باشگاه خبرنگاران جوان - با ورود اتاق بازرگانی گرگان و تأسیس انجمن صنایع دستی، روزنه‌ای برای حمایت هدفمند از فعالان این حوزه گشوده شده، اما آیا این ظرفیت عظیم که تاکنون به دلایل نامشخصی مغفول مانده، می‌تواند با برنامه‌ریزی و پشتیبانی به جایگاه واقعی خود دست یابد

استان گلستان به دلیل تنوع اقوام و فرهنگ‌هایش، یکی از غنی‌ترین مناطق ایران در حوزه صنایع دستی به شمار می‌رود و کارشناسان معتقدند این هنر-صنعت می‌تواند با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، توسعه گردشگری، افزایش صادرات و درآمد ارزی، حفظ هویت بومی و کاهش مهاجرت روستاییان به شهرها، نقشی کلیدی در اقتصاد منطقه ایفا کند، اما تاکنون از این ظرفیت به‌صورت کامل بهره‌برداری نشده است.

تشکیل انجمن صنایع دستی زیر نظر اتاق بازرگانی گرگان، گامی بلند برای تغییر این روند و حمایت از فعالان این حوزه محسوب می‌شود.

راهکار‌های عملی برای احیای هنر‌های دستی گلستان

کارشناسان و دست‌اندرکاران صنایع دستی گلستان بر این باورند که توسعه این بخش نیازمند راهکار‌های هدفمند و پایدار است. از جمله این راهکار‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

آموزش و انتقال تجربه برای برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی، ایجاد مراکز آموزش بومی و حمایت از هنرمندان پیشکسوت برای انتقال دانش به نسل جوان، بازاریابی نوین برای استفاده از فناوری‌های روز و پلتفرم‌های آنلاین برای فروش و معرفی محصولات و همچنین برگزاری نمایشگاه‌های محلی، ملی و بین‌المللی، حمایت مالی و زیرساختی برای ارائه وام‌های کم‌بهره، تأمین مواد اولیه با هزینه مناسب و ایجاد برند‌های معتبر برای صنایع دستی منطقه، حفظ میراث در معرض خطر برای مستندسازی هنر‌های دستی رو به فراموشی و جذب بازار‌های داخلی و خارجی با ارتقای کیفیت و اصالت محصولات که این اقدامات می‌تواند صنایع دستی گلستان را به جایگاه شایسته‌اش در اقتصاد و فرهنگ منطقه برساند.

نقش تعاونی‌ها و گردشگری در رونق صنایع دستی

ایجاد خوشه‌ها و تعاونی‌های صنایع دستی برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری، یکی دیگر از پیشنهاد‌های کارشناسان است.

همچنین ترویج گردشگری مبتنی بر صنایع دستی از طریق تأسیس بازارچه‌ها، کارگاه‌های زنده تولید و طراحی مسیر‌های گردشگری که شامل بازدید از مراکز تولید می‌شود، می‌تواند به رونق این حوزه کمک کند.

به گفته فعالان، این اقدامات نه‌تنها اقتصاد محلی را تقویت می‌کند، بلکه به توسعه اجتماعی و فرهنگی استان نیز یاری می‌رساند.

آمار و ارقام؛ زنان پیشتاز در هنر‌های دستی گلستان

بر اساس داده‌های آماری، بیش از ۳۵ هزار هنرمند صنایع دستی در گلستان فعالیت دارند که ۷۰ درصد آنان را زنان تشکیل می‌دهند.

از سوزن‌دوزی ترکمن در روستای تنگلی گنبدکاووس گرفته تا فرش ترکمن، نواربافی کتولی در علی‌آبادکتول و جاجیم‌بافی در روستا‌های شاهکوه و زیارت گرگان، این آثار نه‌تنها ثبت ملی شده‌اند، بلکه شهرتی کشوری دارند.

این تولیدات، بازتاب فرهنگ غنی مردم گلستان و میراثی ارزشمند برای آیندگان هستند که نیازمند توجه و حمایت بیشتر است.

رویکرد صادراتی؛ کلید نجات صنایع دستی

سید امیرعلی حسینی‌بای، کارآفرین با سابقه از سال ۱۳۹۰ در حوزه صنایع دستی، معتقد است که نگاه صادراتی می‌تواند این صنعت را نجات دهد و به پایداری تولید و اقتصاد استان کمک کند.

وی تأسیس انجمن صنایع دستی را فرصتی برای بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی در پشتیبانی از هنرمندان می‌داند. همچنین سیده‌هدی حسینی، کارآفرین حوزه نساجی سنتی با ۱۰ سال سابقه، تشکیل این انجمن را با توجه به تنوع قومیتی ۱۶ قوم ساکن در گلستان، ضروری می‌داند و امیدوار است این اقدام، حمایت‌ها را دوچندان کرده و منطقه را به‌عنوان قطب اقتصادی معرفی کند.

انجمن صنایع دستی؛ گام بزرگ اتاق بازرگانی گرگان

انجمن صنایع دستی گلستان با برگزاری انتخابات و معرفی سیده هدی حسینی، سید امیرعلی حسینی‌بای، عبدالمحمود سرمست، انیسه یوسفی و هانیه سادت فیاض به‌عنوان اعضای اصلی و لیلا چوبداری به‌عنوان بازرس، رسماً تأسیس شد.

اهداف این انجمن شامل حمایت از تولیدکنندگان، رونق صادرات، شناسایی موانع قانونی کسب‌وکار، همکاری با سازمان‌های مرتبط، آموزش، تبلیغات منسجم، برگزاری نمایشگاه‌های داخلی و خارجی، حضور در هیئت‌های تجاری و توسعه بسته‌بندی محصولات است.

این انجمن قرار است بانک اطلاعاتی جامعی از فعالان و صنایع دستی استان تهیه کرده و با بازاریابی هدفمند، جایگاه این هنر-صنعت را ارتقا دهد.

تنوع بی‌نظیر صنایع دستی اقوام گلستان

بیش از ۸۰ رشته بومی و غیربومی صنایع دستی در گلستان فعال است؛ از فرش دستباف، نمد و زیورآلات گرفته تا سوزن‌دوزی ترکمن، جاجیم‌بافی زیارت گرگان، ابریشم‌بافی قزلباش‌های رامیان و مینودشت، سوزن‌دوزی شاهکوه و دوخت‌های سنتی پوشاک اقوام بلوچ.

این آثار که بیشتر توسط زنان و مردان هنرمند این سرزمین خلق می‌شوند، نامی شناخته‌شده در بازار‌های داخلی و خارجی دارند. گلستان با حدود ۲ میلیون نفر جمعیت که کمتر از نیمی از آنها ترکمن هستند و در شهرهایی، چون گنبدکاووس، مراوه‌تپه و بندرترکمن ساکن‌اند، ظرفیت عظیمی برای تبدیل شدن به مرکز تولید و تجارت صنایع دستی دارد.

صنایع دستی گلستان، با پشتوانه فرهنگی غنی و نیروی انسانی خلاق، می‌تواند به اهرمی برای توسعه اقتصادی و اجتماعی این استان تبدیل شود.

تأسیس انجمن صنایع دستی، فرصتی طلایی برای سازمان‌دهی این ظرفیت و اتصال آن به بازار‌های جهانی است. با حمایت هدفمند و اجرای راهکار‌های پیشنهادی، این گنجینه نهفته می‌تواند به ثروتی پایدار برای گلستان و مردمانش بدل شود.

منبع: ایرنا