عضو هیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: جنس خاک، رگه‌ها و گسل‌های زمین در نفوذ مستقیم پساب به چاه‌های حریمی زاینده‌رود موثر است؛ از این رو آبیاری اراضی کشاورزی از آب چاه‌های که از پساب تغذیه می‌شوند، نیازمند پایش مداوم است.

جهانگیر عابدی کوپایی افزود: با پایش و بررسی موردی در چاه‌های منطقه اشکاوند اصفهان نمی‌توان به نبود آلودگی در آنها اطمینان حاصل کرد و اجازه استفاده برای آبیاری صیفی جات را داد بلکه بررسی این موضوع نیازمند پایش مداوم است.

وی تصریح کرد: در محیط خاک، گسل‌ها و شکاف‌هایی وجود دارد که ممکن است باعث نفوذ مستقیم پساب به چاه‌ها شود.

عابدی کوپایی اضافه کرد: اگر توده خاک، یکپارچه باشد اطمینان بیشتری به تصفیه پساب وجود دارد، اما با وجود لایه شنی و جنس آبرفتی خاک در ساختار زمین اطراف رودخانه و همچنین احتمال وجود رگه‌ها یا شیار‌هایی در داخل خاک، پساب می‌تواند به طور مستقیم وارد چاه‌های آب شود.

وی گفت: نفوذ پساب از جدار و کف زاینده رود به چاه‌های حریمی بستگی به جنس خاک بین رودخانه و چاه گ و همچنین گ فاصله بین آنها دارد.

این متخصص آب افزود: با این وصف و با در نظر گرفتن این موضوع که ممکن است فاصله بین چاه‌ها و رودخانه در منطقه اشکاوند کم و زیاد باشد، از اینکه آب نشت پیدا کرده در چاه‌ها قابل استفاده در کشاورزی باشد یا خیر و یا استاندارد‌های وزارت بهداشت را داشته باشد، مطمئن نیستیم.

وی تاکید کرد: توصیه ما این است که تا به صورت مستمر، آب این چاه‌ها آزمایش نشده و استاندارد‌های وزارت بهداشت و محیط زیست را کسب نکرده است، اقدام به تولید محصولات کشاورزی به خصوص صیفی جات نکنیم.

عابدی کوپایی تاکید کرد: ظاهر پساب تصفیه خانه جنوب نشان می‌دهد، استاندارد‌های لازم برای رهاسازی به بستر رودخانه را ندارد و در این شرایط برای بررسی چنین مسائلی نمی‌توان به پایش‌های تصادفی تکیه کرد.

وی افزود: با این وصف، موضوع آبیاری اراضی کشاورزی از چاه‌هایی که از همین پساب تغذیه می‌شوند، چالش برانگیزتر خواهد بود.

این عضو هیات علمی گروه مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: برای آنکه پساب تصفیه خانه بتواند به آب‌های سطحی تخلیه شود، باید در تمامی پارامترهایی، چون چون BOD (مقدار اکسیژن خواهی بیولوژیکی) و COD (مقدار اکسیژن خواهی شیمیایی) و EC (میزان املاح هادی) و تمام شاخصه‌هایی که در رابطه با فلزات سنگین است، دارای استاندارد‌های خاص سازمان حفاظت محیط زیست باشد.

وی افزود: همچنین به شرطی می‌توانیم از پساب فاضلاب در کشاورزی استفاده کنیم که تصفیه تکمیلی انجام شده باشد و استاندارد‌های مصوب و ابلاغ شده وزارت بهداشت در ایران را دارا باشد، در غیر این صورت فاضلاب تصفیه نشده برای کشاورزی مناسب نیست.

عابدی کوپایی گفت: طبق قانون مصوب سال ۱۳۴۷، هرگونه محصولی که در میادین میوه و تره بار عرضه می‌شود باید از لحاظ عناصر سمی آزمایش و سپس وارد بازار شود، اما آن طور که به نظر می‌رسد، این قانون فراموش شده و توجه لازم به اجرای آن صورت نگرفته است.

خشکی رودخانه زاینده‌رود و نبود منبع کافی برای تغذیه آب‌های زیرزمینی موجب افت سطح آب‌های زیرزمینی و خشکی برخی چاه‌ها در اصفهان به‌ویژه در مناطق شرقی آن شده است و به گفته کارشناسان منابع آب زیرزمینی، جریان پساب در این رودخانه در مناطقی مانند اشکاوند در شرق اصفهان، موجب نفوذ آن به چاه‌ها می‌شود و استفاده از آب این چاه‌ها برای آبیاری صیفی‌جات می‌تواند تهدید علیه بهداشت عمومی باشد و باید توسط نهاد‌های مربوطه بررسی و نظارت شود.

بخشی از پساب تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب اصفهان به بستر زاینده‌رود و تالاب گاوخونی در شرق این کلانشهر سرریز می‌شود.

منبع: ایرنا