رسانه از مهم‌ترین عوامل در رشد کسب و کار‌های مد، صنعت لباس و پوشاک در دنیاست و علاقه‌مندان به این صنعت انتخاب و علاقه‌مندی‌شان را از طریق شبکه‌های اجتماعی، شبکه‌های تلویزیونی و کانال‌های ارتباطی دنبال می‌کنند. این درحالی است که به این مقوله در رسانه‌ملی کمتر پرداخته‌شده و برنامه‌های صنعت مد ولباس درحد انگشت‌شماروبیشتر گفتگو محور بوده است.

لزوم آگاهی بخشی عمومی برای آشنایی مخاطبان با مد و پوشاک ایرانی زمینه شکل‌گیری مسابقه تلویزیونی «نوآ» که اولین برنامه طراحی و دوخت لباس برای زنان است را فراهم کرد. این مسابقه پنجشنبه و جمعه هرهفته ساعت ۲۰ روی آنتن شبکه نسیم می‌رود.

 نوآ، اولین مسابقه تولید شده درحوزه حجاب وعفاف درتلویزیون است و شرکت‌کنندگان در آن به طراحی و دوخت لباس‌های زنانه با موضوعات و تم‌های مختلف می‌پردازند. شرکت‌کنندگان این مسابقه که در ۲۷قسمت تولید شده ازسراسر کشورهستند و پس از گذراندن آزمون‌های مختلف به برنامه راه یافته‌اند.

اهمیت فرهنگ‌سازی برای پوشش بانوان

میثم محمدحسنی، تهیه‌کننده نوآ که سابقه طراحی برنامه‌هایی، چون دل صدا، اهالی شب مستند ملازمان حرم، با حسین (ع) در قرن بیست و یک را در کارنامه‌اش دارد، درباره شکل‌گیری نوآ بیان می‌کند: خلأ ساخت یک برنامه در حوزه لباس ایرانی در تلویزیون اولین دلیلی بود که باعث شد سراغ چنین فضایی برویم. با این که بار‌ها در صداوسیما بر پوشش ملی و ایرانی تأکید می‌شود، اما برنامه‌های این حوزه جنبه سلبی داشته و در حوزه مد و لباس و پوشش خانواده‌ها به شکلی که با مخاطب همراه باشد کاری تولید نشده که نبود چنین برنامه‌ای ما را به ساخت یک مسابقه مبتنی بر طراحی لباس سوق داد.

وی با اشاره به ایده اولیه این مسابقه می‌افزاید: سال گذشته ایده مسابقه‌ای با موضوع طراحی لباس و خیاطی را به بسیج سازمان صداوسیما ارائه دادم که پذیرفته شد. از همان زمان پیش تولید کار را شروع کردیم و اردیبهشت امسال مسابقه را کلید زدیم.

 این تهیه‌کننده در خصوص بررسی نمونه‌های خارجی این نوع مسابقات می‌گوید: بدیهی است که نمی‌خواستیم چرخ را از ابتدا اختراع کنیم پس سراغ مسابقات خارجی در زمینه مد و طراحی لباس رفتیم. با تماشای نمونه‌های ساخته شده مثل سریال مسابقه طراحی لباس Project Runway، مسابقه برش و مسابقه Next in Fashion که طراحان مختلف با استفاده از طرح‌ها و دوخت‌های مختلف لباس تلاش می‌کنند برنده این رقابت‌ها باشند و با نگاهی کاملا ایرانی، ساختار برنامه را طراحی کردیم. پوشش و نحوه استفاده از لباس، اشکال وقالب‌های مختلف و متنوعی داردکه دراین مسابقه به آن توجه شده است.

محمد حسنی در این باره عنوان می‌کند: در نگاه اول پوشش اقوام ایرانی در دوره‌های مختلف راکنکاش کردیم. طرح‌ها و نقوش اسلیمی و سنتی در پوشاک ایرانی بی‌نظیر بوده و پوشاک اقوام ایرانی مانند گنجینه‌ای است که در صنعت پوشاک می‌تواند به کار بیاید. این موضوع یکی از اهداف ما در تولید این برنامه بود.

 وی فرهنگسازی در حوزه حجاب وعفاف رانیز دلیل دیگر تولید این مسابقه دانست و می‌گوید: متأسفانه آن‌قدر از عنوان حجاب و عفاف به شکل توصیه‌ای استفاده شده که مخاطب نگاه سلبی به آن دارد در حالی که ما در این مسابقه می‌خواستیم در جهت فرهنگ‌سازی قدم برداریم. به مخاطب نشان دهیم که با نگاه اقتصادی می‌توان شیک و زیبا پوشید و به دور از نمونه‌های غربی نقش‌های زیبایی را روی لباس طراحی کرد که با فرهنگ ما همخوانی داشته باشد.

 این تهیه‌کننده به دیگر جنبه‌های مهم این برنامه مانند معرفی طراحان وخیاط‌خانه‌های شهر‌های مختلف اشاره می‌کندومی‌گوید: در مرحله پیش‌تولید فراخوانی را به دانشگاه‌ها، مزون‌دار‌ها و طراحان لباس شهر‌های مختلف دادیم، زیرا هدف‌مان کشف استعداد‌های نهفته و معرفی آنان در دورترین نقاط کشور بود. می‌دانستیم طراحان برجسته‌ای دور از پایتخت در تولیدی‌ها مشغول کار هستند و کسی آنها را نمی‌شناسد و می‌خواستیم در این برنامه به افراد امکان دیده‌شدن بدهیم.

محمد‌حسنی درخصوص ساختار برنامه توضیح می‌دهد: این مسابقه شرکت‌کنندگانی از سراسر کشور دارد که پس از گذراندن آزمون‌های مختلف به برنامه راه‌یافته‌اند. درهر قسمت از این مسابقه، سه گروه دو نفره با یکدیگر به رقابت می‌پردازند و در پایان هر برنامه، گروه برنده مشخص می‌شود و به مرحله بعد راه پیدا می‌کند. جایزه گروه برتر هم یک میلیارد تومان در قالب ۸۰۰ میلیون تومان تجهیزات برای رونق کسب و کار و۲۰۰ میلیون تومان نقدی است.

وی ادامه می‌دهد: مسابقه در سه مرحله مقدماتی، نیمه‌نهایی و نهایی تعریف شده است. مرحله مقدماتی در۱۸قسمت و با حضور ۱۰۸نفر در۵۴ گروه شکل گرفته است. شرکت‌کنندگان در این مرحله باید با موضوعاتی که به آنها داده می‌شود لباسی را طراحی کنند؛ مثلا لباس عزا را با الهام از طبیعت، لباس شادی را با الهام از قوم گیلک و... طراحی کنند. در مرحله نیمه‌نهایی که شش قسمت است، شرکت‌کنندگان باید با مواد بازیافتی مانند پرده، پتو، پشتی، روبالشی لباس مناسبی را طراحی کنند و بدوزند و در مرحله نهایی نیز دو گروه راه‌یافته باید برای رقیب‌شان بهترین لباس را طراحی کنند.
 
 طراحی اقتصادی لباس

در این مسابقه، تلاش شده لباس‌ها علاوه بر کاربردی بودن در سطح جامعه، سلایق مختلف را نیز در بر بگیرند و به المان‌های هویتی ملی و اسلامی توجه ویژه‌ای شود. تهیه‌کننده نوآ دراین باره عنوان می‌کند:خلاقیت گروه‌های شرکت‌کننده در طراحی و دوخت لباس‌ها براساس تم و موضوع هر قسمت، امتیاز بالایی دارد. ضمن این‌که درهمه این مراحل سه قانون گذاشته ایم. لباس‌ها باید اقتصادی طراحی شده‌باشند و حتی نظافت روی میز‌ها هم امتیاز دارد. لباس‌ها باید ایرانی طراحی شده و در نهایت باید پوشیده و عفیفانه باشند. طراحی فضایی به این وسعت که بخش‌های مختلفی دارد، طبیعتا کار ساده‌ای نیست.

 محمدحسنی با اشاره به این موضوع می‌گوید: پیمان قانع، طراح دکور برنامه، این مسابقه را در سوله بزرگی در شهرک غزالی طراحی کرده که ایده آن برگرفته از بازار بزاز‌ها و خیاط خانه‌های قدیمی است.

 وی در خصوص انتخاب مجری برای این برنامه می‌گوید: با توجه به این‌که باید از حضور کارشناس در برنامه بهره می‌گرفتیم مجری انتخاب کردیم که پا به پای شرکت‌کنندگان و کارشناس برنامه جلو بیاید و فضایی شاد و پرانرژی به برنامه تزریق کند؛ پس ستاره‌سادات قطبی را به دلیل حضور فعالش در فضای مجازی و شناخته شده بودنش در نزد مخاطب انتخاب کردیم. خانم قطبی ضمن همدلی و شوخی با شرکت‌کنندگان فضای لازم را برای صحبت‌های آزاده قوام، کارشناس برنامه فراهم می‌کند تا مخاطب با ریتم تند برنامه همراه شود.

 تهیه‌کننده مسابقه نوآ با قدردانی از تلاش‌های خانم‌ها عسگری، روح زاده و کلهر در همراهی اتاق فکر ادامه می‌دهد: این افراد از ابتدا کنار گروه برنامه‌ساز بودند و با توجه به تخصص‌شان که در طراحی لباس داشتند، در بحث‌های تخصصی و راستی‌آزمایی شرکت‌کننده‌ها و همچنین روند برگزاری مسابقه کمک کردند.

محمدحسنی در پاسخ به این پرسش که آیا این مسابقه می‌تواند روی حوزه مد و لباس در کشور تأثیر بگذارد، می‌گوید: به نظرم مؤثر خواهد بود. امیدوارم با پخش این برنامه صاحبان مزون‌ها با به کار گرفتن افکار و ایده‌های جدید، لباس‌هایی طراحی کنند که در عین فاخر و زیبا بودن، حجاب اسلامی نیز داشته باشد.

وی در پایان تصریح می‌کند: در این مسابقه همه تلاش‌مان را کردیم تا با نگاهی جدید نسبت به لباس، دوخت لباس، پوشیدگی و زیبایی، دید نو و جدیدی به مخاطب عرضه کنیم.
 
 هوای شرکت‌کنندگان را داشتم

ستاره‌سادات قطبی که با اجرای برنامه‌های مناسبتی و بازی در سریال‌های گاندو، نوار زرد، بازپرس و مشاور، در جدیدترین تجربه تصویری‌اش اجرای مسابقه تلویزیونی «نوآ» را برعهده گرفته و درباره اجرای خود در این برنامه می‌گوید: پیش از این تجربه اجرای برنامه‌های صبحگاهی یا مناسبتی را داشته‌ام و گاهی هم به صورت زوج همراه شهرام شکیبا، همسرم اجرا داشتیم، اما این مسابقه یکی از متفاوت‌ترین اجراهایم در سال‌های اخیر بوده است.
 
 هماهنگ با پوشش اقوام ایرانی

مسابقه نوآ اولین مسابقه در زمینه پوشش و مد و لباس در تاریخ تلویزیون است. از این رو می‌تواند نقطه شروع خوبی در حوزه پوشش بانوان باشد. این مجری در این باره می‌گوید: هر چند در تولید این مسابقه نمونه‌های خارجی هم بررسی شده، اما آنچه روی آنتن رفته کاملا با فرهنگ ملی و پوشش اقوام ایرانی هماهنگ بوده‌است. نوآ می‌خواهد به بانوان کشورمان بگوید که در کنار تیپ‌هایی که مد می‌شود، می‌توانند پوشش فوق العاده زیبایی هم با تکیه بر فرهنگ هر منطقه و مناسب در چهارچوب قوانین اسلامی داشته باشند.

وی می‌افزاید:دراین برنامه سعی کردیم به بانوان کشورمان بگوییم که شما بانوع پوشش‌تان می‌توانید فرهنگ‌تان را به استان‌های هم‌جوار و حتی به کشور‌های همسایه نیز عرضه کنید. به همین دلیل یکی از مراحل مسابقه توانایی دوخت لباس‌های محلی است که به مهارت در انواع دوخت‌ها و دقت نیاز دارد. درمرحله مقدماتی شاهد این هستیم که شرکت‌کننده لباسی برگرفته از قوم گیلک می‌دوزد یا شرکت‌کننده دیگری با الهام گرفتن از طبیعت و آداب‌ورسوم عشایر لباسی درنهایت زیبایی، طراحی می‌کند. گنجاندن فرهنگ ایران و اصالت ایرانی روی لباس‌ها نشان می‌دهد که این لباس مختص کدام شهر و الهام‌گرفته از چه مفهومی است.

قطبی با اشاره به اجرایش در این برنامه عنوان می‌کند:معمولا در این مواقع مجری هم باید اجرای مناسب و قابل قبولی داشته باشد و هم حواسش به شرکت‌کنندگان باشد وبه آنها روحیه بدهد. دوست داشتم حین اجرا بیشتر هوای شرکت‌کنندگان را داشته باشم. با آنها شوخی می‌کردم تا استرس کمتری داشته باشند. حتی در جا‌هایی اگر اشتباه می‌کردند به دور از چشم کارشناس تذکر می‌دادم.

این مجری ادامه می‌دهد: در این فصل همچنان که گروه از اجرایم راضی بود، خودم نیز نوآ و فضای آن را دوست داشتم. با این‌که کار سنگین بودوتخصص ویژه‌ای می‌خواست، اما به دلیل مطالعاتی که در این حوزه داشتم و کمک گروه برنامه‌ساز توانستم کار را پیش ببرم. 

به گفته این مجری شرکت‌کنندگان از استعداد‌های خیاطی در شهر‌های مختلف انتخاب شده بودند و برای اولین بار جلوی دوربین می‌رفتند. چون فضای رقابتی به حد کافی برایشان سخت بود سعی می‌کردم مثل یک خواهر کنارشان باشم و به آنها قوت قلب بدهم.

 وی به مهم‌ترین ویژگی این مسابقه که ورود به موضوعی نو در حوزه مد و لباس است، اشاره کرده می‌گوید: دنیای مد و لباس آن‌قدر جذابیت داردکه هر کسی را جلب می‌کند. چه‌کسی از شیک‌پوشی و لباس روز پوشیدن بدش می‌آید؟ کلید واژه‌هایی، چون مد و مدل، درهمه جای دنیا تعریف خودش را دارد؛ تعریفی که می‌تواند در رده یک شغل قرار گیرد و به نوعی چرخه اقتصادی قوی داشته باشد، اما سؤال اینجاست که این موضوعات را چگونه می‌توان در چهارچوب مفاهیم حجاب و عفاف تعریف کردودرعین محجبه و پوشیده بودن شیک وزیبا بود. متأسفانه اکنون در بازار طراحی‌ها برگرفته از کشور‌های ترکیه و عربی است که امیدوارم این برنامه با ارائه الگو‌های ایرانی آنها را به استفاده از این طرح‌ها علاقه‌مند کند.

 قطبی با تأکید بر نگاه برنامه به رونق این کسب و کار در میان خیاطان با‌استعداد عنوان می‌کند: می‌توان از این صنعت به لحاظ اقتصادی و فرهنگی نهایت استفاده را برد. ما با این نگاه سراغ موضوعی رفتیم که تا به حال به آن پرداخته نشده بود. مسابقه‌ای که علاوه بر نمایش رقابت میان خیاطان ماهر و ایجاد انگیزه به مخاطب برای حضور در این صنعت، تلاش کرده به کسب و کار خیاطان ماهر حاضر در برنامه رونق ببخشد.

شروع یک راه خوب

قطبی درپاسخ به این پرسش که آیا نوا فصول بعدی هم خواهدداشت، می‌گوید:حضور گروه‌های قوی وخیاطان ماهری که توانستند در فصل اول از عهده کار بربیایند نوید فصل‌های بعدی و هیجان‌انگیز نوآ را می‌دهد. به نظرم این مسابقه شروع یک راه خوب در حوزه پوشاک و لباس است و با توجه به استقبال خیاطان و خیاط‌خانه‌ها (مزون‌ها) می‌توانیم در فصول بعد از طراحان و خیاطان ماهرتر در مسابقه بهره ببریم.