف بودند که حاکمیت شاهنشاهی گوش شنوایی برای انتقادات دانشجویان ندارد و آنها نمی‌توانند وارد تعامل مثبتی با حاکمیت شوند.

وی با بیان اینکه فضای کاملا رادیکالیزه علیه شاهنشاهی در 22 بهمن سال 1357 به اوج خود رسید، اظهار داشت: این مساله باعث شکل‌گیری انقلاب اسلامی شد و باید گفت این جنبش تاثیر مهمی در رخ داد انقلاب داشت.

تسخیر لانه جاسوسی آمریکا یکی از مهم‌ترین مظاهر جنبش دانشجویی

کلهر با اشاره به اینکه پس از پیروز شدن انقلاب و آزاد شدن زندانیان سیاسی بسیاری از افراد اعم از  آنانی که به گروه های سیاسی تعلق داشتند، از زندان آزاد شده بودند و همچنین دانشجویان مسلمان به دانشگاه‌ها بازگشتند، اظهار داشت: در این دوران محیط دانشگاه به مرکز فعالیت‌های سیاسی و امنیتی تبدیل شده بود.

وی ادامه داد: این امر باعث شد در همان ابتدای انقلاب، انقلاب فرهنگی اتفاق افتاد و از سال 1359 تا 1362 دانشگاه‌ها تعطیل شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع) اظهار کرد: تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در ابتدای انقلاب به دست دانشجویان پیرو خط امام یکی از مظاهر جنبش دانشجویی است، جنبشی که فعالیت سیاسی آنها از مرزها عبور کرده است.

جنبش‌های دانشجویی از تقابل تا همراهی با انقلاب

وی با بیان اینکه گروه‌های سیاسی در ابتدای انقلاب با به دست گرفتن فضای دانشگاه از همان ابتدا به سمت تقابل با نظام حرکت کردند، اظهار داشت: فضای دانشگاه در این دوران چنان رادیکالیزه شده بود که باعث شد هیچ‌گاه به یک تعامل مثبت با نظام جمهوری اسلامی نرسند.

کلهر در خصوص فضای دانشگاه‌ها در سال‌های 1359 تا 1362 گفت: در برخوردی که نظام در این دوران با گروه‌های سیاسی معاند و مسلح پیدا کرد این گروه‌ها منهدم شده و بساط سیاسی آن‌ها از دانشگاه جمع شد.

وی ادامه داد: با باز شدن دانشگاه‌‌ها در سال 62، جریان اسلامی در آن حاکم شد و جنبش‌های دانشجویی هم در چارچوب انجمن‌های اسلامی دفتر تحکیم وحدت شکل گرفتند؛ در آن زمان جنبش‌های دانشجویی در چارچوب دفتر تحکیم وحدت نوعی جنبش انتقادی نسبت به مدیریت‌های موجود در سطح کشور بود.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع) با بیان اینکه در کنار فعالیت‌های دفتر تحکیم وحدت، جنبش‌های دانشجویی موافق با نظام که ریشه در بسیج دانشجویی داشتند شکل گرفت، اظهار داشت: این جنبش‌ها به سمت تحکیم نظام جمهوری اسلامی حرکت کرده و در تقابل با انجمن اسلامی بود.

وی گفت: در شرایطی که در دوران دولت سازندگی کمتر به انتقادات جنبش دانشجویی توجه می‌شد این جنبش با استفاده از فضای ایجاد شده در دوم خرداد و بعد از  آن در دولت اصلاحات دست به حرکت‌های رادیکالیزه زد، این حرکت‌ها باعث شد تا بعد از اتفاقات ١٨ تیر ١٣٧٨ جنبش دانشجویی مورد اتهام تندروی قرار گیرد.

4 دهه پویایی فضای فکری و سیاسی دانشگاه‌ها

کلهر با بیان اینکه در 4 دهه بعد از انقلاب، جنبش دانشجویی نوعی جنبش زنده بوده است، اظهار کرد: دانشجویان در دیدارهایی که با مسئولان و مقام معظم رهبری داشتند به صراحت انتقادات خود را انجام می‌دهند.

سیر سعودی فضای سیاسی و انتقادی بعد از انقلاب

رضا کارگر دبیر سیاسی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان در گفت‌ و گو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در خصوص فضای سیاسی و انتقادی دانشگاه ها قبل و بعد از انقلاب اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران دست آوردهای متعددی داشته که مهم‌ترین آن "استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی" است. 

کارگر با بیان اینکه ایران بعد از انقلاب اسلامی در حوزه سیاسی چنان مستقل شد که خودش را جدا از تقسیم بندی می دانست، گفت: جمهوری اسلامی در آن زمان نیازی به بلوک شرق و غرب نداشت و امروز هم در جبهه مقابل ما باطل است.

وی با بیان اینکه امروز در حوزه آزادی از زمان رژیم پیشین تا نظام جمهوری اسلامی ایران شاهد یک تغییر چشم گیر هستیم، اظهار کرد: امروز مردم می توانند در چارچوب نظام اظهار عقیده کنند و جوانان در تصمیمات کشور دخیل هستند که این آزادی بسیار مهم و ارزشمند است.

جریان‌های متفاوت سیاسی در دانشگاه ها نوید جامعه‌ای پویا

دبیر سیاسی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان خاطرنشان کرد: بسیاری از افراد از این آزادی عقیده بسیار ناراحت هستند و تمام تلاششان این است که آزادی را به هرزه انگاری تغییر دهند، قطعا مهم‌‌ترین آزادی، آزادی انتخاب و تکامل انسان است.

وی با بیان اینکه جمهوریت اسلامی از دیگر ارکان نظام است اظهار داشت: جمهوریت اسلامی یعنی مردم با نظامی بر پایه آرای مردم و قوانین اسلامی رو به رو هستند، نظام جمهوری اسلامی به این قدرت رسیده که اکثریت مردم در انتخابات شرکت می کنند و در حیطه قانون گله‌مندی خود را مطرح می‌کنند.

کارگر با اشاره به اینکه پیش از انقلاب حقیقی‌ترین انتقادها که نیاز جامعه را در بر می‌گرفت با سرکوب‌های فراوانی مواجه می‌شد، اظهار کرد: امروزه جریانات متفاوت در دانشگاه ها از لحاظ سیاسی و فکری نوید یک جامعه پویا را می‌دهد.

وی ادامه داد: اغلب شاهد این هستیم که برخی مسئولین درصدد متشنج کردن فضای انتقادی و سرکوب کردن انتقادات هستند، مسئولان باید از انتقادات حمایت کنند.

دبیر سیاسی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان با بیان اینکه فضای سیاسی و انتقادی دانشجویان قبل از انقلاب با حال قابل قیاس نیست، اظهار کرد: ما شاهد یک سیر سعودی بعد از انقلاب هستیم که این از برکات انقلاب و جمهوری اسلامی است

حق انتخاب آزادانه در چارچوب نظام و مردم سالاری دینی

سعید توانا دبیر سیاسی اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در خصوص فضای سیاسی و انتقادی دانشگاه ها قبل و بعد از انقلاب اظهار کرد: حداقل دست آورد سیاسی انقلاب برای مردم انتخاب آزادانه در چارچوب نظام و یک مردم سالاری دینی است.

توانا با بیان اینکه امروزه در دانشگاه‌ها شاهد افرادی هستیم که علنا مخالفت خود را با نظام و رهبری اعلام می‌کنند، اظهار داشت: این مسئله نشان می‌دهد اعتقاد به اینکه آزادی بیان بعد از انقلاب وجود ندارد، کذب است.

وی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی آزادی نسبی از نظر انتقادی به وجود آورد اظهار کرد: در صورتی که انتقاد جهت اصلاح و خیر باشد آزادی بعد از انتقاد هم داریم؛ انتقاد با تلاش برای مبارزه با اسلام متفاوت است.

انتهای پیام/