باغات انگور سرتاسر جلگه های خراسان شمالی را فرا گرفته و چشم تا چشم سبز است و این روزها زن، مرد و بچه سطل به دست در جوی‌های عمیق مشغول برداشت انگور هستند و این محصول را بعد از برداشت بر وانت بار می‌زنند و بر روی تخت‌های اطراف باغات بعد از فرآوری با تیزاب پهن می‌کنند تا اینکه بعد از مدتی خشک شود و به آن جوهره اصلی یعنی کشمش ناب منطقه دست یابند.

مردمان این خطه از شمال شرق کشور این روزها در تکاپو هستند و از دل این باغات سرسبز، یاقوت های سبز، قرمز و زرد را برداشت می‌کنند و این برکت را بر سفره های دیگر مردم به اشتراک می‌گذارند.

روزهای پایانی تابستان که فرا می‌رسد برکت سفره مردم معنای دیگری می‌یابد و بازارها بواسطه برداشت انگور و کشمش رونق می‌گیرد.

استان خراسان شمالی با داشتن ۱۴ هزار هکتار تاکستان و تولید سالانه حدود ۱۴۰ هزار تن انگور رده ۱۰ ام کشور را دارد و حدود ۱۷ هزار بهره بردار بخش کشاورزی در تاکستان ها فعالیت دارند که گذران چرخه زندگی آنان نیز در گرو تولید و فروش مناسب این محصول است.

نکته قابل تامل این است که این محصول توسط تجار خارج از استان و با نام استان های همجوار به میادین میوه و تره بار کشور عرضه می‌شود.

مسئولان خراسان شمالی نیز اهمیت این میوه بارزش را به خوبی درک کرده‌اند برنامه‌ریزی برای تولید نهال و میوه‌ای مرغوب انجام شده است و تمامی تمهیدات برای برداشتی پربرکت در سال زراعی جاری اندیشیده شده است.

گردش مالی افزون بر ۳۰ هزار میلیارد ریالی انگور

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی گفت: تولید ۱۴۰ هزار تن انگور برای سال زراعی جاری از سطح تاکستان های این استان پیش بینی شده که ارزش اقتصادی آن ۳۰ هزار میلیارد ریال برآود شده است.

صفدر صفدری اظهار کرد: خراسان شمالی دارای ۱۳ هزار و ۶۱۵ هکتار تاکستان است که هشت هزار و ۷۸۱ هکتار معادل ۶۰ درصد آن آبی و چهار هزار و ۸۳۴ هکتار معادل ۴۰ درصد دیم تشکیل می دهد.

وی افزود: ۸۴ هزار تن انگور تولیدی در سال جاری مربوط به رقم سلطانی است که بخش زیادی از این محصول تبدیل به کشمش خواهد شد و ۵۶ هزار تن نیز انگور کلاهداری را شامل می شود.

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی تصریح کرد: استان از نظر تولید و سطح زیر کشت انگور رتبه ۱۰ کشوری را دارد و سرانه مصرف انگور در استان ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم, سرانه مصرف کشمش دراستان نیم کیلوگرم و شیره انگور ۲ تا سه کیلوگرم است.

وی خاطرنشان کرد: ۶ واحد تولید کشمش در استان فعال است که با احتساب کشمش خانگی تولید این محصول در این خطه امسال ۱۳ هزار و ۴۶۰ کیلوگرم پیش بینی شده است.

صفدری تصریح کرد: یک واحد تولیدی شیره انگور با ظرفیت اسمی ۵۰۰ تن نیز در این استان ایجاد شده است که امسال ۳۵۰ تن شیره انگور در این واحد تولید خواهد شد.

وی گفت: یک واحد تولید سرکه انگور با ظرفیت ۵۰۰ تن و یک واحد کنسانتره با ظرفیت ۱۰ هزار تن نیز در این استان دایر است که به ترتیب امسال ۱۵۰ تن سرکه و سه هزار و ۴۰۰ تن کنستانتره تولید خواهد شد.

تولید ۵۰ هزار تن انگور صادراتی

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی افزود: از مجموع انگور تولیدی این استان ۵۰ هزار تن انگور درجه یک است که برای تازه خوری تبدیل به کشمش و صادرات می تواند مورد استفاده قرار گیرد که در سال زراعی گذشته ۶۶۰ تن انگور و ۳۵۰ تن برگ شور از استان توسط تجار صادر شده بود.

وی اظهار کرد: ۸۱ هزار تن انگور استان نیز درجه ۲ است که برای بحث تازه خوری، کشمش مورد استفاده قرار می گیرد و هشت هزار و ۶۰۰ تن نیز درجه سه و چهار است که تبدیل به کنسانتره، سرکه و شیره انگور خواهد شد.

صفدری با بیان اینکه ۴۴ هزار تن انگور درجه یک استان قابلیت صادرات دارد گفت: در این راستا باید برنامه ریزی های لازم انجام شود که برند سازی و بسته بندی مناسب از جمله آن است که باید مد نظر باشد.

وی تعداد سردخانه های میوه دراستان را ۱۰ واحد دانست و تصریح کرد: ظرفیت این واحد ها سالانه بیش از ۵۲ هزار تن محصول است که اکنون به عنوان باراندار انگور نیز برای بحث صادرات استفاده خواهد شد که در سال گذشته ۶ هزار و ۶۰۰ تن انگور و ۳۵۰ تن برگ شور از این استان به سایر کشورها صادر شد.

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی گفت: ۱۶ هزار و ۶۰۰ نفر بهره بردار استان در تاکستان ها مشغول به فعالیت تولید انگور هستند.

داربستی کردن انگور در ۴۱۴ هکتار تاکستان

وی گفت: با همکاری و مشارکت ستاد اجرایی فرمان امام(ره) طرح فراز (داربستی کردن) را از آغاز اجرا (۱۳۹۲) تاکنون در ۴۱۴ هکتار از باغ‌های انگور استان اجرایی شده است.

صفدری اظهار کرد: روش تربیت انگور در استان به صورت خزنده و پاچراغی است که سبب افزایش هزینه های کارگری، کاهش عمر اقتصادی نهال، کاهش کمیت و کیفیت محصول به دلیل عدم نفوذ نور کافی در تاج و کاهش کیفیت محصول در صورت وقوع بارندگی های آخر فصل در زمان برداشت می‌شود.

وی افزود: تولید کمی و کیفی محصول به علت افزایش نورگیری، گل انگیزی در جوانه های ابتدایی، کاهش شیوع آفات و بیماری ها، تسهیل در عملیات مکانیزاسیون و ایجاد تهویه از مزایای روش داربستی است.

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی با بیان اینکه طرح فراز انگور از راهکارهای اصلاح و احیای تاکستان‌های استان و بهینه‌سازی تولید انگور است گفت: طرح فراز بدلیل تغییرات اقلیمی، بروز خشکسالی‌های و لزوم ارتقای بهره‌وری و افزایش کارایی مصرف آب در اولویت‌ وزارت جهاد قرار دارد.

وی؛ جلوگیری از آلودگی و تماس میوه با خاک، کاهش هزینه‌های تولید، امکان مکانیزه کردن باغات، بهبود گل‌انگیزی و تعداد جوانه‌های قابل نگهداری و در نتیجه افزایش عملکرد در واحد سطح، افزایش عمر اقتصادی باغات و فراهم شدن امکان اجرای سیستم‌های نوین از دیگر مزایای اجرای طرح فراز انگور دانست.

وی بر ایجاد طرح سایبان در باغ های این استان به ویژه تاکستان ها تاکید کرد و افزود: از تاکداران تقاضا می شود طرح سایبان را اجرایی کنند و از حمایت ها و تسهیلات لازم در این خصوص بهره مند شوند.

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی خراسان شمالی مزایای طرح سایه بان را نیاز آبی کمتر تاک ها، مقاومت در برابر گرما و سرما عنوان کرد و افزود: بخش هایی از محصولات باغی استان هرساله در اثر سرمای زودرس بهاره دچار سرمازدگی می شوند که با اجرای طرح سایه بان ایمن خواهند شد.

تولید ۹۵ هزار نهال انگور

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی نیز بر تنوع بخشی محصولات باغی تاکید کرد و گفت: ارقام عمده انگور استان شامل «کلاهداری، کشمشی، عسکری، لعل و یاقوتی، انگور سیاه و پیکامی» است اما در چند سال اخیر ارقام جدید وارد استان شده که بیش از ۳۰ رقم آن به باردهی رسیده اند.

محمد محمدزاده افزود: تولید این محصول باید با توجه به تقاضا، ذائقه مشتری و سلیقه در دستور کار قرار گیرد.

وی اظهار کرد: با توجه به اینکه در استان خراسان شمالی در بیشتر سال ها سرمای دیر رس بهاره وجود دارد و به کشاورزان از این ناحیه خسارت هنگفتی وارد می شود باید ارقام جدید و مقاوم به سرما وارد بازار شود.

رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی افزود: انگور رقم کندری بعد از سرمای دیررس بهاره دوباره زایش دارد این در حالی است که تمامی ارقام انگور این توانمندی را ندارند یا اینکه بسیار محدود است.

وی ادامه داد: ۹۵ هزار اصله نهال از ارقام برتر انگور در استان تولید شده است که شامل «ترکمن ۴، رشه سردشت، پیکامی، بیدانه قرمز، شاهانی قرمز، یاقوتی، کندری، لعل، دیوانه، سپیداری و فلیم سیدلس» است.

محمدزاده اظهار کرد: توسعه باغ ها در این استان کمتر اتفاق می افتد اما باید اصلاح و نوسازی باغ را داشته باشیم چرا که باید با توجه به نیاز بازار و ذائقه مشتری و حتی هدف صادراتی تولید داشته باشیم.

وی گفت: تاکداران باید ارقام جدید را در تاکستان های خود کشت کنند و بعد از مرحله باردهی تاک های قدیمی را به مرور خارج کنند.

وی هدف این طرح را خارج کردن ارقامی که باردهی اقتصادی ندارند عنوان کرد و افزود: بهره برداران به مرور ارقام کم بازده را از تاکستان خارج و ارقام جدید را جایگزین می کنند، این طرح همچنین در راستای رونق تولید نیز انجام می شود.

  سطح اراضی کشاورزی و بایر خراسان شمالی ۴۰۰ هزار هکتار است، کل اراضی استان ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار است که اکنون ۱۳ درصد از این سطح به بخش کشاورزی اختصاص دارد و ۸۷ درصد نیز اراضی غیرکشاورزی است.

۲۹ محصول باغی در استان خراسان شمالی وجود دارد که مهمترین آن انگور است و این محصول از نظر تولید و سطح زیر کشت رتبه ۱۰ کشوری را دارد.

۴۴ درصد جمعیت یک میلیون نفری این استان در نواحی روستایی سکونت دارند.

منبع: ایرنا