باشگاه خبرنگاران جوان؛ فاطیما میرزایی - امیر رضا واعظ آشتیانی، کارشناس حوزه اقتصادی در برنامه «سلام خبرنگار» درمورد ظرفیت بخش خصوصی کارآمد برای رشد اقتصادی کشور بیان کرد: بیش از یک دهه است که هر ساله، رهبری با تحویل سال نو، شعار‌های اقتصادی را مطرح می‌کند. ضمن این که بار‌ها به تولید و حمایت دولت و سازمان‌های مختلف و قوای نقش‌آفرین نیز، تأکید داشته است. به همین دلیل، به نظر بنده، اگر در این سال‌ها حداقل به ۱۰ درصد گفته‌های رهبری عمل می‌شد شرایط امروز ما خیلی بهتر بود؛ بنابراین استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی اجتناب‌ناپذیر است؛ به طوری‌که در مقدمه قانون اساسی ما تعریف اقتصاد ایران، اقتصاد دولتی، تعاونی و خصوصی شده است. 

این کارشناس اقتصادی مطرح کرد: در ادوار گذشته، دولت‌ها و مجالس تا چه اندازه توانسته‌اند این مهم را محقق کنند که اقتصاد را از حالت دولتی خارج کرده و بخشی را به تعاونی‌ها و بخش دیگری را به بخش خصوصی واگذار کنند؟ 

بنده اعتقاد بر این دارم که باید تفاوتی بین یک بخش خصوصی با دیگری قائل شد. چون بخشی که دنبال رانت و فرصت‌طلبی و رشوه است را بخش خصوصی نمی‌گوییم بلکه بخش خصوصی به بخشی گفته می‌شود که توانایی تولید و کارآفرینی و خدمت به اقتصاد کشور را داشته باشد.

واعظ آشتیانی تصریح کرد: رهبری بار‌ها تأکید کرده است که باید موانع برای حضور نقش خصوصی برداشته شوند و به اعتقاد بنده، ما قوانین داریم ولی موانع موجود، مجریان و مدیران ناکاربلد در برخی از بخش‌ها هستند و دولت نمی‌خواهد تصدی‌گری خود را بردارد و می‌خواهد رقابت نابرابر با بخش خصوصی ایجاد کند. مثلاً دو وزارتخانه با هم ادغام می‌شوند که تبدیل به یک وزارتخانه چابک و کارآمد شده و از فربه بودن دولت کم شود ولی همچنان شاهد اتفاق‌های قبلی هستیم؛ تا جایی که مثلاً فقط یک وزیر یا دو سه معاون کم شده‌اند. 

این کارشناس اقتصادی گفت: قوانین دست و پاگیر و موازی خودشان جزء موانع در برخی از عرصه‌ها هستند و از گذشته تاکنون، دولت‌ها و مجلس‌های ادوار برای اهمیت دادن به تولید و بخش خصوصی کوتاهی کرده‌اند و مجلس از قوه نظارتی خود استفاده نکرد و دولت‌ها هم، مسائل صنعت و تولید و به طور کلی، اقتصاد کشور را به شیوه سلیقه‌ای پیش برده‌اند و این سلیقه‌ای عمل کردن و آزمون و خطا کردن تا به امروز در حال ادامه پیدا کردن است. چون اگر می‌خواهیم بخش خصوصی را فعال کنیم باید بدنبال بخش خصوصی‌ای باشیم که شرایط برای آن مهیا شود. دولت تا چه زمانی می‌خواهد متهم ردیف اول در حوزه‌های مختلف اقتصادی باشد؟ دولت تا چه زمانی باید پاسخگوی کمبود گوجه فرنگی، مرغ و تخم‌مرغ و مواردی از این دست باشد؟ 

او ادامه داد: دولت باید به سمتی برود که فضا را برای بخش خصوصی کارآمد به وجود آورد تا بخش خصوصی علاقه‌مند شود و حضور پیدا کند و احساس نکند که دولت فربه‌ای در مقابل آن قرار دارد و باید با آن رقابت کند.

به باور بنده، لایه‌های بدنه دولت عامل بازدارنده در رشد اقتصادی و فعالیت‌های تولیدی و بخش خصوصی هستند و از طرفی، قوانین را خودشان تفسیر کرده و فکر می‌کنند هر آن‌چه که ذهن آنها تشخیص می‌دهد خوب است حتماً خوب است ولی در واقعیت امر این‌طور نیست و علاوه بر این، مشارکت منصفانه و منطقی و کارشناسانه در این رابطه وجود ندارد. مثلاً در سازمان‌های مختلف، نگاه‌ها به بخش خصوصی کاملاً متفاوت است و قوانین دست و پاگیر هستند.

واعظ آشتیانی یادآور شد: مثلاً ما چند بار در کشور جشن خودکفایی گندم گرفته‌ایم؟ حتی گفته شده است که واردات گندم منطقی‌تر و منصفانه‌تر است و به مواردی اشاره کرده‌اند که اگر بخواهیم گندم تولید کنیم به آب فراوان نیاز داریم در حالی که کشور رو به خشکسالی است و به مسائل این‌چنینی اشاره می‌کنند. در نتیجه، موضوع به شیوه سلیقه‌ای جلو می‌رود و در رابطه با موضوع‌های دیگر نیز، همین‌طور است.

این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: در حال حاضر  صنعتگرانی در کشور قرار دارند که ظرفیت تولید آنها کاملاً آماده است؛ به طوری‌که می‌توانند هم تولید داخل را تأمین کرده و هم شرایط صادرات را فراهم کنند و در این میان، دولت نباید بخش خصوصی را رقیب خود بداند و فضایی را فراهم کند تا بخش خصوصی کارآمد به فعالیت بپردازد و از ظرفیت‌های موجود اقتصادی در جهت رشد اقتصادی کشور استفاده کند. آیا الان، دولت می‌خواهد رشد ۸ درصدی را خودش رقم بزند؟ طبیعی است که باید ظرفیت‌های بخش خصوصی باشد تا این مهم اتفاق بیفتد. 

او گفت: ایران کشور ثروتمندی است و دلیل این که رهبر بر بخش خصوصی تأکید می‌کند به خاطر این است که ظرفیت‌های بخش خصوصی مهم هستند. علاوه بر بخش مادی، ما نیروی انسانی کارآمد زیادی در حوزه‌های کارشناسی و اجرایی داریم. 

در دنیا، نیروی انسانی که در جهت تولید استفاده می‌کنند نزدیک به ۸۰ درصد است و بخش مادی و طبیعی نقش کمتری دارد؛ بنابراین اینها موارد مهمی هستند که باید در این راستا به صورت هدفمند برنامه‌ریزی کنیم. 

واعظ آشتیانی عنوان کرد: ما باید در حوزه تولید نقشه راه مشخص کرده و از آنها حمایت کنیم و باید نیرو‌های مناسب را در جای مناسب قرار دهیم. چون در غیر این صورت، راه به جایی نخواهیم برد و اگر این امر محقق نشود یک واقعیت تلخ است. 

او افزود: ما در برخی از دولت‌ها شاهد بوده‌ایم از تعاونی‌ها حمایت کرده‌اند و در دولتی دیگر به آنها بی‌توجهی شده است و این نشان می‌دهد که دولت‌ها به صورت سلیقه‌ای، برنامه‌های کشور را پیش می‌برند و یکی از چالش‌های عمده ما در بخش خصوصی‌سازی سلیقه‌ای عمل کردن دولت‌ها در ادوار گذشته تاکنون بوده است.