باشگاه خبرنگاران جوان؛ شاهین صادقی نسب* ـ   رهبر معظم انقلاب اسلامی امسال در پیام نوروزی خودشان تأکید ویژه‌ای را همچون سالیان گذشته بر اقتصاد و مسئله‌ی تولید داشتند و امسال را سال سرمایه‌گذاری برای تولید نام‌گذاری کردند که امر و مقوله‌ای بسیار، بسیار حیاتی و مهمی است.

 پیش‌ازاین که بخواهیم به این شعار بپردازیم یک پیش درآمدی را بایستی داشته باشیم از اینکه وضعیت فعلی ما چگونه است و چه ایراداتی داریم، مشکلاتمان را تشخیص بدهیم و پس از تشخیص دنبال راهکار و چاره باشیم.

 امروز عمده ثروتی که در کشور تولید می‌شود از محل صنایع نفت گاز و پتروشیمی است و در مقوله صنعت نفت و صادرات نفت خام آنچه که باید صادقانه بر آن صحه بگذاریم این است که امروز ما نفت را در ظرفیتی به‌مراتب پایین‌تر از ظرفیت خودمان تولید کرده و می‌فروشیم و به دلیل تحریم‌ها نفت ما مسلماً باقیمت‌های پایین‌تری فروش می‌رود و مثل هر صنعت دیگری یا مثل هر نقطه دیگری که ممکن است دست‌های فاسدی وجود داشته باشد در اینجا هم دست‌های فاسد وجود دارد و مسلماً شاهد این هستیم که تخلفاتی هم شکل می‌گیرد.

با این شرایط صنعت نفت باید مورد صیانت قرار بگیرد، صیانت یعنی چه؟ یعنی اینکه بدانیم که این ثروت متعلق است به نسل‌های بعدی ما فقط مال ما نیست یعنی بایستی صرف سرمایه‌گذاری بر روی زیرساخت‌های کشور شود، امروز متأسفانه نه‌تنها این اتفاق نمی‌افتد؛ بلکه برای هزینه‌های جاری خودمان هم حتی پول نفت کفایت نمی‌کند چه برسد به اینکه بخواهیم به سمت عمران، آبادانی و توسعه زیرساخت‌ها برای نسل‌های بعدی برویم.

علاوه بر این در حوزه صنایع پتروشیمی بیش از ۷۰ درصد درآمد ارزی پتروشیمی‌ها اصلاً وارد کشور نمی‌شود و این دلار‌هایی که می‌آید در حدود یک‌سوم میزانی است که به فروش می‌رسد؛ این یعنی غارت اموال عمومی متأسفانه این نماینده شرکت‌های پتروشیمی که اخیراً در یکی دو ماه اخیر مکرراً هم در جا‌های مختلف سخنرانی می‌کنند و دروغ‌های بزرگ هم به مردم می‌گویند و به مسئولان که نمونه آن را در نمایشگاهی که برگزار کرده بودند به حضرت آقا گفتند.

 در واقع این پتروشیمی‌هایی که ما ایجاد کردیم متأسفانه بخش مهمی از ثروت‌هایی که ایجاد می‌کنند، اصلاً وارد کشور نمی‌شود به مردم نمی‌می‌رسد و متأسفانه در خارج از کشور صرف خرید ویلا، برج و چیز‌هایی دیگر می‌شود که این‌ها هم خیانت‌های بزرگی است که در حق ملت ایران و جمهوری اسلامی رخ می‌دهد.

 اقتصاد دولتی یکی دیگر از مشکلات کلان اقتصادی کشور است؛امروز اقتصاد کشور تا حدود ۹۰ درصد در اختیار دولت و خصولتی‌ها است که مقصر اصلی آن هم دولت است که بخش خصوصی را ضعیف کرده است.

در این میان هم شرکت‌های خصوصی و شرکت‌های فناورانه و دانش‌بنیانی هستند که قطعات تولید می‌کنند تسهیل‌گری می‌کنند که آنها هم دارند بزرگ‌ترین صدمات را می‌خورند؛ چون نظام رانتی که در پتروشیمی وجود دارد سودش در این است که قطعات را هم از خارج وارد کند که بتواند دوباره یک توجیهی هم برای این گم‌شدن و واردنشدن دلار‌ها داشته باشد، پس ما بخش خصوصی قدرتمند و پویایی اصلاً در هیچ‌کدام از بازار‌های کشورمان نداریم.

ما در بازنگری اصل ۴۴ قانون اساسی قرار بر این داشتیم که مردمی سازی بشود و در قالب تعاونی‌ها باشد در حالی که تعاونی‌ها را به طور کلی نابود کردیم در حالی که نماد مردمی سازی اقتصاد تعاونی‌ها هستند.

 تغییر رویه در اقتصاد و خصوصی‌سازی مهم تلقی می شود؛ اگر در این سیستم رشد ۸ درصدی هم داشته باشید مردم این رشد ۸ درصدی را سر سفره ها احساس نمی‌کنند، چون بیش از ۹۰ درصد این اقتصاد اصلا در اختیار این مردم نیست؛اگر نخواهیم این‌ها را اصلاح بکنیم، ما شرمنده خون شهدا و روح امام راحل هستیم.

مسئله دیگری که ما داریم که به همان اندازه مسئله اول مهم است، موضوع عدم شایسته‌سالاری است این هم ایراد بزرگ دیگر کشور است، این در حالی است که در کشور‌های توسعه‌یافته و کشور‌های پرشتاب در مسیر توسعه از بهترین نیرو‌های خودشان برای اداره عمومی کشور استفاده می‌کنند متأسفانه در کشورمان یکی از این ایراداتی که نمی‌پذیریم همین است ما افراد ناکارآمد را در بسیاری از موارد برای اداره امور مردم گماشته‌ایم و این رو هم متأسفانه می‌بینیم که سیاست‌گذار‌های ما را نمی‌پذیرند که این باعث بروز ناکارآمدی می‌شود.

معیار‌های ما در حوزه انتخاب‌ها، انتصاب‌ها و این سیستم بسیار معلول و فشل است به‌طوری‌که گزینشی و معیار‌هایی که داریم غیرمرتبط با تخصص‌های مورد نیاز و متأسفانه بسیاری از این معیار‌ها باعث پرورش فرهنگ ریاکاری در کشور شده است.

 وقتی می‌گوییم سرمایه‌گذاری برای تولید، این سرمایه باید چگونه تأمین و در چه سیستم و نظام حکمرانی هزینه شود، سرمایه‌گذاری از دو منبع تأمین می‌شود، منابع داخلی و خارجی، در حوزه سرمایه‌گذاری‌های داخلی از سرمایه‌های مردمی صحبت می‌کنیم اگر قرار باشد مردم در تولید کشور بخواهند سرمایه‌گذاری کنند اولین و اساسی‌ترین شرطش بازگرداندن اعتماد عمومی به مردم است، ما یک تجربه سیاه را در بورس داریم این تجربه سیاهی که ما در بورس داریم برای همیشه مردم ما را بدبین کرده است، ما برای اینکه سرمایه‌های مردمی را داشته باشیم بایستی دولتی داشته باشیم که این دولت شایسته‌سالار، فساد ستیز و مظهر اراده ملت باشد، دولتی که نخواهد بی دلیل در امور مختلف در زندگی مردم دخالت کند.

ما همین امروز در کشورمان سالانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد دلار نیاز داریم تا بتوانیم در مسیر رشد توسعه واقعی قدم برداریم این در حالی است که اگر تمام سرمایه‌های مردمی را هم جمع بکنیم به ۳۰ میلیارد دلار نمی‌رسد، پس مسلما ما به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز داریم این اصل مسلم است، این‌ها را اعداد و ارقام به ما می‌گویند ما نباید فریب کارشناس نما‌ها را بخوریم.

 ما نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی داریم و بهترین منبع برای سرمایه‌گذاری خارجی ما همین کشور‌های مسلمان حاشیه خلیج‌فارس هستند بیش از چهار تریلیون دلار یعنی چهارهزار میلیارد دلار سرمایه انباشته‌ای سرگردان در این کشور‌ها وجود دارد، ببینید وقتی دونالد ترامپ می‌آید به عربستان سعودی می‌گوید یک تریلیون دلار باید سرمایه‌گذاری کنید؛ چون عدد اصلی را می‌داند، حال در این میان این چهار پنج تریلیون دلاری که در منطقه است آیا ما به‌عنوان مهم‌ترین کشور خاورمیانه نباید از این سرمایه‌گذاری بهره‌مند شویم.

 نقش دستگاه دیپلماسی در توسعه کشور غیر قابل انکار است؛ ما عموماً سفرایی که داریم سفرای بسیار بی کیفیتی هستند، سفرایی هستند که نه تسلطی به فرهنگ کشور میزبان دارند و نه زبان کشور میزبان را می‌دانند و قرار است برای کشور هم منفعت برسانند که تجربه ثابت کرده نتوانسته‌اند، علاوه بر این نمایندگانی که در سازمان‌های بین‌المللی داریم بعضاً در حد و اندازه نمایندگی ملت ایران نیستند.

 دستگاه دیپلماسی مقتدر می‌تواند پرچم‌دار توسعه و جذب سرمایه‌گذار خارجی باشد.
 این مهم را باید به‌خاطر داشته باشیم که برای رسیدن به قله ما نیاز به نیرو‌های کارآمد داریم با این نیرو‌ها ما در حوزه اقتصاد هرگز به قله نمی‌رسیم و نیاز به بازنگری در این زمینه‌ها داریم.

 باید بدانیم توسعه‌نیافتگی در ایران ذی‌نفعان زیادی دارد چه داخلی چه خارجی و در موارد متعدد هم می‌بینیم که ذی‌نفع داخلی اتفاقاً دست در دست ذی‌نفعان خارجی دارند، بسیاری از این افراد همگام با دشمنان نظام از رژیم صهیونیستی گرفته تا آمریکا و انگلستان در برابر سیاست‌های گشایشی کشور ایستاده‌اند و نظام رانتی را تقویت می‌کنند.

 کسانی که به سیاست‌گذاران نظام دروغ می‌گویند و در لباس کارشناس به نیروی داخلی استکبار تبدیل شده‌اند.

امیدواریم که با اتخاذ سیاست‌های درست، روی‌آوردن به شایسته‌سالاری، مقابله واقعی با فساد و قطع‌کردن این نظام فاسد رانتی حکمرانی ما بتواند گام‌های بزرگی را برای اعتلای این سرزمین بردارد، ما باید این را بدانیم که صندلی‌های مدیریتی این کشور حاصل خون هزاران‌هزار شهید وطن و مبارزه بی‌امان ملت ایران برای تحقق انقلاب اسلامی و گرفتن استقلال کشورشان است و در این موضوعات ما نباید با هم تعارف داشته باشیم و شوخی کنیم، باید ناکارآمدی‌ها را بپذیریم و به شایسته‌سالاری روی بیاوریم و برای آن چاره بیندیشیم با تعریف و تمجیدکردن از همدیگر ما به جایی نمی‌رسیم مسلماً که آینده کشور روشن است و ان‌شاءالله ما بتوانیم تحت هدایت رهبر معظم انقلاب اسلامی با نفس حق ایشان با مدیریت قرآنی ایشان ما بتوانیم روز‌های بسیار خوبی را برای کشور رقم بزنیم.

*کارشناس مسائل سیاسی و مدرس دانشگاه