
باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطمه آقا محمدی- برخی کارشناسان از پدیده فرونشست به عنوان «مرگ آیش» یا «میرایی زمین» یاد میکنند، این بحران اکنون به یک بحران ملی تبدیل شده است. فرونشست زمین، ناشی از برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی، ایران را به سمت یک فاجعه زیستمحیطی غیرقابل جبران سوق میدهد.
بمب ساعتی زیر پای ایران تصاویر منتشرشده در فضای مجازی از فروچالههای عظیم در زمینهای کشاورزی و مناطق مسکونی، حکایت دارد که به طور ناگهانی به وجود می آید . کارشناسان هشدار میدهند که فرونشست کامل زمین به معنای «مرگ همیشگی» سفرههای آب زیرزمینی است.
حتی اگر دریایی از آب به این زمینها ریخته شود، دیگر هیچ آبی جذب نخواهد شد. «این یک بحران خاموش است که به آرامی در حال نابودی تمدن ماست،» میگوید یک زمینشناس ایرانی که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود. «وقتی زمین بمیرد، دیگر هیچ توسعهای ممکن نیست. شهرها ترک برمیدارند، جادهها و ریلهای راهآهن از بین میروند، و مهاجرتهای گسترده آغاز خواهد شد.»
قم یکی از کانون های اصلیاستان قم، یکی از کانونهای اصلی این بحران است. گزارشها حاکی از آن است که مناطق جعفرآباد و جعفریه با بیشترین نرخ فرونشست مواجه هستند. اما این مشکل تنها محدود به قم نیست؛ دشتهای تهران، اصفهان، کرمان و دیگر استانها نیز در معرض خطر قرار دارند. راه حلها: از قناتهای باستانی تا ممنوعیت کلانشهرسازی نگارنده این گزارش، چندین راهحل فوری و بلندمدت را پیشنهاد میکند:
۱. توقف کلانشهرسازی — ایران برای شهرهای عظیم ساخته نشده است.
۲. حفظ روستاها — تبدیل روستاها به شهرهای کوچک، بحران را تشدید میکند.
۳. احیای قناتها — این روش باستانی ایرانیان میتواند ناجی سفرههای آب زیرزمینی باشد.
۴. ممنوعیت حفر چاههای جدید — ایران دیگر تحمل چاههای عمیق را ندارد.
۵. بازچرخانی آب — سیستمهای مدرن بازیافت آب باید در اولویت قرار گیرند.
هشدار نهایی: تبدیل یک بحران تخصصی به دغدغه عمومی موضوع فرونشست زمین نباید تنها در محافل علمی مطرح شود. این یک تهدید وجودی است که میتواند آینده ایران را برای همیشه تغییر دهد. اگر امروز اقدام نکنیم، فردا برای نجات زمین بسیار دیر خواهد بود. «مرگ آیش» تنها یک اصطلاح نیست — یک هشدار است.