یکی از آیین‌هایی که در روز نهم محرم‌الحرام و تاسوعا برگزار می‌شود، آیین «شام پایلاماق» یا شمع‌گردانی است که طی آن اهالی اردبیل در ۴۱ مسجد، شمع نذری روشن می‌کنند.
مراسم عزاداری و سوگواری سیدالشهداء، قتیل العبرات، سفینة النجاة، غریب‌الغرباء، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و اصحاب عاشورایی باوفایش در شب نهم از ماه محرم الحرام ۱۴۴۱ هجری قمری شامگاه یکشنبه ۱۷ شهریور ۱۳۹۸ با نوای کربلایی مسعود پیرایش در مسجد ساعت اراک برگزار شد.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی گفت: معنویت افزایی و ترویج اخلاق اسلامی و تبیین اهداف عاشورا باید محور همه مضامین نوشته شده و خوانده شده در هیأت حسینی باشد.
باگذشت یکهزاروسیصدوهشتادسال ازقیام خونین حضرت امام حسین (ع) ویاران واصحاب با وفایش دردشت نینوا، هنوزهم، شاگردان مکتب حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) افزونترمی شود.
با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهداء(ع) مردم جای جای ایران اسلامی با سنت‌ها و رسوم مختلف به سوگ سالار شهیدان و اصحاب عاشورایی امام عشق می‌نشینند. یکی از این آیین‌های مذهبی و سنتی، مراسم آقاسیدجمال در قزوین است که از شاخص‌های عزاداریست و به ثبت ملی میراث معنوی رسیده است.
آقا سیدجمال‌الدین رضوی از رزمندگان جان بر کف جنبش مشروطیت و از پرچم‌داران استقلال و آزادی ایران بود، اما بعد‌ها با پیدایش انحراف در این جنبش، کناره‌گیری کرده و سرانجام در سال ۱۳۳۶ هجری قمری چشم از جهان فروبست. گفتنی است حسینیه آسدجمال (آقا سید جمال) قدمتی بالای صد سال دارد.
همزمان با شبهای ماه محرم الحرام ۱۴۴۱ هجری قمری٬ سراسر کشور رنگ و بوی عزا و ماتم حضرت سیدالشهداء (ع) و اصحاب عاشورایی امام عشق به خود گرفته است. عاشقان و نوکران سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در پایتخت با برپایی موکب‌ها و ایستگاه‌های صلواتی در نقاط مختلف شهر تهران از علاقمندان و محبین آن حضرت، دسته‌جات و هیئات مذهبی پذیرایی کرده، تکایا و حسینیه‌ها نیز تا پاسی از شب به عزاداری و سوگواری می‌پردازند.
همزمان با هشتم ماه محرم و در آستانه تاسوعا و عاشورای حسینی(ع)، صبح یکشنبه ۱۷ شهریور ۱۳۹۸ دسته عزاداری و سوگواری کارکنان سازمان‌ها و ادارات شاغل در اراضی عباس‌آباد با حضور علاقمندان حضرت سیدالشهداء در بوستان مشاهیر تهران برگزار شد.
با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین (ع) و یاران با وفایش می‌نشینند و با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و صبغه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می‌کنند. آیین‌های سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است. آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است. همزمان با هفتمین روز محرم آئین «علم گردان» یا «علم گردش» با قدمتی بیش از یک قرن، هر سال در روستای کفشگیری شهرستان گرگان برگزار می‌شود. این مراسم بعد از اذان صبح با مداحی و سینه زنی از دو مسجد روستا آغاز می‌شود و هر مسجد علم خود را در خیابان‌ها و کوچه‌های روستا می‌گرداند. علم‌ها پیشاپیش دسته، توسط جوانان (به یاد علمدار کربلا) به منازل تک تک اهالی روستا برده می‌شود و در هر منزلی با گلاب یا آب شسته می‌شوند و مردم نذورات خود را به علمدار می‌دهند. اهدای پول، روسری، اطعام دهی و توزیع شیرینی، خرما و شربت از جمله نذورات مردمی است که در مراسم علم‌گردان توسط اهالی روستا انجام می‌شود.
با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین (ع) و یاران با وفایش می‌نشینند و با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و صبغه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می‌کنند. آیین‌های سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است. آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است. شاخسی (شاه‌حسین‌گویان) یکی از این مراسم‌های مذهبی است که در شریف‌آباد شهرستان ابهر استان زنجان، در ایام ماه محرم برگزار می‌شود. در زبان ترکی آذربایجانی، مردم به این مراسم «شاخسی» می‌گویند که کوتاه شدهٔ واژهٔ «شاه‌حسین» است. شیوه اجرای این مراسم که در اصل یک رژه نظامی می‌باشد، به این صورت است که ارادتمندان اباعبدالله الحسین (ع) نوعی چوب مخصوص این عزاداری (که قبلا از قمه یا شمشیر استفاده می‌شد) را از زمین تا فرق سر خود حرکت می‌دهند و وقتی که چوب به زمین نزدیک می‌شود، همگی با صدای بلند ندای «شاخسی» (شاه حسین) و زمانی که چوب به سرشان نزدیک می‌شود، همگی با صدای بلند ندای «واخ‌سی» (وای حسین) سرمی‌دهند. این حرکت به نشانهٔ جنگ یاران حضرت سیدالشهداء با یاران شقی یزید بن معاویه در صحرای کربلا است.
در یزد تبلیغ شده با ۳۵۰ هزار تومان می‌توان برای سه روز در «مراسم عزاداری چند صد ساله سینه‌زنی و نخل‌برداری» شرکت کرد و در بافت قدیمی این شهر گشت زد. «تور محرم» ادبیات تازه‌ای در گردشگری است که به برخی استان‌ها سرایت کرده است.
با آغاز ماه محرم و ایام عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) مردم جای جای ایران به شیوه‌های مختلف به سوگ امام حسین (ع) و یاران با وفایش می‌نشینند و با آیین‌هایی که از پشتوانه مذهبی، فرهنگی و صبغه تاریخی خاصی برخوردار هستند، عزاداری شهدای کربلا را برپا می‌کنند. آیین‌های سنتی عاشورایی روایتگر عاشقانه‌ای حزن‌انگیز از مردمان ایران است. آیین‌های محلی محرم و عاشورا به فراخور فرهنگ و شیوه‌های مرسوم هر منطقه و استان متفاوت است اگرچه عزاداری و به سوگ نشینی شهیدان کربلا وجه اشتراک تمامی این آیین‌ها است. یکی از این آیین‌های مذهبی و سنتی، مراسم مشعل گردانی است که هر سال در شب هشتم ماه محرم توسط نجفی‌های مقیم مشهد برگزار می‌شود. مشعل‌های حمل شده در این مراسم نمادی از مشعل‌هایی هستند که خیمه گاه اباعبدالله الحسین (ع) را به آتش کشیدند و نواختن گسترده طبل‌ها نیز یادآور نواختن طبل در زمان حمله لشگر یزید به خیمه گاه و اهل حرم است که با صدای بلند نواختن طبل مانع از شنیده شدن صدای زنان و کودکان شوند.