هرکس به اندازه فهم خود از دریای بینهایت مفاهیم و اسرار حج بهره میبرد، این واقعیتی است که همه اندیشمندان اسلامی در مورد آن اتفاقنظر دارند، یک فرد کمسواد هم از حج بهره میبرد و بینصیب باز نمیگردد، یک اندیشمند و متفکر دینی هم بهره خاص خود را از حج میبرد.
