تقویت روابط با همسایگان و اتخاذ یک دیپلماسی فعال منطقه‌ای از جمله محور‌های اساسی است که رهبر معظم انقلاب همیشه به آن تأکید دارند. این موضوع در مراسم تنفیذ رئیس دولت چهاردهم نیز مجدداً مورد اشاره قرار گرفت و از محور‌های مربوط به عرصه سیاست خارجی بود که به عنوان اولویت کاری رئیس‌جمهور و دولت جدید نیز مطرح شد.

جمهوری اسلامی ایران یکی از کشور‌های پهناور جهان با ۱۵ همسایه است. ایران سومین کشور جهان به لحاظ تعداد همسایگان بعد از روسیه و چین بوده، که گسترش روابط، تعامل سازنده، به ویژه همکاری و مشارکت اقتصادی و تجاری با همسایگان و سایر کشور‌های منطقه را در متن سیاست‌های کلی خود دارد. از این رو توسعه همکاری‌ها با کشور‌های همسایه و منطقه، یکی از محوری‌ترین سیاست کلان در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران باید. ایران در منطقه با کشور‌های زیادی هم مرز و همسایه است که این خود یک فرصت استثنایی برای کشور و همسایگان است.

منطقه‌ای که ایران در آن قرار گرفته از نظر موقعیت جغرافیایی یکی از حساس‌ترین و در عین حال مهمترین و ثروتمندترین نقاط دنیا است.

همسایگان ایران نیز از پتانسیل خوبی برای استفاده از بازار اقتصادی و تولیدی ایران دارند که برای رسیدن به چنین هدفی باید عرصه دیپلماسی سیاسی و اقتصادی برای گسترش روابط فعال‌تر اقدام کند.

کشور‌های همسایه ایران هر یک به خاطر شرایط فرهنگی و اجتماعی که دارند قرابت‌های زیادی با کشورمان دارند که همین امر اهمیت روابط را بیشتر نشان می‌دهد.

در این میان عواملی وجود دارد که از گسترش روابط ایران و کشور‌های همسایه شادمان نمی‌شود و به همین خاطر است که کارشکنی و مانع تراشی از ابزار‌های آن دسته از عوامل خارجی است تا مانع گسترش روابط شود.

در شمال ایران کشورهایی، چون ارمنستان، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان قرار دارند که همسایه و هم مرز محسوب می‌شوند و کشور‌های دیگری در نزدیکی ایران هستند که اگرچه مرز مشترک ندارند، اما قرابت‌های فرهنگی، اجتماعی و مذهبی زیادی دارند از جمله تاجیکستان و ازبکستان .

در صحیح‌ترین شکل خود روابط دوجانبه با کشور‌های همسایه امنیت‌بخش و قدرت‌آفرین است به شکلی جدی تر و به عنوان مثال همکاری با کشور‌های غرب آسیا و منطقه می‌تواند جانمایی خوبی برای ایران و اسلام در نظم نوین جهانی داشته باشد. ارتباط با کشور‌های منطقه می‌تواند نوید‌بخش حرکتی بزرگ در سطح بین الملل باشد.

با توجه به شرایط این روز‌های منطقه و حضور رژیمی جنایتکار که به هیچ یک از قواعد و قوانین بین المللی نیز پایبند نیست؛ باعث شده دیپلماسی منطقه‌ای جدی‌ترین بخش برنامه های این روز‌های دولت مردان و حتی سایر قوای کشورمان باشد.

سفر رئیس جمهوران کشور‌های منطقه به ایران و سفر‌های این روز‌های دکتر پزشکیان رئیس جمهور و عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان نشانی از این اندیشه و دیپلماسی در دولت چهاردهم است. دیپلماسی که در دولت سیزدهم بر خلاف دولت‌های پیشین خود و با نگاه مثبت رهبری شکلی جدی به خود گرفت و نماد و سطحی از سیاست خارجه فعال را ریل گذاری کرد. حالا نیز دولت چهاردهم در مسیر همان دیپلماسی فعال عملکردی مناسب را در این مدت از خود نمایان کرده است.

از سفر به ترکمنستان و تاجیکستان تا کشور‌های حاشیه خلیج فارس، قطر، عربستان، لبنان عراق و سایر کشور‌هایی که این روز‌ها می‌دانند که نقش اصلی حرکت و قدرت منطقه‌ای کشوری جز ایران نیست و همراهی با ایران می‌تواند باعث ایجاد شرایطی مطلوب و با ثبات شود.

ابراهیم عزیزی در گفتگویی، با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم تنفیذ حکم چهاردهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه باید ارتباط با کشور‌های همسایه در اولویت باشد، اظهار کرد: مقام معظم رهبری در این مراسم فرمایشات حکیمانه‌ای درباره راهبرد کشور در عرصه سیاست خارجی داشتند که حتماً باید مورد توجه همه ما باشد.

وی بیان کرد: بدون شک تاکید رهبر انقلاب روی موضوع و مسائل مربوط به سیاست خارجی نشان‌دهنده وظایف سنگین و مهمی است که مسئولان دولت و مجلس باید در حوزه سیاست خارجی داشته باشند. همه ما باید درک درستی از فرمایشات مقام معظم رهبری داشته باشیم و باید این موارد را اجرایی کنیم.

وی گفت: دولت شهید رئیسی اقدامات مهمی را در زمینه ارتباط با همسایگان آغاز کرد و توفیقات بسیار خوبی در تقویت ارتباط با همسایگان و کشور‌های همسو به دست آوردیم که باید این خط خوب و قابل توجه که امروز هم مورد تقدیر مقام معظم رهبری قرار گرفت، توسط دولت آینده و مجلس با دقت، جدیت و حساسیت دنبال شود.

عزیزی تاکید کرد: ما باید خودمان را موظف و مکلف بدانیم که ضمن استفاده از اسناد بالادستی، سند چشم‌انداز و برنامه هفتم توسعه، یک نقشه راه عملی برای تقویت ارتباطات با همسایگان با تاکید بر منافع ملی را دنبال کنیم.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: قریب به ۱۴ کشور در همسایگی ما هستند که هم جمهوری اسلامی ایران ظرفیت‌های بسیار ارزنده‌ای برای مابقی کشور‌های همسایه دارد و هم کشور‌های همسایه فرصت‌های بسیار خوبی برای بهره‌گیری ایران اسلامی دارند.

مجید تخت روانچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه در نشست مشترک با روسای نمایندگی‌های کشور‌های حوزه خلیج فارس در تهران اظهار داشت دولت چهاردهم برای گسترش روابط با کشور‌های همسایه به خصوص کشور‌های حاشیه خلیج فارس اهمیت ویژه‌ای قائل است و در جهت تقویت بیش از پیش روابط در همه زمینه‌های مورد علاقه برنامه ریزی خواهد کرد. 

معاون سیاسی وزارت امور خارجه با اشاره به سفر دکتر پزشکیان به عراق، بر اراده دولت چهاردهم جهت تعامل و رایزنی مستمر با هشت کشور حاشیه خلیج فارس تاکید کرد.

وی افزود نزدیکی جغرافیایی و پیوند‌ها و مشترکات هشت کشور حاشیه خلیج فارس زمینه مناسبی برای گفتگو و رایزنی میان ما را فراهم نموده و ضرورت دارد درباره‌ی مسائل مورد علاقه همکاری و هماهنگی مستمر داشته باشند. 

عباس مقتدایی نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت و گویی با اشاره به اینکه اولویت سیاست خارجی ما باید ارتقای روابط با کشور‌های همسایه باشد، تصریح کرد: تقویت تعامل با همسایگان اهمیت زیادی دارد و نمایندگان مجلس در جریان جلسات رأی اعتماد بار‌ها بر آن تاکید کردند.

وی افزود: رویکرد دولت چهاردهم باید ارتقای روابط با همسایگان باشد و ما باید از طریق تقویت روابط با همسایگان، رشد اقتصادی را محقق کنیم.