به بهانه روز سعدی؛
تجلی آرزو، اندرز و اخلاق در نوشته‌های سعدی
زبان شیخ اجل به گونه‌ای است که هیچ زمان کهنه نمی‌شود و همواره هر نسلی با جمله‌ها، حکایت‌ها و نکته‌های اخلاقی آن ارتباط برقرار می‌کند.
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ دانش و سخنوری ابومحمّد مُشرف‌الدین مُصلح بن عبدالله بن مشرّف متخلص به سعدی، نه تنها در بین زبان شناسان نام آشنای فارسی بلکه در بین شاعران و فیلسوفان کشورهای دیگر نیز مطرح و زبانزد است.
امرسون فیلسوف آمریکایی پیرامون شاعر دنیا بودن سعدی می‌گوید: سعدی به زبان فارسی تکلم می‌کند ولی مثل هومر، سروانتس، شکسپیر و مونتنی خطابش به همه ملل است و حرف او دائما، جنبه امروزی دارد. همچنین می‌گوید: «بشریت به سعدی علاقه‌مند است. سعدی شاعر دوستی، محبت، قهرمانی، ایثار، بخشندگی، صفا و عنایت الهی است.»
سعدی که عارف و شاعری موحد است، آثارش را با موضوعاتی چون ستایش و وحدانیت خدا سروده است. برای مثال در مقدمه گلستان آورده است: «منت خدای را عز و جل که طاعتش موجب قربت است و به شکراندرش مزید نعمت. هر نفسی که فرو می رود، ممد حیات است و چون بر می آید، مفرح ذات. پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمتی شکری واجب. »
سعدی بیش از هر خصلتی عاشق است. عشق در نظر سعدی امری جدی و روحانی است. عشقی که از مخلوق شروع شده و به خالق می‌رسد.
در بعضی منابع آمده است که بوستان اولین اثر مدون سعدی است و در ده باب عدل و تدبير رأی، احسان، عشق و مستی و شور، تواضع، رضا، قناعت، شکر بر عافيت، توبه و راه صواب و مناجات نوشته شده است و در سال 655 هجری قمری در 4011 بيت به پایان رسیده است.
سعدی در مقدمه این کتاب ، زمان تدوین کتاب را به این شکل بیان کرده است:
به روز همايون و سال سعيد
به تاريخ فرخ ميان دو عيد
ز ششصد فزون بود پنجاه و پنج
که پُر دُر شد اين نامبردار گنج
بوستان که در نام قدیمی «سعدی نامه » نام دارد، در هنگام مسافرت شیخ اجل سروده شده است. تصحیح بوستان سعدی توسط دکتر غلامحسین یوسفی یکی از مهمترین نسخه های تصحیح این کتاب است.
این کتاب سرشار از پند و اندرز و همچنین آرزوهای سعدی است. غلامحسین یوسفی می‌گوید: «سعدی در بوستان، آرمان شهر خود را تصوير می‌کند و جهان را چنان که بايد باشد و نه چنان که هست، وصف می‌کند.»
گلستان سعدی که حکایات فراوانی درباره موضوعات مختلف در آن نهفته است، حاوی نکات اخلاقی فراوانی است که با زبان شیرین بیان شده است و بیشتر درباره واقعیت های زندگی سخن گفته شده است.
گلستان سعدی دنیا و انسان را چنان که هست تصویر می‌کند و بر خلاف بوستان وی چندان به این که آنچه هست چگونه باید باشد، ناظر نیست. از این روست که انشای وی در این کتاب به نحو دهشت انگیزی مبتنی بر واقع‌نگری است - خاصه در توصیف دگرگونی‌های عالم و احوال و طبایع انسان. نثر کتاب هم تموج و تحرکی وقفه ناپذیر دارد که گویی با هر خواننده‌ای پویه‌ای دگرگون دارد و به نحو دیگر همراهی می‌کند. در هر حال گاه می‌جوشد و فوران می‌کند و به بالا می‌گراید و گاه در بستر خشک وادی های مطامع و اغراض هر روزینه حیات می غلطد و با کـُندی راه می پوید. اما هیچ جا راکد نیست و حتی در این کندپویی نیز هموراه کسانی را که در تقلید شیوه او پویه می آغازند با فاصله زیادی عقب می گذارد و باز پس نگه می دارد.
سخنان مشهور سعدی از لحاظ مفهوم و معنی یا حاوی امثال و حكم پیشینیان است كه وی چكیدۀ آنها را در الفاظی دلنشین و مؤثر بیان كرده است و یا حاصل تجربه‌‌ها و دریافت‌های خود اوست كه چندان سنجیده و پرمغز و عبرت‌آموز است كه در طی قرون و نسلها جلب توجه عموم را كرده و زبانزد شده است؛ نظیر: همه كس را عقل خود به كمال نماید و فرزند خود جمال.
زبان شیخ اجل به گونه ای است که هیچ زمان کهنه نمی‌شود و همواره هر نسلی با جمله ها، حکایت ها و نکته های اخلاقی و عرفانی و عاشقانه آن ارتباط برقرار می کند.
گزارش از فریده قهرمانی
انتهای پیام/
